Karp – zdrowszy w galarecie niż smażony. Jakie wartości odżywcze ma karp?

Choć karp (Cyprinus carpio) jest od lat hodowany w Polsce i stanowi u nas połowę odławianych ryb słodkowodnych, nie wywodzi się z polskich rzek – pierwotnie występował w południowo-wschodniej Europie i zachodniej Azji. W Europie zaczęto go hodować w VII wieku, do Polski sprowadzony został najprawdopodobniej przez cystersów pomiędzy XII a XIII wiekiem. Tradycja jadania karpia w Wigilię jest jednak stosunkowo młodym zwyczajem. Po II wojnie światowej karp był tani i łatwy w hodowli, ówczesne władze państwowe promowały więc rybę jako jedno z podstawowych bożonarodzeniowych dań.

Karp królewski, karp pełnołuski

Karpie żyjące w naturze osiągają masę ponad 30 kg i ponad metr długości. Odmiany hodowlane są dużo mniejsze: ważą zwykle około 1,5 – 2 kg i mają 30 – 50 cm długości. Karp karmiony zbożami rośnie stopniowo i osiąga wagę w trzecim roku hodowli. Karpie karmione tanimi granulatami mogą być sprzedawane już po dwóch latach, jednak taki sposób karmienia znacznie obniża ich wartość odżywczą i walory smakowe. W Polsce najczęściej sprzedawany jest karp królewski, choć za najsmaczniejszą odmianę uchodzi karp pełnołuski.

Jak wybrać dobrego karpia?

Jesienią, gdy woda staje się zimna, karpie przestają żerować w mule rzek i stawów, więc kupowane w grudniu nie powinny mieć mulistego posmaku. Jednak nie zawsze tak jest – w dużej mierze zależy to nie tylko od sposobu karmienia, lecz także od warunków hodowli. Zawsze warto dopytać sprzedawcę o wiek ryby i jej pochodzenie. Warto również wybrać karpia żywego z dobrze napowietrzonego zbiornika z czystą wodą.

Karp – czy zawiera kwasy omega 3?

Ryby to jedno z głównych źródeł nienasyconych kwasów tłuszczowych omega 3, które korzystnie wpływają na regulację gospodarki lipidowej, normują ciśnienie krwi, wpływają pozytywnie na pracę serca, pamięć oraz wzrok. Z kolei kwasy tłuszczowe omega 6 dostarczane w nadmiarze mogą przyczynić się do przyspieszenia zmian miażdżycowych i zakrzepowych. W naszych posiłkach ważna jest więc właściwa proporcja pomiędzy kwasami tłuszczowymi omega 3 i omega 6. Mięso karpia nie ma korzystnych proporcji pomiędzy tymi kwasami, dlatego duże porcje karpia nie są polecane osobom z chorobami sercowo-naczyniowymi.

Właściwe proporcje nienasyconych kwasów tłuszczowych pozwolą zachować za to pstrąg, sola, dorsz, łosoś czy śledź, dlatego warto nimi uzupełniać wigilijne menu.     

>> Kwasy tłuszczowe omega 3, omega 6 i omega 9 - dlaczego są niezbędne dla naszego zdrowia?        

Czy karp jest zdrowy?

Mięso karpia nie jest jednak pozbawione wartości odżywczych. Dostarcza:

• wiele cennego łatwo przyswajalnego białka (18%),
• witamin z grupy B (m .in. B1, B6, B12),
• składników mineralnych, m.in. wapnia, fosforu, potasu, żelaza czy sodu.

Karp jest średniotłustą rybą, w mięsie może mieć do 7% tłuszczu. Średnia wartość kaloryczna świeżego karpia to 110 kcal w 100 g. Jeśli więc nie jadamy karpia zbyt często i w dużych porcjach, bożonarodzeniowa porcja ryby nie będzie wpływać niekorzystnie na nasze zdrowie.

Karp – jak go przygotować na Wigilię?

Aby karp był smaczniejszy, pozbawiony zapachu i smaku mułu, warto po oprawieniu i umyciu filetów obłożyć rybę krążkami cebuli i skropić sokiem z cytryny, a następnie pod przykryciem pozostawić na noc w lodówce.

Wigilijnego karpia często smażymy, do tego w grubej panierce – taki sposób przygotowania ryby zwiększa ponaddwukrotnie jej kaloryczność (około 220 kcal/100 g), podwaja również ilość tłuszczu w daniu (około 16%). Bardziej dietetyczną i również tradycyjną bożonarodzeniową wersją ryby jest karp w galarecie. 100 g tej potrawy dostarcza około 135 kcal, w tym jedynie około 3% tłuszczu. Można też spróbować przygotować karpia jeszcze zdrowiej – upiec np. z ziołami i warzywami w piekarniku.

>> Świąteczny pieczony karp z warzywami – mniej kaloryczny i bez glutenu