Cukrzyca typu 2 jest jedną z najczęściej diagnozowanych chorób metabolicznych i cywilizacyjnych. Jednym z jej czynników ryzyka jest nieodpowiedni jadłospis. Jak powinna wyglądać prawidłowa dieta przy cukrzycy typu 2? Co jeść, a jakich produktów unikać?
Dieta cukrzycowa – co jeść przy cukrzycy typu 2?
Dlaczego odpowiednia dieta w cukrzycy typu 2 jest taka ważna?
Rozwój cukrzycy typu 2 w dużym stopniu związany jest z prowadzeniem niezdrowego trybu życia i stosowaniem złych nawyków żywieniowych. Na szczęście czynniki te są modyfikowalne, dlatego właśnie jednym z najważniejszych zaleceń dla osób chorych na tę przypadłość jest wdrożenie odpowiedniej diety.
Leczenie dietą cukrzycy typu 2 w dłuższej perspektywie czasowej przynosi znaczną poprawę stanu zdrowia. Pozwala utrzymać właściwe stężenie glukozy, cholesterolu i trójglicerydów we krwi, a także optymalną wartość ciśnienia tętniczego. Ponadto zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań cukrzycy i rozwoju chorób naczyniowych. Specjalna dieta dla chorych na cukrzycę typu 2 pozwala zapobiegać i leczyć przewlekłe powikłania tej choroby takie jak mikroangiopatia, retinopatia czy nefropatia cukrzycowa.
Dieta przy cukrzycy typu 2 – najważniejsze zalecenia
Przy układaniu jadłospisu w diecie przy cukrzycy typu 2 należy zwrócić szczególną uwagę na całkowitą kaloryczność spożywanych posiłków. Jest to bardzo ważne przede wszystkim u osób zmagających się z nadwagą lub otyłością. Znaczenie mają podstawowe źródła energii, które pozwalają wyrównać metabolicznie cukrzycę. Zaplanować trzeba także rozkład posiłków w ciągu dnia. Zalecane jest jedzenie mniejszych porcji, ale częściej. Pozwoli to uniknąć ryzyka niedocukrzenia i zapobiegnie spożywaniu nadmiernych ilości kalorii jednorazowo. Optymalnym rozwiązaniem jest, jeśli dieta dla osób z cukrzycą typu 2 zostaje ułożona przez diabetologa lub wyspecjalizowanego dietetyka.
Cukrzyca typu 2 – dieta dla cukrzyków
Chorzy często zastanawiają się, jaka dieta przy cukrzycy typu 2 będzie najlepsza. Tak naprawdę chodzi tutaj o to, by prowadzić zdrowy sposób odżywiania i przykładać dużą wagę do tego, co trafia na nasz talerz.
Węglowodany w diecie cukrzycowej
W przepisach przygotowywanych w ramach diety przy cukrzycy typu 2 powinny znaleźć się przede wszystkim węglowodany złożone. Trzeba sięgać po węglowodany o jak najniższym indeksie glikemicznym, ponieważ te o wysokim gwałtownie zwiększają stężenie glukozy we krwi, przyczyniając się do wyrzutu insuliny i nagłego zmniejszenia stężenia glukozy.
Przykładowa dieta przy cukrzycy typu 2, jeśli chodzi o węglowodany, powinna zawierać m.in.:
- ciemne pieczywo,
- chleb graham,
- grube kasze,
- brązowy ryż,
- płatki owsiane
- makarony razowe.
Należy znacznie ograniczyć, a najlepiej całkowicie wyeliminować węglowodany (cukry) proste. Osoba chorująca na cukrzycę typu 2 powinna unikać jedzenia ciast i ciasteczek, czekolady, cukierków, a także słodzonych przetworów, w tym dżemów, marmolad, konfitur czy miodu.
Tłuszcze w diecie cukrzycowej
Dieta przy cukrzycy typu 2 nie powinna zawierać dużych ilości tłuszczów, ponieważ mogą przyczyniać się one do zwiększania stężenia cholesterolu całkowitego we krwi. Należy unikać spożywania tłuszczów nasyconych na rzecz tłuszczów nienasyconych. Zaleca się ograniczenie tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Zawierają je wędliny i sery, pełnotłuste mleko, masło, śmietana czy smalec. Unikać trzeba także jedzenia pasztetów i pasztetowej, parówek, salcesonu, boczku, salami i wiejskich kiełbas.
Jadłospis osób zmagających się z cukrzycą typu 2 powinien uwzględniać produkty zawierające jedno- i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Znajdują się one w rybach, np. łososiu, tuńczyku, makreli, śledziach i sardynkach, a także w olejach roślinnych.
Białko w diecie cukrzycowej
Dobrym źródłem białka dla osób cierpiących na cukrzycę typu 2 są chude gatunki mięs i wędlin czy drób. Raz na jakiś czas można zjeść chude mięso wołowe lub cielęcinę. Niewskazane jest natomiast jedzenie tłustych gatunków mięs takich jak karkówka czy boczek. Białka do organizmu dostarczą także jogurty, maślanki i kefiry, jak również nasiona roślin strączkowych, np. groch, soczewica czy soja.
Jakie owoce można jeść przy cukrzycy typu 2?
Owoce są cennym źródłem witamin i minerałów, dlatego ich spożycie jest niezwykle istotne w przypadku osób chorujących na cukrzycę typu 2. Niestety niektóre z nich zawierają duże ilości cukrów prostych, które mogą zwiększać stężenie glukozy we krwi.
Najlepiej sięgać po owoce o niskich indeksie glikemicznym, mniej dojrzałe. Zaliczają się do nich maliny, borówki, czereśnie, wiśnie, jabłka, jagody, poziomki, truskawki, brzoskwinie, jeżyny, morele, porzeczki, ananas, gruszka, a także owoce cytrusowe.
Najczęściej zadawane pytania dotyczące diety cukrzycowej
Mianem diety cukrzycowej określa się model żywienia przyjęty za optymalny w przypadku osób cierpiących na cukrzycę typu 1. lub 2. Charakteryzuje się ona niskim indeksem glikemicznym. Dieta cukrzycowa ma na celu ustabilizowanie poziomu glukozy we krwi oraz zapobieżenie długofalowym powikłaniom ogólnoustrojowym albo spowolnienie ich rozwoju. Pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała, ciśnienia tętniczego oraz właściwego lipidogramu.
Zaleca się, aby z diety cukrzycowej wyeliminować przede wszystkim produkty o wysokiej zawartości cukrów prostych, takie jak słodycze (ciasta, ciastka, batony), owoce o dużym indeksie glikemicznym czy alkohol. Diabetycy powinni ograniczać spożywanie potraw smażonych, które są bogate w tłuszcze nasycone przyczyniające się do powstania miażdżycy. Należy wyeliminować z menu tłuste mięsa, jak np. baranina, wieprzowina, ale też przetwory mięsne, np. pasztety.
Zmiana nawyków żywieniowych stanowi podstawową broń w walce z cukrzycą. Ograniczenie spożycia węglowodanów prostych, tłuszczów nasyconych oraz uzupełnienie jadłospisu o zdrową, pełnowartościową żywność pozwala ograniczyć tempo rozwoju powikłań. Badania naukowe potwierdzają też, że u osób z początkowymi objawami cukrzycy dieta cukrzycowa umożliwia nawet całkowite cofnięcie zmian zachodzących w organizmie.
Choć przyjęło się, że głównym źródłem węglowodanów w diecie zwykle jest pieczywo, można je łatwo zastąpić. Przede wszystkim należy uzupełnić dietę o cukry złożone. Ich źródłem są np. płatki owsiane lub jęczmienne, ryż dziki i brązowy, makaron razowy, kasza jaglana, gryczana, bulgur lub jęczmienna. Wszystkie te produkty wyróżniają się niskim indeksem glikemicznym i nie powodują gwałtownych wahań cukru we krwi.
