Grzybica jamy ustnej – objawy, leczenie. Czy leki bez recepty pomogą?

Grzybica jamy ustnej – objawy

Wśród najczęstszych objawów grzybicy jamy ustnej wyróżnia się:

• biały nalot na języku, podniebieniu, błonach śluzowych;
• pieczenie i/albo ból, a także często wrażenie nadmiernej suchości w jamie ustnej;
• wyraźnie widoczne pleśniawki lub czerwone plamy;
• owrzodzenia lub ubytki w błonie śluzowej;
• pękające kąciki ust, zajady;
• nieprzyjemny zapach z ust.

Grzybica jamy ustnej – rodzaje

Wyróżnia się kilka rodzajów grzybicy jamy ustnej:

• ostra rzekomobłoniasta (np. pleśniawki — grzybica jamy ustnej u niemowląt);
• przewlekła zanikowa (często powstaje pod protezą zębową);
• ostra zanikowa (postać typowa u osób przyjmujących leki immunosupresyjne oraz u pacjentów z HIV/AIDS);
• przewlekła hiperplastyczna.

Przyczyny grzybicy jamy ustnej

Za dolegliwość odpowiadają zwykle drożdżaki z grupy Candida (najczęściej Candida albicans, rzadziej: C. tropicalis, C. stellatoidea, C. pseudotropicalis, C. kruzei, C. parakruzei, C. guilliermondi, C. zeylanoides, C. brumpti). Należy zaznaczyć, że w jamie ustnej ponad połowy ludzi stale obecne są drożdżaki Candida albicans – mogą  stanowić jeden z elementów flory bakteryjnej i nie powodować żadnych objawów. Jednak w określonych warunkach u niektórych osób może dojść do objawowego zakażenia.

Kto jest narażony na grzybicę jamy ustnej?

Zazwyczaj schorzenie diagnozuje się u osób:

• cierpiących na zaburzenia odporności (wrodzone lub nabyte);
• zmagających się z poważnymi chorobami wyniszczającymi (nowotwory, gruźlica);
• z chorobami krwi (anemia, agranulocytoza, neutropenia);
• mających niedobory mineralno-witaminowe (szczególnie witamina C, witaminy z grupy B, cynk, żelazo);
• przyjmujących leki immunosupresyjne;
• przyjmujących inne leki zwiększające ryzyko zaburzeń równowagi mikrobiologicznej (np. grzybica jamy ustnej po antybiotyku, grzybica jamy ustnej po sterydach);
• w podeszłym wieku (szczególnie noszących protezy), lecz także u niemowląt;
• w określonych stanach fizjologicznych (np. grzybica jamy ustnej w ciąży i w okresie menopauzy);
• nieprzestrzegających higieny jamy ustnej.

>> Pleśniawki u niemowląt - leczenie, przyczyny, objawy

Grzybica jamy ustnej – badanie mykologiczne

Pacjenci, u których pojawiają się niepokojące objawy w obrębie jamy ustnej, powinni skonsultować się z lekarzem. Zwykle charakterystyczne objawy kliniczne umożliwiają lekarzowi rozpoznanie przypadłości, jednak w celu potwierdzenia diagnozy zaleca się wykonanie badania mykologicznego.

Grzybica jamy ustnej – leczenie

Chociaż możliwy jest samodzielny wybór i zakup leku bez recepty na grzybicę jamy ustnej, warto skorzystać z konsultacji z lekarzem, który postawi pewną diagnozę i dobierze najodpowiedniejszy preparat. Należy również przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących czasu terapii, ponieważ ustąpienie widocznych objawów nie musi świadczyć o eliminacji patogenów. Przedwczesne zakończenie leczenia może skutkować nawrotem grzybicy jamy ustnej.

Grzybica jamy ustnej – leki

Zazwyczaj podaje się preparat działający miejscowo. Leki na grzybicę jamy ustnej najczęściej mają postać zawiesiny do tzw. pędzlowania, płynu, żelu, ale występują też w drażetkach do ssania lub tabletkach. Substancje czynne stosowane najczęściej to:

• nystatyna,
• natamycyna,
• ketokonazol,
• flukonazol,
• mikonazol.

Zdarza się jednak, szczególnie kiedy zakażenie zajmuje dużą powierzchnię, jest zaawansowane lub drożdżaki są wyjątkowo oporne, że konieczne staje się użycie ogólnoustrojowych leków przeciwgrzybicznych.

Grzybica jamy ustnej – leki bez recepty

Decydując się na samodzielne leczenie i wybór leku na grzybicę jamy ustnej bez recepty, warto poprosić o poradę farmaceutę. Wśród substancji znajdujących się w lekach na grzybicę jamy ustnej dostępnych bez recepty można wyróżnić:

• chlorheksydynę;
• tetraboran sodu;
• oktenidynę;
• chlorchinaldol;
• chlorek cetylpirydynium.

>> Produkty do higieny jamy ustnej 

Grzybica jamy ustnej – domowe sposoby

W przypadku grzybicy jamy ustnej leczenie domowe powinno stanowić czynnik wspomagający leczenie farmakologiczne.

Dieta przy grzybicy jamy ustnej

Produkty zawierające cukier sprzyjają namnażaniu drożdżaków, dlatego należy je bezwzględnie wyeliminować z diety. Warto zadbać o odpowiednią podaż witaminy C oraz wspomóc odporność i mikroflorę jelitową.

Cytryna na grzybicę jamy ustnej

Zalecane jest płukanie ust sokiem z cytryny zmieszanym z wodą.

Cebula i czosnek na grzybicę jamy ustnej

Zaleca się jedzenie surowej cebuli i czosnku, które mają właściwości grzybobójcze.

Soda oczyszczona na grzybicę jamy ustnej

Leczenie polega na płukaniu jamy ustnej mieszanką wody z sodą, co doprowadza do podwyższenia pH w ustach – zasadowe środowisko nie sprzyja rozwojowi grzybów.

Rumianek na grzybicę jamy ustnej

Można zarówno płukać jamę ustną naparem z rumianku, jak i pić herbatkę. Rumianek łagodzi stany zapalne i zmniejsza dolegliwości bólowe.

Kurkuma na grzybicę jamy ustnej

Stosuje się płukankę z oleju kokosowego, kurkumy i piperyny (czarnego pieprzu);

Olejek z oregano na grzybicę jamy ustnej

Zaleca się płukanie jamy ustnej i gardła oliwą (lub olejem kokosowym) zmieszanym z kroplą olejku z oregano (olejek nie rozpuszcza się w wodzie, a nierozcieńczony działa drażniąco, dlatego wskazane jest zmieszanie go z dużą ilością innego tłuszczu);

Czy grzybica jamy ustnej jest zaraźliwa

Ponieważ nieleczona grzybica jamy ustnej może rozprzestrzenić się na cały organizm, wskazana jest konsultacja z lekarzem, który ma dokładną wiedzę o tym, co na grzybicę jamy ustnej będzie najskuteczniejsze i jak długo należy stosować zalecany środek, aby zminimalizować ryzyko nawrotu dolegliwości.

>> Czym są afty, jak je leczyć, czym różnią się od pleśniawek?