USG mięśni – jak wygląda badanie i kiedy należy je wykonać?

Na czym polega USG mięśni?

Badanie może obejmować zarówno mniejsze, jak i większe grupy mięśniowe – zależnie od tego, jakiego obszaru dotyczy uszkodzenie lub proces chorobowy.

USG mięśni to metoda, która w czasie rzeczywistym w sposób obrazowy przedstawia stan badanego obszaru (w tym wypadku mięśnia, tkanek miękkich i okołostawowych). Badanie polega na wysyłaniu w głąb organizmu fal ultradźwiękowych (niesłyszalnych dla ludzkiego ucha). Po przejściu przez skórę natrafiają one na różne struktury np. mięśnie i tkanki miękkie, ulegają odbiciu i wracają do głowicy, która je wyemitowała. Uzyskany obraz jest przedstawiony na monitorze w postaci jaśniejszych i ciemniejszych plam, w różnych odcieniach szarości. Wynik jest na bieżąco interpretowany przez lekarza wykonującego badanie.

>> USG tkanek miękkich – jakie tkanki podlegają badaniu? Kiedy je wykonać i na czym polega?

USG mięśni – kiedy należy wykonać badanie?

Istnieje szereg wskazań do wykonania badania USG mięśni. Przede wszystkim są dolegliwości bólowe, które uniemożliwiają pacjentowi normalne poruszanie się, ograniczenia w zakresie ruchów, ocieplenie w obrębie bolesnego miejsca, obrzęk oraz tkliwość. Z medycznego punktu widzenia zaleceniem do przeprowadzenia USG mięśni i ścięgien jest podejrzenie:

• naderwania ścięgna lub mięśnia,
• stłuczenia mięśnia lub okalających go tkanek miękkich,
• zerwania mięśnia,
• występowania stanów przeciążeniowych ścięgien lub mięśni,
• występowania krwiaków lub obrzęków mięśnia, które uciskają okoliczne nerwy, powodując ból,
• obecności ciał obcych w mięśniu,
• występowania guzów i/lub torbieli w obrębie tkanek miękkich.

Pacjent, który brał udział w wypadku lub doznał poważnej kontuzji, powinien kilkukrotnie wykonać USG mięśni, aby mieć pewność, że procesy naprawcze w obrębie tkanek miękkich przebiegają prawidłowo, nie doszło do trwałych uszkodzeń, a krwiaki ulegają wchłonięciu.

>> Co stosować na stłuczenia? Jak je rozpoznać?

USG mięśni – jak się przygotować?

USG mięśni nie wymagają od pacjenta żadnych specjalnych przygotowań. Można je wykonać o każdej porze, bez stosowania specjalnej diety czy wcześniejszego odstawienia przyjmowanych leków. Samo badanie jest bezpieczne, a jedynym przeciwwskazaniem do jego wykonania są niezagojone rany lub oparzenia skóry (ewentualnie świeżo wykonany tatuaż).

Na USG mięśni należy stawić się w wygodnym ubraniu. Zależnie od badanego miejsca pacjent zostanie poproszony o podciągnięcie lub zdjęcie części garderoby. Warto zabrać ze sobą również wyniki wcześniejszych badań USG danego miejsca, dzięki czemu lekarz będzie miał materiał porównawczy.

>> Ból brzucha z lewej strony, ból żołądka, ból brzucha z prawej strony. Co oznacza?

Jak przebiega badanie USG mięśni?

Badanie jest proste do wykonania i całkowicie bezbolesne dla pacjenta (jeżeli w trakcie jego wykonywania pojawi się ból, należy poinformować o tym lekarza przeprowadzającego). Badany jest poproszony o położenie się na kozetce lub pozostanie w pozycji stojącej, ewentualnie będzie musiał wykonać kilka ruchów (pozwoli to ocenić funkcjonowanie mięśni i tkanek w trakcie pracy).

Do badanego miejsca zostanie przyłożona głowica, posmarowana specjalnym żelem (ułatwia on przesuwanie głowicy i przenikanie ultradźwięków). Lekarz przykłada ją pod różnymi kątami, po to, aby uzyskać na monitorze pełen obraz mięśnia.

Badanie trwa ok. 30 minut, jednak w razie wystąpienia wątpliwości lub dużego obszaru mięśni do zbadania, może się przedłużyć nawet do godziny. Po jego zakończeniu pacjent dostaje wynik w postaci zdjęć (wydrukowanych lub zapisanych na płycie) oraz opis ułatwiający lekarzowi prowadzącemu postawienie właściwej diagnozy.

USG mięśni – interpretacja wyniku

Interpretacja wyników widocznych na monitorze należy do lekarza wykonującego badanie. Najczęściej diagnozuje naciągnięcia i zerwania mięśnia, uszkodzenia lub stany zapalne ścięgien oraz zwyrodnienia przyczepów. Do zmian pozaurazowych, które są widoczne na USG, należą również torbiele oraz guzy mięśni.

>> Witaminy i minerały na skurcze

Każda patologiczna zmiana zaobserwowana w trakcie badania zostanie szczegółowo opisana. Lekarz uwzględni jej:

• wymiary,
• granice (wyraźne lub zatarte),
• echogeniczność, czyli zdolność do odbijania fal dźwiękowych (hiper-, izo-, hipoechogeniczna lub bezechowa),
• echostrukturę (jednorodną lub niejednorodną),
• zawartość (płynowa, mieszana, lita),
• unaczynienie.

Wszystkie te parametry wpływają na dalszą diagnozę.

USG mięśni – postępowanie po badaniu

Postępowanie po badaniu jest zależne od postawionej diagnozy. Z reguły odpowiedzialny za nią jest lekarz ortopeda. W przypadku drobnych urazów zaleca się zimne okłady oraz maksymalne odciążenie kontuzjowanego obszaru. Jeżeli pacjent odczuwa silny ból, można zalecić środki przeciwbólowe.

W przypadku poważniejszych urazów niezbędny może być zabieg chirurgiczny, połączony z długotrwałą rehabilitacją. Wykrycie torbieli lub guzów jest z kolei wskazaniem do dalszej diagnostyki. Często w takich wypadkach przeprowadza się biopsję cienkoigłową, która jest wykonywana pod kontrolą ultrasonografu.

USG mięśni – skutki uboczne po badaniu

USG mięśni jest praktycznie pozbawione skutków ubocznych. Promienie ultradźwiękowe nie kumulują się w organizmie, dlatego badanie może być wykonywane wielokrotnie, zależnie od potrzeb. Nie powoduje bólu, zmęczenia czy osłabienia. Bezpośrednio po nim badany może udać się do domu.

USG mięśni – czy można wykonać u kobiet w ciąży?

USG mięśni jest badaniem praktycznie pozbawionym przeciwwskazań. Mogą je wykonywać osoby z rozrusznikiem serca i kobiety w ciąży. Podobnie jak u innych osób, u ciężarnych badanie wykonuje się tylekrotnie, ile zachodzi potrzeba.

USG mięśni – czy można wykonać u dzieci?

Badanie ultrasonograficzne może być wykonywane również u dzieci. Jest ono stosunkowo proste do przeprowadzenia, dlatego nie wymaga zastosowania znieczulenia ogólnego.

Nie wykazano, aby fale ultradźwiękowe były szkodliwe dla rozwijającego się organizmu, dlatego USG można powtarzać wielokrotnie, jeżeli jest ku temu wskazanie. Jedyną trudnością w jego wykonaniu może być potrzeba unieruchomienia malucha na dłuższy czas.

USG mięśni – cena badania

USG mięśni oraz okolicznych ścięgien jest badaniem w pełni refundowanym. Mimo że jest szybkie i proste do przeprowadzenia, czas oczekiwania na jego wykonanie w niektórych wypadkach wynosi nawet kilka tygodni. Dlatego w przypadku kontuzji lub wypadku, gdy bardzo ważna jest szybko postawiona diagnoza i wdrożenie właściwego leczenia, najlepiej wykonać je prywatnie. Koszt badania zależy od ośrodka, które je przeprowadza i wynosi od 150 do 270 złotych.

>> Fibromialgia - wszystko mnie boli. Co to za choroba, jak wygląda leczenie?