Kwas mlekowy – na czym polega badanie? Normy, wskazania, przygotowanie

Co to jest kwas mlekowy?

Kwas mlekowy jest organicznym związkiem chemicznym z grupy hydroksykwasów. W organizmie człowieka powstaje w tkankach mięśniowych podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Proces ten zwany jest tzw. fermentacją mleczanową. Sole kwasu mlekowego określane są mianem mleczanów.

Kwas mlekowy – zastosowanie

Omawiany związek znajduje szerokie zastosowanie w kosmetyce, przemyśle garbarskim i tekstylnym. Wykorzystywany jest również w gastronomii do produkcji kefiru, jogurtów i serków. W przemyśle cukierniczym odgrywa rolę regulatora kwasowości. W pszczelarstwie stosowany jest głównie do zwalczania roztocza.

Kwas mlekowy na układ pokarmowy

Pałeczki kwasu mlekowego znane są ze swojego pozytywnego wpływu na mikrobiotę jelitową. Związek stosowany jest często w formie probiotyków dostępnych w aptekach. Kwas mlekowy uzupełnia leczenie szeregu schorzeń układu pokarmowego i wzmacnia ochronną barierę jelitową. Pomaga on również w regulacji wypróżnień.

>> Naturalne probiotyki, czyli moc kiszonek i mleka fermentowanego

Kwas mlekowy w kosmetyce

Kwas mlekowy znany jest również ze względu na swoje właściwości regenerujące i nawilżające. Z tego względu jest on często wykorzystywany w produkcji kosmetyków. Kwas mlekowy to skuteczny środek do walki z trądzikiem i przebarwieniami. Nakładany na skórę zabezpiecza przed utratą nadmiaru wody i przenikaniem promieniowania ultrafioletowego. Kwas mlekowy przywraca optymalny poziom pH i odpowiada za naturalny, fizjologiczny odczyn skóry. Regularne stosowanie kosmetyków z jego zawartością zmniejsza oznaki starzenia. Powodem tego zjawiska jest stymulacja odnowy kolagenu odpowiedzialnego za stan skóry, włosów i paznokci.

>> Kwasy na twarz – jaki stosować je w domu?

Kwas mlekowy wytwarzany w czasie wysiłku

Powstawanie kwasu mlekowego w mięśniach ma związek ze spalaniem glukozy w warunkach beztlenowych. Wzmożone stężenie związku odbierane jest jako doznanie bólu. Kwas zostaje jednak stosunkowo szybko odprowadzany z mięśni przez układ krwionośny do wątroby, gdzie jest ponownie przetwarzany. Wytwarzanie związku pozwala tkankom mięśniowym na chwilę osiągnięcie mocy przekraczającej wydajność układu krążenia i oddechowego.

Kwas mlekowy – kiedy należy wykonać badanie?

Badanie kwasu mlekowego wykonywane jest w przypadku szeregu schorzeń. Szczególnym wskazaniem jest podejrzenie kwasicy mleczanowej w przebiegu takich schorzeń jak wstrząs kardiogenny i septyczny, niewydolność serca, niewydolność oddechowa i cukrzyca. Wspomniane zaburzenie metaboliczne prowadzi do obniżenia poziomu pH poniżej optymalnych wartości. Objawy kwasicy mleczanowej to m.in.:

• oddech Kussmaula (głęboki oddech o wysokiej częstotliwości),
• nudności i wymioty,
• ból brzucha,
• biegunka,
• bóle mięśni.

Analiza poziomu kwasu mlekowego pozwala na diagnozę zatrucia cyjankami, salicylanami, tlenkiem węgla i alkoholem (etylowym i metylowym). Badanie związku wskazane jest w przypadku podejrzenia wrodzonych zaburzeń glukozy. Wyższy poziom substancji może również prognozować ciężkość zaburzenia. Zwiększona wartość kwasu wskazuje na gorsze rokowanie.

>> Kosmetyki do higieny intymnej dla kobiet w ciąży

Badanie poziomu kwasu mlekowego – jak się przygotować?

Na badanie należy zgłosić się na czczo w godzinach porannych. Ostatni posiłek należy spożyć od 6 do 8 godzin przed planowaną wizytą w laboratorium.

Jak przebiega badanie?

Poziom kwasu mlekowego badany jest na podstawie analizy surowicy. Próbka krwi pobierana jest z żyły łokciowej.

Kwas mlekowy – interpretacja wyniku

Czas oczekiwania na wyniki badania kwasu mlekowego wynosi zazwyczaj 1 dzień. Dopuszczalna norma wynosi od 0,5 do 1,5 nmol/l. Zgodnie z niektórymi źródłami optymalna wartość kwasu nie powinna przekraczać 1,3 nmol/l.

Wysoki poziom kwasu mlekowego

Powodem wzrostu stężenia mleczanów we krwi ponad normę są zaburzone szlaki metaboliczne. Wysoki poziom związku wskazuje na obecność kwasicy mleczanowej. Kryterium diagnostycznym jest w tym przypadku poziom mleczanu w osoczu przekraczający 5 nmol/l.

Kwasica mleczanowa powstaje najczęściej w wyniku niedotlenienia tkanek, co może się wiązać z takimi schorzeniami jak:

• sepsa,
• niewydolność serca,
• wstrząs kardiogenny,
• niewydolność oddechowa.

Do przyczyn kwasicy mleczanowej zaliczane jest również zatrucie (alkoholem etylowym lub metylowym, salicylanami, cyjankami bądź tlenkiem węgla). Zawyżona wartość kwasu mlekowego może mieć związek z obecnością nowotworu złośliwego, niewydolności nerek lub wątroby, a także niewłaściwym stosowaniem metforminy.

Kwas mlekowy – badanie wymazu z pochwy

Kwas mlekowy może być badany nie tylko na podstawie pobranej próbki krwi. Prawidłowość flory bakteryjnej w pochwie sprawdzane jest na podstawie wymazu i tzw. biocenozy. Analiza dostarcza cennych informacji na temat liczby pałeczek kwasu mlekowego w okolicach intymnych. Bakterie prozdrowotne z rodzaju Lactobacillus uniemożliwiają rozwój patogenom – bakteriom, wirusom i grzybom. Wobec tego pałeczki kwasu mlekowego chronią wrażliwy układ moczowo-płciowy kobiety.

>> Objawy infekcji intymnych (waginozy, rzęsistkowicy, chlamydiozy)

Wymaz z pochwy – wskazania do badania

Analiza wymazu z pochwy może być wykonywana profilaktycznie w celu bieżącej analizy stany mikrobioty intymnych okolic. Badanie wyklucza obecność patogenów (grzybów, wirusów, pierwotniaków i bakterii). Wskazaniami do wykonania badania są:

• zaczerwienienie,
• pieczenie,
• swędzenie,
• ból,
• upławy,
• trudności z zajściem w ciążę,
• poronienia.

Kwas mlekowy – suplementacja

Pałeczki kwasu mlekowego są często stosowane w formie probiotyków na schorzenia układu pokarmowego. Suplementy z zawartością komórek bakterii związku pomagają kobietom zachować naturalne, kwaśne środowisko pochwy. Regularne stosowanie preparatów zapewnia prawidłowe funkcjonowanie układu moczowo-płciowego.

Kwas mlekowy – czy można wykonać u kobiet w ciąży?

Badanie kwasu mlekowego z surowicy krwi można z powodzeniem wykonać u kobiet w ciąży. Szczególnie popularnym badaniem w tym okresie jest wymaz z pochwy. Pałeczki kwasu mlekowego w okolicach intymnych biorą udział w kształtowaniu odporności zdrowia dziecka.

Kwas mlekowy – czy można wykonać u dzieci?

Badanie kwasu mlekowego z surowicy krwi można bezpiecznie wykonywać u dzieci. Celem badania w tym okresie jest najczęściej diagnostyka wrodzonych wad metabolicznych bądź bieżące monitorowanie stanu zdrowia pacjenta.

Kwas mlekowy – cena

Cena badania kwasu mlekowego zależy w głównej mierze od wybranej placówki i województwa. Koszt testu wynosi około 25 złotych.