Żeby skutecznie zbić gorączkę u dorosłego, leki bez recepty takie jak paracetamol, ibuprofen czy aspiryna trzeba przyjmować w określonych dawkach. Gdy nie działają, konieczny jest kontakt z lekarzem. Niewielką gorączkę można zmniejszać domowymi sposobami: odpoczywać, dużo pić, stosować zioła napotne, zimne okłady i letnie kąpiele.
Jak zbić gorączkę u dorosłego? Apteczne i domowe sposoby
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Gorączka u dorosłych
Gorączka to stan temperatury ciała powyżej 38°C. W jej przebiegu dochodzi do przestawienia fizjologicznego poziomu temperatury w podwzgórzu. Za wystąpienie gorączki u dorosłych odpowiadają:
- czynniki infekcyjne (mikroorganizmy – wirusy, bakterie lub grzyby – i produkowane przez nie endotoksyny),
- procesy zapalne związane ze zmianami reumatycznymi,
- procesy nowotworowe.
Najczęściej jednak gorączka u dorosłych towarzyszy chorobom infekcyjnym górnych i dolnych dróg oddechowych, wahania temperatury w ciągu dnia nie przekraczają 1°C, stan trwa nie dłużej niż 3-4 dni.
Jak zbić gorączkę u dorosłego – leki pierwszego rzutu
Zależnie od przyczyn w terapii przeciwgorączkowej można uwzględnić leki działające na czynnik zakaźny odpowiedzialny za gorączkę. W przypadku zakażeń bakteryjnych są to antybiotyki, w przypadku chorób wirusowych jak przeziębienie i grypa leczenie przyczynowe gorączki jest niemożliwe – temperaturę obniża się wówczas, stosując przede wszystkim leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) lub paracetamol.
Paracetamol
Paracetamol to podstawowy lek na gorączkę u dorosłych i dzieci. W przypadku dorosłych sprawdzi się w postaci tabletki lub saszetki. Dawka jednorazowa to zwykle 500-1000 mg, dawka dobowa nie powinna przekraczać 4000 mg ze wszystkich źródeł. W przypadku niektórych leków złożonych dobowa dawka nie przekracza 3000 mg.
Paracetamol łatwo przedawkować
Paracetamol występuje jako samodzielny lek, ale często jest też składnikiem preparatów w saszetkach na przeziębienie. Stosowanie zbyt dużych dawek paracetamolu może prowadzić do zatrucia, a nawet uszkodzenia wątroby.
Ibuprofen
Inną opcją w zwalczaniu gorączki u dorosłych jest ibuprofen. Występuje on w postaci tabletek lub kapsułek. Dawka jednorazowa to 200, 400 lub 600 mg, z kolei dawka dobowa – 1200 mg. Lek przyjmuje się co 4-6 godzin dla 200-400 mg lub co 10-12 godzin dla dawki 600 mg.
Kwas acetylosalicylowy (ASA)
Alternatywą dla paracetamolu i ibuprofenu na gorączkę jest aspiryna, czyli kwas acetylosalicylowy. Dostępny w postaci tabletki do połykania, saszetek lub tabletek musujących. Podstawowa dawka wynosi od 300 do 1000 mg, dobowa nie powinna przekraczać 2000-4000 mg zależnie od składu leku.
Jak wybrać lek na gorączkę u dorosłych
| Paracetamol | Ibuprofen | Aspiryna |
Działanie | Poza obniżaniem gorączki zmniejsza ból.
| Obniża gorączkę, zmniejsza ból skuteczniej niż paracetamol i działa przeciwzapalnie. | Obniża gorączkę, zmniejsza ból skuteczniej niż paracetamol i działa przeciwzapalnie. |
Kto nie powinien przyjmować | Nieodpowiedni dla osób z zaburzeniami pracy wątroby.
| Nieodpowiedni dla osób z nadwrażliwością na NLPZ, np. astmatyków (powoduje duszność), osób z wrzodami żołądka (ma mniejszy potencjał wrzodotwórczy niż aspiryna).
| Nieodpowiednia dla osób z nadwrażliwością na NLPZ, np. astmatyków (powoduje duszność), osób z wrzodami żołądka (ma większy potencjał wrzodotwórczy niż ibuprofen).
|
Interakcje |
| Może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, podnosić ciśnienie i osłabiać działanie leków hipotensyjnych.
| Może wchodzić w interakcje z lekami przeciwzakrzepowymi, podnosić ciśnienie i osłabiać działanie leków hipotensyjnych.
|
Jak szybko działają leki na gorączkę u dorosłych?
Wiele osób odczuwa ulgę już po ok. 30 minutach od zażycia leku, jednak leki przeciwgorączkowe zwykle osiągają największe stężenie we krwi po 1-2 godzinach od przyjęcia, wtedy też obserwuje się ich maksymalne działanie. Najszybciej wchłaniają się leki w postaci rozpuszczonej.
Czy leki na gorączkę można brać na pusty żołądek?
Większość leków z grupy NLPZ trzeba przyjmować po posiłku, by nie drażniły żołądka (ibuprofen podrażnia mniej niż aspiryna). Najbezpieczniejszy dla żołądka jest paracetamol – można go stosować na czczo, pokarm nieco spowalnia szybkość jego wchłaniania.
Czy u dorosłych zadziałają syrop przeciwgorączkowy lub czopki?
Leczenie gorączki u dorosłych wymaga stosowania odpowiednich dawek substancji czynnej. Jednorazowa dawka syropu wynosi zwykle 10 ml, co odpowiada 400 mg (typowe stężenie 200 mg/5 ml), a dobowa 30 ml. Jest to zatem opcja dla osób dorosłych – np. starszych z problemem połykania. Alternatywna postać leku to czopki przeciwgorączkowe, np. paracetamol w czopkach po 500 mg lub czopki z ibuprofenem po 200 mg.
>> Czopki nie tylko na hemoroidy. Czopki na zaparcia, przeciwbólowe, dla niemowląt
Jak zbić gorączkę 40 stopni u dorosłego
Temperatura ciała na poziomie ok. 40 stopni uznawana jest za wysoką gorączkę. Można obniżać ją paracetamolem, ibuprofenem lub aspiryną, a jeśli nie spadnie, stosuje się metamizol (zwyczajowo pyralgina). Jednorazowa dawka metamizolu to 500-1000 mg co 6-8 godzin. Dawka dobowa nie powinna przekraczać 4000 mg.
>> Leki na gorączkę, stan podgorączkowy
Zioła na gorączkę u dorosłych
Dodatkiem do leków przeciwgorączkowych są zioła napotne – obniżają gorączkę dokładnie tak, jak organizm chłodzi się latem, czyli przez pocenie się. Jako samodzielny środek sprawdzą się w przypadku podwyższonej temperatury ciała lub gorączki nieprzekraczającej 39 stopni). Można wykorzystać pojedyncze surowce jak lipa lub czarny bez w postaci herbatki lub kora wierzby w postaci tabletek. Dostępne są również gotowe mieszanki lipy i bzu z opcjonalnym dodatkiem kory wierzby.
Jak zbić gorączkę domowymi sposobami
W ramach domowych metod łagodzenia gorączki u dorosłych warto stosować:
- chłodniejsze, tj. letnie kąpiele, które obniżą temperaturę ciała,
- zimne okłady na czoło, np. z użyciem kompresów żelowych lub mokrej gazy albo ręcznika.
W przypadku gorączki zwiększa się produkcja potu i zapotrzebowanie na płyny, dlatego należy pamiętać o odpowiedniej podaży płynów, co chroni przed odwodnieniem.
>> Elektrolity dla dorosłych i dla dzieci – elektrolity do picia, w tabletkach i saszetkach
Jak zbić gorączkę bez leków
W początkowej fazie gorączki, gdy lekko przekracza ona 38 stopni C, warto sięgnąć po domowe sposoby leczenia: odpoczynek, sen, zimne okłady na czoło i letnią kąpiel. Dodatkiem w leczeniu powinno być odpowiednie nawodnienie, a także włączenie ziół napotnych. Gdy domowe metody na gorączkę okazują się nieskuteczne, należy włączyć typowe leczenie przeciwgorączkowe.
>> Encyklopedia ziół w Apteline.pl
Jak zbić gorączkę w czasie ciąży
Gorączka w ciąży to najczęściej efekt przeziębienia. W pierwszej kolejności można próbować ją zmniejszyć domowymi sposobami (kąpiel, zwiększona podaż płynów, chłodne okłady, odpoczynek). Jeśli to nie wystarcza, bezpiecznym lekiem na gorączkę w ciąży jest sam paracetamol stosowany najczęściej 2 razy dziennie po 500 mg. W ciąży nie stosuj jednak żadnych leków złożonych z paracetamolem z dodatkiem substancji przeciwkaszlowych lub na katar!
Kiedy do lekarza z gorączką
Jeśli gorączka trwa dłużej niż 3-4 dni, a leki bez recepty są nieskuteczne, tj. gorączka nie spada lub wzrasta, skonsultuj się z lekarzem. Do wizyty u lekarza powinno skłonić także pojawienie się takich zmian jak:
- zaburzenia stanu psychicznego (halucynacje, utrata przytomności),
- silne bóle głowy ze sztywnością karku,
- zmiany w oddychaniu (zwiększona częstość oddechu, duszność),
- przyspieszone bicie serca (tachykardia).
Wskazaniem do konsultacji z lekarzem w przypadku wystąpienia gorączki jest także niedawna podróż w rejony zagrożone zachorowaniem na malarię (zimnicę) lub inne choroby tropikalne.
>> Sauna na przeziębienie – czy to dobry pomysł?
- González Plaza JJ, Hulak N, Zhumadilov Z, Akilzhanova A. Fever as an important resource for infectious diseases research. Intractable Rare Dis Res. 2016 May;5(2):97-102. doi: 10.5582/irdr.2016.01009. PMID: 27195192; PMCID: PMC4869589.
- Hahn, J., Skoczyńska, A., & Starczewska, A. (2015). Checklist choroby wewnętrzne. Wrocław: MedPharm Polska.
- Holgersson J, Ceric A, Sethi N, Nielsen N, Jakobsen J C. Fever therapy in febrile adults: systematic review with meta-analyses and trial sequential analyses BMJ 2022; 378 :e069620 doi:10.1136/bmj-2021-069620
- Latkowski, B., Lukas, W., & Godycki-Ćwirko, M. (2017). Medycyna rodzinna. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
- Szczeklik, A., & Gajewski, P. (2017). Interna Szczeklika 2017. Medycyna Praktyczna: Kraków.
- www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/infections-and-poisoning/fever-in-adults/