Kolagen to nasze podstawowe białko budulcowe – jest w skórze, kościach, ścięgnach, a nawet naczyniach krwionośnych i jelitach. Z wiekiem produkcja kolagenu w organizmie maleje. Możemy go sobie dostarczyć z pożywieniem lub jako suplement diety, na przykład w postaci kolagenu rybiego.
Kolagen rybi – jak działa i który wybrać?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Kolagen rybi – co to jest
Kolagen w suplementach do niedawna otrzymywany był głównie poprzez ekstrakcję skór bydlęcych i wieprzowych oraz kości kurczaka. Jednak na skutek wystąpienia u bydła gąbczastej encefalopatii (BSE, tzw. choroby szalonych krów) oraz pryszczycy (FMD) u bydła i świń surowce rzeźne stały się mniej atrakcyjnym źródłem kolagenu. Alternatywnym i bezpiecznym źródłem kolagenu stały się surowce rybne – skóry, kości, płetwy czy łuski, które powstają jako odpad podczas produkcji żywności. Najczęściej spotykany kolagen rybi izolowany jest z takich ryb jak tuńczyk, tołpyga, rekin żarłacz oraz dorsz.
Kolagen rybi czy wołowy?
W stosunku do kolagenu wołowego kolagen rybi przede wszystkim:
ma podobną budowę do ludzkiego kolagenu, co wpływa na wysoką biodostępność i dobrą tolerancję przez organizm człowieka;
ma mniejszą masę cząsteczkową, słabsze usieciowanie i lepszą rozpuszczalność w wodzie, co pozwala na lepszą przyswajalność w porównaniu z kolagenem wieprzowym lub wołowym;
ma silniejsze właściwości higroskopijne i możliwość wiązania wody;
nie zawiera prionów mogących wywoływać choroby układu nerwowego;
pozyskiwany jest delikatną metodą (kwaśna hydratacja), która nie powoduje degradacji kolagenu.
>> Czerwone mięso, czyli które? Czy czerwone mięso jest zdrowe?
Kolagen rybi na stawy, na skórę – właściwości
Spożywanie kolagenu pochodzącego od ryb przynosi wiele korzyści. Suplementacja tego składnika polecana jest przede wszystkim osobom:
dbającym o zdrowy wygląd skóry – udowodniono, że doustne przyjmowanie kolagenu może zwiększać jego gęstość w skórze właściwej, czego efektem jest poprawa jakości skóry, wzrost jej nawilżenia i elastyczności, zmniejszenie zmarszczek, ograniczenie suchości i łuszczenia się skóry oraz opóźnienie procesów jej starzenia;
narażonym na nadmierne zużycie stawów – osobom pracującym fizycznie i sportowcom; suplementy zawierające hydrolizowany kolagen wykazują działanie ochronne na chrząstki i wpływają na poprawę ich kondycji;
cierpiącym nachorobę zwyrodnieniową stawów – wykazano, że suplementy zawierające hydrolizowany kolagen mogą stanowić alternatywę dla niesteroidowych leków przeciwzapalnych, ponieważ zmniejszają nasilenie bólu w chorobie zwyrodnieniowej stawów;
po urazach, kontuzjach i operacjach – kolagen przyspiesza regenerację, gojenie i procesy naprawcze;
narażonym na choroby układu krążenia – suplementacja kolagenu może obniżać poziom cholesterolu LDL, ciśnienie skurczowe krwi i zmniejszać tłuszczową masę ciała;
dbającym o sprawność umysłu – badania sugerują, że kolagen może łagodzić deficyty pamięci związane ze starzeniem się organizmu.
>> Poznaj inne właściwości kolagenu
Kolagen rybi do picia, w proszku, w tabletkach – co wybrać?
Decydując się na wybór konkretnego preparatu, warto zwrócić uwagę na formę podania kolagenu.
- Produkty w formie saszetek z proszkiem do rozpuszczania można wymieszać z wodą, napojami czy koktajlami. Cechują się szybkim i łatwym wchłanianiem oraz dobrą akceptacją z powodu braku smaku i zapachu.
- Korzystną formą podania są także kolageny w płynie, które nie wymagają rozpuszczania czy popijania wodą.
- Z kolei preparaty w formie tabletek czy kapsułek charakteryzują się wolniejszym wchłanianiem. Stosując je, należy pamiętać o popijaniu ich dużą ilością wody.
- Chcąc zadbać o kompleksowe działanie, warto wybierać preparaty, które oprócz kolagenu zawierają inne pożądane składniki, takie jak glukozamina, chondroityna, witamina C, kwas hialuronowy, koenzym Q10, miedź, mangan.
>> Preparaty z kolagenem do picia, w tabletkach, w proszku
Jak stosować kolagen rybi?
Przyjmuje się, że bezpieczna dawka dobowa kolagenu mieści się w zakresie 2,5-15 g. W przypadku kolagenów płynnych zaleca się przyjmowanie 25-50 ml preparatu na dobę. Dotychczas nie określono dawek maksymalnych, jednak skutki uboczne obserwuje się częściej u osób spożywających powyżej 4 g kolagenu na dobę.
Produkty zawierające kolagen zaleca się przyjmować podczas posiłku, dbając jednocześnie o podaż odpowiedniej ilości płynów. Bardzo istotna jest systematyczność i stosowanie się do zaleconego przez producenta dawkowania produktu. Dla uzyskania najlepszych rezultatów kuracja powinna trwać przynajmniej 3 miesiące. Po uzyskaniu wysycenia organizmu kolagenem (zwykle po upływie 3-6 miesięcy) zalecana jest miesięczna przerwa w stosowaniu, po której można przeprowadzić kolejną kurację.
Kolagen rybi – skutki uboczne
Choć ryzyko działań niepożądanych związanych z przyjmowaniem kolagenu jest niewielkie, warto sięgać po przebadane preparaty i stosować je zgodnie z zaleceniami producentów.
Do najczęściej zgłaszanych skutków ubocznych podczas kuracji kolagenem należą:
reakcje alergiczne związane z nadwrażliwością na ryby, skorupiaki czy jajka (w skrajnych przypadkach wstrząs anafilaktyczny)
zaparcia
nieprzyjemny posmak w ustach
kwaśny oddech
spadek apetytu
zmęczenie
ból mięśni i stawów
narażenie na zanieczyszczenia metalami ciężkimi (np. kadmem).
Kolagen w suplementach a kolagen w pożywieniu
Wśród produktów spożywczych najwięcej kolagenu zawierają galarety wieprzowe, rybne i owocowe, salceson, podroby (serce, wątroba), kurze łapki, chrząstki zwierzęce. Przed ich spożyciem konieczne jest zastosowanie wysokiej temperatury (50-100˚ C), dzięki czemu dochodzi do fragmentacji długiego łańcucha białkowego i powstania żelatyny (krótsze fragmenty peptydowe są łatwiejsze do strawienia, mogą się szybciej wchłaniać i wykazywać aktywność biologiczną). Kolagen hydrolizowany dostępny w suplementach diety cechuje się jednak znacznie lepszą przyswajalnością, w odróżnieniu od żelatyn rozpuszcza się także w zimnej wodzie.
>> Kolagen w proszku – do picia i na maseczkę. Rodzaje kolagenu w proszku
Żelaszczyk D, Waszkielewicz A, Marona H. Kolagen – struktura oraz zastosowanie w kosmetologii i medycynie estetycznej. Estetol Med. Kosmetol 2012; 2(1): 14-20.
Gauza M, Kubisz L, Przybylski J. Właściwości preparatów kolagenowych ze skóry ryb pozyskiwanych metodą kwaśnej hydratacji. Nowiny Lekarskie 2010; 79(3): 157-162.
Kozłowska J, Sionkowska A. Właściwości kolagenu wyizolowanego z łusek ryb z gatunku Esox Lucius. Inżynieria Biomateriałów 2011; 24-26.
Kaziród K i wsp. Suplementacja kolagenem – czy przynosi realne korzyści? Quality in Sport 2023; 13(1): 88-107.