Ból gardła – jak rozpoznać i leczyć zapalenie gardła

W przeważającej większości przypadków – niemal 95% – głównym winowajcą bólu gardła jest infekcja wirusowa, którą zwyczajowo nazywamy przeziębieniem albo chorobą przeziębieniową. Natomiast zapalenie gardła i migdałków podniebiennych - czyli angina – wywołana przez paciorkowce (nie wirusy, a bakterie), znacznie częściej występują u dzieci niż u dorosłych.

Jak się zarażamy? Najczęściej od innych chorych, czasem też od bezobjawowych nosicieli, drogą kropelkową (czyli oddychając powietrzem, w którym unosi się niedostrzegalny gołym okiem aerozol -  “mgiełka” wirusów i bakterii) lub przez bezpośredni kontakt z chorym. Sprawę komplikuje fakt, że zapalenie wirusowe wylęga się przez kilka dni, a chory zaraża jeszcze przed wystąpieniem objawów.

Nic więc dziwnego, że w jednym gospodarstwie domowym infekcja przyniesiona ze szkoły lub przedszkola przez dziecko nierzadko kładzie do łóżka całą rodzinę. Lekarze oceniają, że mniej więcej dwie trzecie osób, które mają z chorym taki właśnie domowy, rodzinny kontakt, pada ofiarą zakażenia. Infekcje bakteryjne roznoszą się dużo słabiej niż wirusowe.

Zapalenie gardła – objawy

Objawy zapalenia gardła zależą od tego, czy jest to infekcja wirusowa czy bakteryjna. Warto pamiętać, że zakażenia paciorkowcowe najczęściej rozpoznaje się u dzieci w wieku szkolnym - od 5 do 15 roku życia.

Objawy infekcji wirusowej:

• umiarkowany ból gardła,
• ból głowy,
• ból mięśni i stawów,
• niezbyt wysoka gorączka, stan podgorączkowy lub prawidłowa temperatura,
• stan zapalny gardła,
• kaszel lub chrypka,
• katar

Dodatkowo, przy zakażeniach adenowirusami może pojawić się zapalenie spojówek, przy enterowirusach – biegunka albo owrzodzenia w jamie ustnej, przy mononukleozie zakaźnej – powiększenie węzłów chłonnych i śledziony.

Objawy infekcji bakteryjnej (zapalenie gardła wywołane przez paciorkowce):

• gwałtowny początek infekcji
• silny ból gardła, połączony z bólem przy przełykaniu,
• gorączka powyżej 38 st. C
• ból brzucha, nudności i wymioty (u dzieci),
• zapalenie gardła i migdałków podniebiennych (mocno zaczerwienione błony śluzowe, obrzęk)
• język obłożony, później malinowy (szkarlatyna)
• powiększone węzły chłonne szyjne przednie
• nie występuje kaszel i katar.

>> Produkty na ból i gorączkę u dzieci

Jak leczyć zapalenie gardła?

Lekarz przede wszystkim będzie chciał ustalić, czy pacjent zapadł na wirusowe, czy też na bakteryjne (paciorkowcowe bądź inne) zapalenie gardła. Ma to znaczenie ze względu na wybór leczenia: infekcji wirusowych nie leczy się antybiotykiem. Na podstawie samego obrazu klinicznego nie da się w 100% ustalić bądź wykluczyć zakażenia paciorkowcami, jednak pozostałe okoliczności epidemiologiczne pozwalają medykom na ocenę i wybór właściwej procedury.

W przypadkach wątpliwych lekarz może zlecić wymaz z gardła i migdałków, znacznie bardziej prawdopodobne jest jednak, że wnioskując z wywiadu i badania zadecyduje o podaniu (bądź nie) odpowiedniego antybiotyku.

Strep A’lert Test na paciorkowce, test na anginę bakteryjną Test na paciorkowce STREP A’LERT jest wyrobem medycznym, który wykrywa anginę wywołaną przez bakterie – Streptococcus pyogenes (paciorkowce grupy A). Test przeznaczony jest do samodzielnego wykonania poprzez pobranie wymazu z gardła, a wynik dostępny jest już po upływie 10 minut.   ZAMÓW I ODBIERZ

Domowe sposoby na ból gardła

Wypoczynek w domu i sen są znakomitym, a niedocenianym wciąż lekarstwem. Na pewno warto zadbać o przebywanie w dobrze przewietrzonym pomieszczeniu, ale w cieple, bez gwałtownych zmian temperatury, o spożywanie dużej ilości ciepłych, nie gorących płynów, zwłaszcza w razie gorączki. Przeciwbólowo i przeciwgorączkowo można sięgnąć po paracetamol lub ibuprofen, a także po środki do ssania, łagodzące ból gardła.

>> Leki na ból gardła, tabletki do ssania, syropy

Większość zapaleń gardła ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni, do tygodnia. Istnieje ryzyko, że nieleczone zakażenie paciorkowcami może wywołać powikłania, gorączkę reumatyczną, ale zdarza się to stosunkowo rzadko.

Ból gardła z innych przyczyn

Omówiliśmy już najczęstsze przyczyny zapaleń gardła, czyli paciorkowce i wirusy, są jednak przypadki szczególne, które będą miały inny przebieg i wymagać będą innego leczenia. Do zapalenia gardła może dojść w wyniku nieżytu zatok czy nosa, w którym wydzielina spływa po tylnej ścianie gardła i wywołuje stan zapalny (niekiedy nawet sięgający oskrzeli).

Ból lub stan zapalny gardła mogą spowodować także:

• oralne kontakty seksualne,
• zakażenia grzybicze,
• nowotwory gardła,
• zapalenie tarczycy,
• refluks żołądkowo-przełykowy.

Objawy kliniczne będą się rzecz jasna różnić, w wywiadzie i badaniu lekarz wychwyci różnice, warto jednak mieć świadomość

Jest to niewielki procent przypadków, rzeczywiście w gabinetach lekarskich, szczególnie w  tej porze roku, dominować będą infekcje wirusowe. Niemniej jednak każdy ból gardła warto skonsultować z lekarzem.