Rozedma płuc – objawy i leczenie. Czy rozedma płuc jest śmiertelna?

Co to jest rozedma płuc?

Rozedma płuc nazywana jest czasem ich upowietrznieniem. Podczas oddychania oskrzela doprowadzają tlen do płuc poprzez coraz mniejsze organy, jak oskrzela segmentowe, oskrzeliki i pęcherzyki płucne. Te ostatnie oplecione są gęstą siecią naczyń krwionośnych, przez które przenika tlen, a usuwany jest dwutlenek węgla – następuje niezbędna do życia wymiana gazowa.
W rozedmie płuc zanikają przegrody międzypęcherzykowe: zniszczeniu ulegają pęcherzyki i oskrzeliki oddechowe, tworzą się za to duże pęcherze rozedmowe – wypełnia je powietrze, ale nie dochodzi do wymiany gazów. Dodatkowo uszkodzenie oskrzelików sprawia, że zapadają się podczas wydechu, przez co pobrane powietrze nie może się wydostać. Osoba cierpiąca na rozedmę wdycha więcej powietrza, niż wydycha, i rozwija się rozdęcie płuc. Zmniejsza się zatem zarówno powierzchnia wymiany gazowej w płucach, jak i wentylowany obszar.

Przyczyny rozedmy płuc

Rozedma płuc rozwija się w wyniku wzrostu ciśnienia powietrza w oskrzelach i oskrzelikach oraz obniżenia elastyczności ścian pęcherzyków. Najczęstszą przyczyną rozedmy jest palenie tytoniu. Znaczenie ma również zanieczyszczenie powietrza, którym oddychamy na co dzień. Do innych przyczyn choroby należą:

• przewlekłe zapalenie oskrzeli
• astma oskrzelowa
• nadmierny wysiłek oddechowy, przykładowo podczas gry na instrumentach dętych
• wrodzony niedobór alfa-1-antytrypsyny

Większość z tych przyczyn powoduje rozwój choroby dopiero po dłuższym czasie, między 40. a 50. rokiem życia. Wyjątkiem jest wrodzony niedobór alfa-1-antytrypsyny, w którym rozedma pojawia się często także u osób młodszych. Jest to zaburzenie wywołane mutacją genetyczną, dodatkowo wystąpić może marskość wątroby oraz przewlekłe zapalenie trzustki.

Rozedma płuc – objawy

Objawy rozedmy płuc są zależne od stopnia zaawansowania choroby. Początkowo dolegliwości pojawiać się mogą jedynie po wysiłku, z czasem jednak towarzyszą chorym nawet w czasie spoczynku. Najczęściej występują:

• duszność
• świszczący oddech
• kaszel
• utrata masy ciała
• osłabienie mięśni
• zawroty głowy

Rozedma płuc – diagnostyka

Pierwszym badaniem wykonywanym w celu rozpoznania rozedmy płuc jest RTG płuc. Uwidacznia ono cechy rozdęcia płuc, a niekiedy także rozległe pęcherze rozedmowe. Na podstawie zdjęcia RTG nie można jednak postawić pewnej diagnozy. W tym celu konieczne może być wykonanie również tomografii komputerowej o dużej rozdzielczości.

Czy rozedma płuc jest uleczalna?

Nie ma do tej pory skutecznego leczenia, które mogłoby cofnąć powstałe już zmiany. Terapia opiera się głównie na zahamowaniu postępu choroby. Niezwykle istotne jest zlikwidowanie czynników sprzyjających powstawaniu rozedmy, czyli przykładowo zaprzestanie palenia papierosów. Należy także w miarę możliwości zapobiegać infekcjom dróg oddechowych. Pomocne w tym przypadku okazują się szczepienia, na przykład przeciwko grypie.
Regularne ćwiczenia fizyczne dostosowane do możliwości chorego zwiększają pojemność płuc i zmniejszają problemy z oddychaniem.

>> Tabletki, plastry i środki na rzucenie palenia

Leczenie rozedmy płuc

W leczeniu farmakologicznym rozedmy płuc wykorzystywane mogą być leki rozszerzające oskrzela. Łagodzą one uczucie duszności oraz kaszel. Wziewne glikokortykosteroidy ograniczają stan zapalny w drogach oddechowych. W przypadku zaostrzenia duszności, kaszlu lub problemów z oddychaniem należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Przyczyną problemów może być rozwijająca się infekcja. Specjalista zadecyduje o konieczności wdrożenia odpowiedniej antybiotykoterapii. Chorzy z zaawansowaną rozedmą mogą wymagać również tlenoterapii.
W niektórych przypadkach odbywa się leczenie chirurgiczne. Polega ono na usunięciu zmienionych chorobowo obszarów, co poprawia funkcje oddechowe.

Rozedma płuc u dzieci i niemowląt

Rozedma płuc u niemowląt i dzieci jest rzadko spotykana. Istnieje jednak możliwość wystąpienia rozedmy wrodzonej. Jest to wada polegająca na rozdęciu części płuca w wyniku zwężenia oskrzela przez ucisk z zewnątrz lub zapadnięcie się chrząstki. U niemowląt może skutkować ciężką niewydolnością oddechową i świstem wydechowym, u starszych dzieci częstszym występowaniem przewlekłego kaszlu i nawracaniem infekcji. Leczenie zazwyczaj wymaga chirurgicznego usunięcia zmienionego obszaru.

Rozedma płuc – często zadawane pytania

Czy rozedma płuc jest śmiertelna?

Rozedma płuc może prowadzić do niewydolności oddechowej i zgonu. Jednak stosowanie się do zaleceń lekarskich i unikanie czynników pogarszających stan chorego umożliwiają spowolnienie postępu choroby.

Czy rozedma płuc to rak?

Rozedma nie jest chorobą nowotworową. Jednak czynniki powodujące rozedmę często zwiększają również ryzyko rozwoju nowotworu płuc. Jednym z takich czynników jest palenie papierosów.

Czy rozedma płuc boli?

Rozedma płuc nie musi być bolesna. Częściej pojawiającymi się objawami są duszności i kaszel.

>> Bakterie Legionella – jakie choroby wywołują, objawy zakażenia, jak można się zakazić?