Jak działa spirala antykoncepcyjna? Zakładanie spirali i jej działanie

Wkładka domaciczna przypomina literę T. Nowoczesne wkładki są wykonane z plastiku z dodatkiem miedzi lub srebra. Dostępne są też domaciczne wkładki hormonalne z progesteronem, które stopniowo uwalniają hormon do wnętrza macicy. Progesteron powoduje zagęszczanie śluzu w szyjce macicy i blokuje dostęp plemników do jajowodów. W Polsce jedyną dostępną spiralą hormonalną jest Mirena.

Czytaj również: Spirala antykoncepcyjna – skuteczność, wady, skutki uboczne

Spirala antykoncepcyjna − wskazania i przeciwwskazania

Wkładka wewnątrzmaciczna to metoda antykoncepcji polecana kobietom, które już rodziły, nie planują potomstwa w najbliższym czasie, a nie mogą lub nie chcą korzystać z antykoncepcji doustnej. Nie zaleca się stosowania spirali u kobiet, które jeszcze nie rodziły, ponieważ tradycyjna wkładka domaciczna powoduje lekki stan zapalny macicy.

Istnieje też ryzyko, że podczas zakładania wkładki może dojść do uszkodzenia szyjki macicy. To z kolei może mieć niekorzystny wpływ na przebieg ciąży. Wkładki hormonalne wprawdzie zapobiegają infekcjom, ale ich również nie zakłada się kobietom, które jeszcze nie rodziły. Spiralę zawsze zakłada lekarz w ostatnim dniu miesiączki. Wkładki domaciczne, w zależności od rodzaju, są skuteczne przez okres 2-6 lat.

>> Antykoncepcja mechaniczna – rodzaje i skuteczność

>> Antykoncepcja dla chorych na nadciśnienie

Zalety spirali antykoncepcyjnej

• Skuteczność tradycyjnej spirali antykoncepcyjnej według wskaźnika Pearla wynosi: 0,6-0,8, zaś spirali hormonalnej 0,1.
• Wkładki domaciczne z hormonami zmniejszają rozrost błony śluzowej macicy, co sprawia, że krwawienia menstruacyjne są mniej obfite i krótsze (trwają zwykle 1-2 dni); wkładki są stosowane nie tylko jako zabezpieczenie przed ciążą, ale również jako lek na uciążliwe, obfite miesiączki.
• Wkładki są długotrwałym zabezpieczeniem przed niepożądaną ciążą.
• Spirale antykoncepcyjne zarówno zwykłe, jak i hormonalne mogą być stosowane przez kobiety w trakcie laktacji.
• Hormonalne wkładki domaciczne przeciwdziałają rozwojowi polipów i mięśniaków macicy.
• Wkładki wewnątrzmaciczne są ekonomiczną metodą antykoncepcji.

Sprawdź także: Naturalne metody planowania rodziny – na czym polegają i jak działają?

Jak działa spirala antykoncepcyjna?

Wkładki domaciczne z jednej strony ułatwiają i przyspieszają przesuwanie się komórki jajowej przez jajowód do macicy. W efekcie dociera tam, zanim zdąży zostać zapłodniona.

Z drugiej strony spirale antykoncepcyjne utrudniają przedostanie się plemników do komórki jajowej, ograniczając ich ruchliwość. Wkładki hormonalne dodatkowo utrudniają tę wędrówkę, powodując zagęszczenie śluzu szyjki macicy (co stanowi dodatkową przeszkodę dla plemników).

>> Antykoncepcja awaryjna – jak działa pigułka „dzień po”?

>> Fakty i mity związane z antykoncepcją

Spirala antykoncepcyjna − jaką ma skuteczność?

Wszystkie wkładki domaciczne są drugą pod względem niezawodności (po doustnej antykoncepcji hormonalnej) metodą zapobiegania ciąży. Ich skuteczność szacuje się na ponad 98 proc.

Zdarzają się nieliczne przypadki ciąż − głównie w pierwszym miesiącu po założeniu spirali, kiedy skuteczność metody jest nieco niższa. W tym okresie należy stosować dodatkową ochronę antykoncepcyjną, na przykład prezerwatywy.

Dowiedz się więcej: Antykoncepcja hormonalna – w jaki sposób zabezpiecza przed niechcianą ciążą?

Zakładanie wkładki wewnątrzmacicznej

Przed założeniem wkładki domacicznej kobieta musi się poddać badaniu ginekologicznemu. Lekarz musi bowiem ocenić budowę macicy, położenie jej szyjki i trzonu. Spiralę antykoncepcyjną zakłada się w ostatnim dniu krwawienia menstruacyjnego. Wejście do pochwy jest wówczas naturalnie rozszerzone, a układ płciowy ma wyższą odporność na infekcje. Przed zabiegiem aplikacji wkładki lekarz musi odkazić pochwę, aby dodatkowo zminimalizować ryzyko infekcji. Wkładkę umieszcza się w jamie macicy za pomocą specjalnego aplikatora. Elastyczna spirala domaciczna jest wsuwana do aplikatora, a po włożeniu do macicy wypychana za pomocą tłoczka.

Spirala antykoncepcyjna we wnętrzu macicy przyjmuje właściwy sobie kształt i położenie. Około 30 minut przed aplikacją wkładki najlepiej przyjąć środek przeciwbólowy, gdyż zabieg ten może się okazać bolesny. Panie z niską tolerancją bólu powinny przemyśleć możliwość skorzystania ze znieczulenia miejscowego. Po zakończeniu procesu aplikacji może się pojawić nieznaczne krwawienie oraz skurcze macicy. Wystające na zewnątrz nitki z polietylenu przycina się do długości 2-3 cm. Po około tygodniu od zabiegu u ginekologa sprawdza się umiejscowienie wkładki i przeprowadza rozmowę na temat samopoczucia kobiety.

Następna kontrola ginekologiczna powinna przypaść na termin po kolejnej miesiączce – sprawdza się, czy wkładka nie wypadła i czy krwawienie nie jest nadmierne. Jeśli wszystko jest w porządku, kolejne badania wykonywane są co pół roku. Wystające nitki wkładki nie mogą być zbyt krótkie ani zbyt długie, ponieważ będą wywoływały dyskomfort w czasie stosunku. Lekarz powinien nauczyć kobietę wyczuwania nitek wkładki do oceny prawidłowego jej umiejscowienia w jamie macicy. Czynność tę należy powtarzać po każdej miesiączce, gdyż wtedy ryzyko wypadnięcia wkładki jest największe. Podczas używania spirali antykoncepcyjnej nie zaleca się stosowania tamponów w czasie menstruacji.

>> Czy tabletka „dzień po” jest skuteczna? Antykoncepcja awaryjna a ciąża

>> W jakich sytuacjach ma zastosowanie tabletka po stosunku? Działanie pigułek „dzień po”