Wszystko, co musisz wiedzieć przed sezonem grypowym

1. Epidemia, a może pandemia grypy

Grypa to choroba, która atakuje co roku, choć z różną siłą. Jeśli mamy do czynienia z typowymi wirusami grypy typu A i B, wówczas mówimy o grypie sezonowej. Jednak raz na kilka/kilkanaście lat pojawiają się nieznane wcześniej warianty wirusa A, które wywołują grypę pandemiczną – jej przebieg jest cięższy, a zasięg większy. Przykładem pandemii w ostatnich latach były grypa ptasia (2006 r.) i świńska (2009 r.). Przed sezonem grypy trudno określić, czy jej wirus nie zmutuje w taki sposób, że będzie odporny na dostępną w danym roku szczepionkę, a choroba przybierze rozmiary światowej epidemii. Informację o pandemii podaje WHO na podstawie ogólnoświatowych danych epidemiologicznych w danym sezonie grypowym.

>>> Tu kupisz leki na przeziębienie i grypę

>>> Tu kupisz: Leki przeciwwirusowe

1. Grypa a przeziębienie

Grypa to choroba wywołana przez wirusy, która zazwyczaj ma znacznie cięższy przebieg niż „zwykłe” przeziębienie”. U osób z obniżoną odpornością, małych dzieci, kobiet w ciąży czy seniorów może prowadzić do groźnych powikłań. W sezonie grypowym chorobę rozpoznaje się u wszystkich pacjentów, którzy zgłaszają się z typowymi objawami grypy – wysoką, szybko narastającą gorączką, dreszczami, bólami mięśni i stawów, suchym kaszlem, bólem gałek ocznych, światłowstrętem. W odróżnieniu od przeziębienia, które nasila się przez kilka dni, grypa atakuje bardzo szybko, w szczególności szybko wzrasta temperatura ciała (nawet do ok. 40 stopni Celsjusza.

Najbardziej typowym objawem grypy jest wysoka, szybko narastająca gorączka. W przypadku przeziębienia objawy choroby narastają powoli, w ciągu kilku dni, w przypadku grypy jest to kwestia godzin.

Zarówno przy przeziębieniu, jak i grypie stosuje się głównie leki objawowe – przeciwgorączkowe, przeciwbólowe i przeciwkaszlowe. W przypadku grypy, nawet po ustaniu wysokiej gorączki, mogą utrzymywać się przez 2-3 tygodnie inne objawy choroby – rozbicie i osłabienie.

1. Jak chronić się przed grypą?

Za najbardziej skuteczną profilaktykę grypy uznaje się szczepienia ochronne, które trzeba powtarzać co roku, najlepiej na początku sezonu chorobowego, choć szczepić można się w całym okresie wzmożonej zachorowalności. Co roku, szczepionka mająca chronić przed wirusem grypy ma inny skład. Jest on ustalony przez Światową Organizację Zdrowia na podstawie danych wirusologicznych i epidemiologicznych z laboratoriów z całego świata.

W tym sezonie 4-walentne szczepionki przeciwko grypie sezonowej powinny zawierać antygeny szczepów spokrewnionych ze szczepami:

• A/Brisbane/02/2018 (H1N1)pdm09
• A/Kansas/14/2017 (H3N2)
• B/Colorado/06/2017
• B/Phuket/3073/2013

Natomiast szczepionka 3-walentna (w składzie ma jedną linię wirusa grypy typu B), powinna zawierać w składzie antygeny szczepu spokrewnionego ze szczepem B/Colorado/06/201

Szczepienie przeciwko grypie należy powtarzać co roku, możne je stosować u dzieci powyżej 6 miesiąca życia i dorosłych, w tym u seniorów. Przy czym osoby powyżej 65 roku życia, dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat, kobiety w ciąży oraz pacjenci chorzy przewlekle – to grupy, w których szczepienia są szczególnie zalecane, głównie z powodu dużego ryzyka rozwinięcia się niebezpiecznych powikłań pogrypowych.

1. Profilaktyka grypy – co poza szczepieniem?

Poza szczepieniem ochronnym bardzo ważne jest to, by w sezonie wzmożonej zachorowalności na grypę  unikać kontaktów z chorymi oraz zachowywać zasady higieny, które minimalizują ryzyko wniknięcia wirusa przez błony śluzowe do organizmu.  Wirus grypy przenosi się drogą kropelkową. Można się nim zarazić nie tylko przez bezpośredni kontakt z pacjentem bądź skażonymi przedmiotami, ale nawet przebywając w bliskiej odległości (do ok. 1,5 metra) od nosiciela wirusa. Stąd duże ryzyko zarażenia występuje chociażby w komunikacji miejskiej, czy  innych dużych skupiskach ludzi.  

W ramach minimalizowania ryzyka zachorowania, w kontaktach z osobą chorą zaleca się stosowanie maseczek chirurgicznych (powinni je nosić i pacjenci i zdrowi), a w całym sezonie grypowym – bardzo częste mycie rąk. Jeśli nie ma możliwości umycia rąk (np. kiedy jesteśmy poza domem, wśród osób, które mogą być nosicielami wirusa grypy), należy unikać zbliżania dłoni do ust i nosa.

Chorzy domownicy, podczas kaszlu i kichania powinni zasłaniać usta jednorazowymi chusteczkami i często myć ręce. Należy także regularnie wietrzyć pomieszczenia, w których przebywa chory.

1. Powikłania po grypie

Samo chorowanie na grypę z racji wysokiej gorączki, bólów mięśniowych, ogólnego rozbicia i osłabienia organizmu, jest doświadczeniem trudnym; jednak największym problemem są powikłania pogrypowe, które często są przyczyną hospitalizacji a nawet zgonów pacjentów.

Do najczęstszych powikłań pogrypowych zalicza się zapalenie płuc wirusowe lub bakteryjne oraz anginę paciorkowcową. Na powikłania w szczególności narażone są osoby mające osłabiony układ odpornościowy, czyli np. pacjenci chorzy przewlekle. Przykładowo, u diabetyków grypa często ma bardzo ciężki przebieg, prowadzi do kolejnych chorób (zapalenia płuc, zapalenia oskrzeli, zapalenia ucha), wymaga hospitalizacji oraz bardzo utrudnia utrzymywanie prawidłowych poziomów cukru we krwi (sprzyja kwasicy ketonowej). W przypadku osób ze schorzeniami układu krążenia grypa może prowadzić do udaru, zawału, nagłego zatrzymania krążenia lub zgonu. Grypa zaostrza także przebieg obturacyjnej choroby płuc. U seniorów grypa jest częstą przyczyną hospitalizacji, a jeśli pacjent cierpi na jakieś choroby przewlekłe – znacznie zwiększa ryzyko zgonu.

Choć szczepionka przeciwko grypie nie daje nam 100 procentowej gwarancji, że nie zachorujemy, to jednak na tyle przygotowuje nasz układ odpornościowy na dominujący w danym sezonie typ wirusa grypy, że w razie zarażenia organizm szybciej jest sobie w stanie z nim poradzić. Innymi słowy – nawet jeśli zachorujemy na grypę to będzie ona miała łagodniejszy przebieg i potrwa krócej.