Przygotowanie dziecka, nauczycieli i rodzica, czyli mały cukrzyk idzie do przedszkola

Cukrzyca typu 1. nie jest przeciwwskazaniem przyjęcia dziecka do przedszkola czy szkoły. Nie kwalifikuje go też do podjęcia nauczania specjalnego, a orzeczenie o niepełnosprawności, które otrzymuje diabetyk, jest dla placówek edukacyjnych nieprzydatne. Dziecko z cukrzycą nie wymaga bowiem specjalnego trybu kształcenia i ma prawo do pełnej integracji i rozwijania się w grupie, podobnie jak jego zdrowi rówieśnicy. Jeśli rodzic nie wyraża zgody, dziecko nie musi być przydzielone do grupy integracyjnej. Przyjęcie dziecka z cukrzycą do przedszkola to niestety ciągle dobra wola dyrekcji, ponieważ zasady sprawowania opieki nad nim nie są uregulowane prawnie. Z tego powodu najważniejszy staje się tzw. czynnik ludzki, a ten niekiedy jeszcze zawodzi.

Czytaj więcej: Dziecko z cukrzycą w szkole i przedszkolu

Zanim mały diabetyk rozpocznie naukę

Przed zapisaniem dziecka do przedszkola trzeba wybrać się na rozmowę z dyrektorem, aby mógł odpowiednio wcześniej przygotować personel i stworzyć mu bezpieczne warunki do nauki i zabawy. Ustalenie wspólnej strategii i zasad funkcjonowania cukrzyka na terenie przedszkola to kluczowa sprawa. Personel przedszkola powinien uczestniczyć w szkoleniu na temat cukrzycy. Po szkoleniu placówka powinna opracować własne procedury postępowania z dzieckiem z cukrzycą. Powinny być one opracowywane z uwzględnieniem wieku dziecka, zasad pracy przedszkola, możliwości zaangażowania się w proces rodziców itp. Szkolenie powinno być przeprowadzone przez edukatora diabetologicznego. Celem szkolenia jest przygotowanie nauczycieli i opiekunów do opieki nad dzieckiem z cukrzycą. Jednak szkolenie siłą rzeczy jest dość ogólne, część informacji na temat dziecka muszą przekazać rodzice. Dotyczy to chociażby obsługi pompy insulinowej, co wymaga nieco czasu. Na szkoleniu edukator powinien wyjaśnić, czym jest pompa i jak ona działa. Ale obsługi pompy opiekunów nie nauczy.

Na szkoleniu omawia się:

• zagadnienia związane z cukrzycą typu 1.;
• obserwację dziecka pod kątem objawów hipoglikemii i hiperglikemii oraz radzenia sobie w tych sytuacjach;
• zasady wykonywania pomiarów cukru;
• sytuacje, w których konieczne może być użycie glukagonu oraz zasady przechowywania i podawania leku;
• modele postępowania w wybranych sytuacjach – przygotowanie do lekcji WF, problemy z dyskryminacją, przygotowanie do wycieczek szkolnych.

Rola rodzica

Jednorazowe szkolenie musi uzupełniać ścisła współpraca rodzica z wychowawcą dziecka. Początkowo ten kontakt powinien być bardzo intensywny. Pracownicy przedszkola muszą nie tylko poznać zasady postępowania z diabetykiem w określonych sytuacjach, ale też nabrać pewności w swoich działaniach. A to wymaga czasu. Ponadto powinni mieć pewność, że zawsze mogą liczyć na kontakt i pomoc rodzica, że nie zostaną z żadnym problemem medycznym (jak hiperglikemia) czy logistycznym (zerwane wkłucie) sami.

Wiele zależy od podejścia rodzica – im bardziej spokojny i pozytywnie nastawiony rodzic, tym łatwiej jest przekonać wychowawcę i dyrekcję przedszkola, że poradzą sobie z małym diabetykiem. Na początku roku szkolnego rodzice diabetyków bardzo intensywnie współpracują z wychowawcami – przychodzą na pomiary cukru, kontrolują pory posiłków (trzeba zważyć jedzenie i podać insulinę), pojawiają się w sytuacjach trudnych jak odklejone wkłucie czy awaria pompy insulinowej. Z czasem to placówka przejmuje kontrolę nad dzieckiem, a rodzic pozostaje „w tle” – jako wsparcie w trudniejszych sytuacjach. Przedszkola zgadzają się na przyjęcie diabetyka, ale rodzic musi wyrazić gotowość do wspierania działań nauczyciela i na co dzień być z nim w stałym kontakcie.

Czytaj także: Hipoglikemia z utratą przytomności w szkole i przedszkolu - jak podać glukagon?

Porady dla rodziców

• Nie bój się szczerej rozmowy z dyrektorem, wychowawcą i opiekunami.
• Jeśli dyrektor wyrazi chęć, spotkaj się z personelem przedszkola/szkoły niezależnie od szkolenia – przybliż im sytuację swojego dziecka. Pozwólcie się poznać!
• Przygotuj „ściągę” – cienki zeszyt lub kartki z najważniejszymi informacjami dotyczącymi dziecka (charakterystyczne dla niego objawy hipo- i hiperglikemii, mycie rąk przed zmierzeniem cukru, przygotowanie do zajęć dodatkowych, jak np. rytmika czy wyjście na spacer).
• Ustalcie jasne zasady – godziny pomiarów, posiłków, postępowanie w określonych sytuacjach, przechowywanie glukagonu w łatwo dostępnym dla wychowawcy miejscu.
• Wyraź swoją gotowość do współpracy!
• Wskaż osoby, z którymi (oprócz ciebie) wychowawca może się awaryjnie kontaktować i które w wyjątkowej sytuacji będą mogły zjawić się w przedszkolu/szkole.
• Jeśli masz możliwość, zaangażuj się w życie przedszkola/szkoły, np. jeżdżąc na wycieczki z grupą, pomóż wychowawcy zorganizować dzień wiedzy o cukrzycy itp.