Kwas mlekowy – co to jest i jakie ma zastosowanie? Czy kwas mlekowy jest szkodliwy?

Kwas mlekowy – co to jest

Kwas mlekowy powstaje w wyniku działania bakterii kwasu mlekowego podczas tzw. fermentacji mlekowej (dochodzi do niej m.in. w skwaśniałym mleku – stąd nazwa). Bakterie te, m.in. szczep Lactobacillus, żyją przede wszystkim w naszych jelitach, ale także w jamie ustnej, na skórze, w drogach rodnych u kobiet. Ich głównym zadaniem jest zachowanie zdrowej mikroflory poprzez utrzymanie odpowiedniego pH, co chroni przed patogenami. Kwas mlekowy pomaga więc utrzymać równowagę kwasowo-zasadową w jelitach czy pochwie.

Kwas mlekowy – właściwości, zapach

Kwas mlekowy ma kwaskowaty zapach, w niskim stężeniu jest jednak niewyczuwalny. Oprócz właściwości prebiotycznych, czyli wspierania wzrostu, równowagi i aktywności bakterii tworzących mikrobiotę jelit i okolic intymnych u kobiet, wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Pomaga również zmiękczać i usuwać zrogowaciałą skórę.

Zastosowanie kwasu mlekowego

Kwas mlekowy w kosmetykach

Kwas mlekowy ma zdolność złuszczania martwych komórek skóry i stymulowania produkcji ceramidów. Dodatkowo wspiera produkcję naturalnego czynnika nawilżającego, co przyczynia się do utrzymania optymalnego poziomu nawilżenia skóry. Dlatego jest powszechnie stosowany w produktach do pielęgnacji skóry twarzy i ciała, takich jak:

• peelingi chemiczne (np. skarpetki złuszczające do stóp),
• kremy i balsamy nawilżające do suchej skóry,
• preparaty do higieny intymnej, np. żele, pianki i płyny.

W kosmetykach stosuje się różne stężenia kwasu mlekowego:

• do 10% jako składnik nawilżający,
• powyżej 10% wykazuje właściwości złuszczające, co wykorzystuje się w redukcji drobnych przebarwień, widoczności porów, nadmiernej ilości sebum i bakterii bytujących na skórze.

Płyny do higieny intymnej z kwasem mlekowym

Kwas mlekowy jest także ważnym składnikiem płynów do higieny intymnej. Zakwasza on okolice intymne, co jest korzystne, ponieważ kwaśne środowisko utrudnia rozwój patogennej flory bakteryjnej, w tym grzybów z rodzaju Candida, które mogą powodować kandydozę, a także drobnoustrojów jak bakterie odpowiedzialne za waginozę bakteryjną.

Probiotyki z bakteriami kwasu mlekowego

Wtórnym źródłem kwasu mlekowego są preparaty zawierające bakterie kwasu mlekowego. To medyczne kremy, żele czy globulki dopochwowe do wspomagania zdrowia okolic intymnych.

>> Nawracające infekcje intymne – jakie badania trzeba wykonać, leczenie infekcji

Kwas mlekowy w lekach na skórę

Kwas mlekowy jest także składnikiem wielu preparatów dermatologicznych o właściwościach złuszczających. Leki z kwasem mlekowym stosuje się głównie na skórę w postaci płynów lub maści na odciski i brodawki.

>> Jak pielęgnować stopy?

Czy kwas mlekowy jest szkodliwy?

Kwas mlekowy jest składnikiem stosowanym w lekach, wyrobach medycznych i kosmetykach w dopuszczalnych i bezpiecznych stężeniach. Używanie tych preparatów zgodnie z zaleceniami producenta jest bardzo dobrze tolerowane i jest zwykle wolne od skutków ubocznych. Zbyt częste stosowanie produktów z wysokim stężeniem kwasu mlekowego może jednak powodować zaczerwienienie i podrażnienie skóry. Preparatów z kwasem mlekowym nie należy łączyć z innymi środkami keratolitycznymi, ponieważ może to prowadzić do poparzeń i silnych podrażnień skóry, będących efektem nadmiernego złuszczania naskórka.

Przeciwwskazania do stosowania preparatów z kwasem mlekowym

Niezależnie od rodzaju preparatu z kwasem mlekowym stosowanie tego składnika jest przeciwwskazane m.in.:

• w przypadku nadwrażliwości lub uczulenia na kwas mlekowy,
• przy silnym podrażnieniu oraz aktywnych chorobach skóry, a także oparzeniach i zranieniach.

Kwas mlekowy w organizmie

Kwas mlekowy może powstawać w organizmie nie tylko przy aktywności bakterii kwasu mlekowego. Gdy organizm potrzebuje energii, a ma w mięśniach za mało tlenu potrzebnego do przetworzenia glukozy, glukoza jest spalana beztlenowo. Produktem tej przemiany jest kwas mlekowy w formie soli – mleczanów. Nagromadzenie się kwasu mlekowego w mięśniach wiąże się z nieprzyjemnymi dolegliwościami, znanymi jako zakwasy. Towarzyszy im m.in. ból, sztywność i osłabienie mięśni.

Kwas mlekowy a kwasica mleczanowa

Gdy organizm nie może efektywnie metabolizować kwasu mlekowego, dochodzi do kwasicy mleczanowej. Jest to rzadki, ale poważny stan związany m.in. z chorobami takimi jak niewydolność wątroby, ponieważ narząd ten odpowiada za przetwarzanie kwasu mlekowego. Kwasica mleczanowa to także jeden z rzadkich, ale groźnych skutków ubocznych stosowania metforminy – leku wykorzystywanego w terapii cukrzycy typu 2. Kwasica mleczanowa nie ma jednak związku ze stosowaniem kosmetyków i leków zawierających kwas mlekowy ani preparatów z bakteriami kwasu mlekowego.

>> Zakwaszenie organizmu – fakt czy mit?