Pieczenie skóry ze zmianami na ciele i bez widocznych zmian – co może oznaczać?

Pieczenie skóry w różnych miejscach na ciele

Pieczenie skóry głowy, twarzy

Może wystąpić ono de facto wszędzie. Najczęściej jednak pacjenci wskazują na pieczenie twarzy, dłoni lub rąk, a także stóp czy skóry głowy, co może wynikać np. z podrażnień kosmetykami, alergii, ale także zakażeń bakteryjnych czy wirusowych.

Pieczenie skóry na szyi

Uczucie pieczenia karku bez widocznych zmian może sugerować problemy z kręgosłupem w odcinku szyjnym.

Uczucie pieczenia skóry na plecach, brzuchu

Jako pieczenie skóry na plecach lub brzuchu możemy odczytywać np. piekący ból w okolicy żeber wywołany podrażnieniem nerwów (neuralgia miedzyżebrowa).

Przyczyny pieczenia skóry bez widocznych zmian

Dolegliwości stawów

To jedna z grup schorzeń, w których nie widać przyczyny pieczenia. Wymienia się tu choroby kręgosłupa, np.:

• spondylozę szyjną (dochodzi do ucisku na nerwy w odcinku szyjnym, czemu towarzyszy ból i pieczenie skóry)
• przepuklina dysku (dysk wysuwa się spomiędzy kręgów – pacjent odczuwa silny ból, ma ograniczoną zdolność ruchu, czuje mrowienie, kłucie, pieczeniem skóry).

W przypadku schorzeń ortopedycznych pieczenie skóry jest jednak symptomem dodatkowym. Dominują przede wszystkim ból i ograniczenie funkcjonalności zajętego stawu.

Uszkodzenia nerwów

Dolegliwości neurologiczne jak uszkodzenia nerwów mogą się objawić pieczeniem skóry lub piekącym bólem. Objaw występuje m.in. w zespole cieśni nadgarstka, rwie kulszowej, porażeniu nerwu łokciowego, neuralgii międzyżebrowej, stwardnieniu rozsianym. Uczucie pieczenie lub palenia skóry wywołane uszkodzeniem większej liczby nerwów może pojawiać się także u pacjentów z polineuropatią cukrzycową, która jest wtórnym powikłaniem cukrzycy.

Przyczyny pieczenia skóry z widocznymi zmianami

Niska i wysoka temperatura

Za pieczenie odpowiada również temperatura, zarówno wysoka, jak i niska, szczególnie jej skrajne wartości. Wysoka temperatura przyczynia się do powstania oparzeń – zależnie od stopnia uszkodzenia występuje pieczenie skóry z zaczerwienieniem (I stopień) lub powstają bąble (II stopień). Przebywanie w ujemnej temperaturze również może powodować uczucie pieczenia dłoni, stóp, twarzy, uszu. Długotrwałe narażenie na zimno może prowadzić do odmrożenia – pieczeniu skóry towarzyszy również drętwienie kończyn lub części ciała.

Substancje chemiczne

Różne związki chemiczne stosowane w kosmetyce i farmaceutyce mogą podrażniać skórę, wywołując m.in. pieczenie. Są to często kwasy i retinol (wykorzystywane do złuszczania naskórka), nadtlenek benzoilu (składnik leków dermatologicznych), olejki eteryczne, alkohole (etylowy w nalewkach i izopropylowy w środkach do odkażania skóry), glikol propylenowy (substancja pomocnicze w lekach, kosmetykach).

Alergia i choroby autoimmunologiczne

Pieczenie skóry, np. na twarzy, na nogach, na brzuchu może być jednym z objawów uczulenia (oprócz świądu, wysypki, opuchlizny, rumienia) i pojawiać się jako część reakcji zapalnej w organizmie po kontakcie z alergenem. Pieczeniem mogą objawiać się także widoczne na skórze choroby autoimmunologiczne jak atopowe zapalenie skóry i łuszczyca.

Zakażenia bakteryjne, wirusowe i grzybicze

Do pieczenia skóry może przyczynić się aktywność bakterii, wirusów i grzybów, np.:

• półpasiec z piekącą wysypką po jednej stronie tułowia z pękającymi pęcherzykami wypełnionymi płynem to efekt zakażenia wirusem ospy wietrznej;
• punktowe uczucie pieczenia skóry w okolicy ust lub nosa to oznaka opryszczki wywołanej wirusem HPV;
• cellulitis (nie mylić z cellulitem) jest chorobą skóry i tkanki łącznej podskórnej związaną np. z zakażeniem bakteryjnym gronkowcem złocistym (występuje również ból, silne zaczerwienienie skóry przechodzące w purpurę);
• łupież związany z nadaktywnością na skórze głowy drożdżaków lub grzybów z rodzaju Malassezia.

Niedobory witamin i minerałów

Pieczenie skóry może wynikać z braku witamin z grupy B. Szczególne znaczenie mają:

• kwas foliowy i witamina B12 – ich niedobór może oznaczać anemię megaloblastyczną, w której część pacjentów ma objawy skórne, w tym pieczenie;
• witamina B6 – zarówno jej niedobór, jak i nadmiar mogą prowadzić do zaburzeń pracy nerwów obwodowych (neuropatii);
• witamina B3 – przyjmowana w nadmiarze może wywołać rumień, zaczerwienienie skóry, podwyższenie ciepłoty ciała, pieczenie skóry, co jest skutkiem nagłego rozszerzenia się naczyń krwionośnych.

>> Witamina B – B1, B2, B3, B5, B7, B9 i B12

Inne przyczyny

• Promieniowanie UV
• Użądlenia, ukąszenia owadów.
• Działanie roślinnych składników i toksyn, np. pokrzywy, bluszczu, barszczu Sosnowskiego.
• Wysuszenie skóry wynikające z błędów pielęgnacyjnych lub rodzaju cery (cera sucha z cechami atopii, wrażliwa, naczyniowa, z trądzikiem różowatym).
• Nerwica, stany lękowe (pieczenie skóry występuje jako objaw psychosomatyczny).
• Choroby nerek i/lub wątroby (nieusunięte metabolity mogą przyczynić się do wystąpienia objawów skórnych).
• Choroby naczyniowe, np. zakrzepica kończyn dolnych, choroba Raynauda (pieczenie skóry towarzyszy zaburzeniom pracy naczyń krwionośnych).

Skóra piecze – co robić?

Podstawą w rozpoznaniu przyczyny pieczenia skóry jest wywiad lekarski, podczas którego padnie szereg pytań o dietę, alergie, urazy, przebyte choroby wirusowe (np. ospę, COVID), choroby współistniejące, np. cukrzycę. W ramach dalszej diagnostyki lekarz może zlecić m.in.:

• badanie krwi, np. morfologię, oznaczenie poziomu witamin, np. B12, zbadanie poziomu cukru;
• badania obrazowe stawów jak rentgen, tomografia, rezonans, USG
• elektromiografię EMG do oceny stanu nerwów obwodowych.

Dla złagodzenia odczucia pieczenia skóry w zależności od diagnozy lekarz może zalecić np.:

• suplementację witamin z grupy B lub pojedynczych, jeśli występuje niedobór witaminy B12 i istnieje podejrzenie neuropatycznej przyczyny pieczenia;
• niektóre leki przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne w leczeniu neuropatii, której towarzyszy ból z pieczeniem skóry włącznie;
• leki przeciwalergiczne, np. kremy z hydrokortyzonem, doustne leki przeciwhistaminowe, jeśli pieczeniu towarzyszy swędzenie i ma ono podłoże alergiczne.

>> Problemy skórne, problemy dermatologiczne - szampony, kremy, emulsje dermatologiczne

Domowe sposoby na pieczenie skóry

Pieczenie o podłożu dermatologicznym lub alergicznym można spróbować łagodzić kąpielą w krochmalu lub płatkach owsianych (ucieszy się także skóra z AZS). Jeśli pieczenie wynika z podrażnienia skóry substancjami chemicznymi lub z wrażliwości cery, można sięgnąć po łagodzące kosmetyki z aloesem, alantoiną  i wodą termalną lub wulkaniczną (mają duży potencjał kojący). Pomocny może okazać się również pantenol w piance. Z kolei okłady przydadzą się na ukąszenia owadów, oparzenia (okłady zimne) i nerwobólów (okłady ciepłe).

>> Kosmetyki dla alergików i na AZS