Wskaźnik Pearla (inaczej nazywany współczynnikiem lub indeksem Pearla) to skala oceny skuteczności danej metody antykoncepcyjnej. Im jego wartość jest niższa tym mniejsze ryzyko zajścia w ciążę. Im wyższy wskaźnik tym dana metoda jest bardziej ryzykowna. Jak wyglądają wartości dla poszczególnych metod antykoncepcyjnych?
Wskaźnik Pearla – jak ocenić skuteczność antykoncepcji?
Wskaźnik Pearla został opracowany przez Raymonda Pearla, amerykańskiego biologa z Uniwersytetu w Michigan, w 1932 roku. To równanie oceniające skuteczność określonych metod zapobiegania ciąży, wyliczone na podstawie przebadanych przez biologa par, które współżyły regularnie, stosując różne metody antykoncepcji. Jeśli wartość wskaźnika wynosi 5, to oznacza to, że w grupie 100 kobiet stosujących daną metodę antykoncepcji 5 zaszło w ciążę mimo stosowanego zabezpieczenia.
Wskaźnik Pearla jest pomocny przy wyborze skutecznej metody antykoncepcji. Im wartość niższa, tym ryzyko zajścia w ciążę jest mniejsze. Ponieważ nie zawsze pary stosują się do zaleceń stosowania danego środka antykoncepcyjnego, w niektórych tabelach wskaźnik Pearla wyznacza się w podziale na „typowe” i „idealne” stosowanie.
Brak stosowania antykoncepcji ma wskaźnik Pearla na poziomie 80–90, co oznacza, że w statystycznej grupie 100 kobiet aż 80–90 może zajść w ciążę.
>> Poszczególne metody antykoncepcji – sprawdź ich skuteczność
Najskuteczniejsze metody antykoncepcji według wskaźnika Pearla
Antykoncepcja hormonalna
Zdecydowanie najwyższą skuteczność w zapobieganiu ciąży wykazują tabletki antykoncepcyjne.
- Tabletki antykoncepcyjne dwuskładnikowe mają wskaźnik Pearla na poziomie od 0,1 (warunki idealne) do 5 (typowe zastosowanie).
- Tabletki antykoncepcyjne jednoskładnikowe (z jednym hormonem – progestagenem) mają niższą skuteczność – od 0,5 (warunki idealne) do 5 (typowe zastosowanie).
>> Na czym polega antykoncepcja hormonalna?
Rozbieżności między warunkami idealnymi a typowymi wynikają z tego, że na działanie tabletek antykoncepcyjnych mają wpływ różne czynniki – np. przyjmowane leki (antybiotyki, leki przeciwdepresyjne), infekcje (np. biegunki lub wymioty), zaburzenia wchłaniania czy kuracje odchudzające. Wiele kobiet zapomina także o regularnym przyjmowaniu środków.
Nie zawsze także kobieta może stosować środki hormonalne – do przeciwwskazań przyjmowania antykoncepcji doustnej zalicza się obecność choroby zakrzepowo-zatorowej, choroby sercowo-naczyniowej, ciężkie choroby wątroby, występowanie migreny z objawami ogniskowymi neurologicznymi, zapalenie trzustki, cukrzycę powikłaną zmianami naczyniowymi, krwawienie z dróg rodnych o nierozpoznanym pochodzeniu, nadwrażliwość na substancje zawarte w lekach, rozpoznanie skłonności do zakrzepicy żylnej lub tętniczej oraz palenie papierosów. W przypadku medycznych przeciwwskazań należy rozważyć inne metody antykoncepcji.
Prezerwatywa
Zastosowanie prezerwatywy przy zachowaniu wszystkich zaleceń (przy idealnym stosowaniu) ma wskaźnik Pearla na poziomie 3, zaś przy typowym zastosowaniu 14. Należy pamiętać, że preejakulat wydziela się przed wytryskiem, a więc kontakt seksualny przed założeniem prezerwatywy może skutkować zajściem w ciążę.
Prezerwatywa żeńska ma wskaźnik Pearla na poziomie od 5 (przy idealnym zastosowaniu) do 23 (przy typowym zastosowaniu). Oznacza to, że jest gorszym środkiem antykoncepcyjnym od prezerwatyw męskich.
>> Antykoncepcja mechaniczna – rodzaje i skuteczność
>> Antykoncepcja hormonalna – w jaki sposób zabezpiecza przed niechcianą ciążą?
Do metod antykoncepcji o wysokim wskaźniku Pearla zaliczają się także:
- plastry antykoncepcyjne (wskaźnik 0,9),
- wkładki domaciczne (wskaźnik 1-3).
Najmniej skuteczne metody antykoncepcyjne według wskaźnika Pearla
Stosunkowo niską skuteczność mają środki plemnikobójcze – przy idealnym zastosowaniu wskaźnik Pearla wynosi dla nich 8, zaś przy typowym – 36.
Niską skuteczność mają także naturalne metody planowania rodziny – kalendarzyk dni płodnych, mierzenie temperatury czy obserwacja wydzieliny z pochwy mają wskaźnik Pearla na poziomie 25, co uważane jest za wysoki poziom ryzyka zajścia w ciążę. Metody naturalne powinny stosować pary, które dopuszczają możliwość ciąży. Podobnie jest ze stosunkiem przerywanym, który ma wskaźnik Pearla na poziomie 10-35.
>> Cztery najczęstsze błędy popełniane przy stosowaniu antykoncepcji
>> Kontrowersje wokół tabletki "dzień po"
>> Fakty i mity związane z antykoncepcją
Wskaźnik Pearla a dobór antykoncepcji
O doborze antykoncepcji należy porozmawiać z ginekologiem – na podstawie różnych czynników pomoże dobrać najlepszy sposób zapobiegania ciąży. Przy nieregularnym przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych, w razie sytuacji, kiedy kobieta nie przyjęła tabletki, pominęła kilka z opakowania lub stosuje inne leki albo przechodzi infekcję pokarmową para powinna rozważyć dodatkową antykoncepcję, np. prezerwatywę.
Na zapobieganie ciąży ma wpływ prawidłowe stosowanie wybranej metody antykoncepcji – warto przy tym pamiętać, że prezerwatywy chronią nie tylko przed ciążą, ale mogą zapobiegać chorobom przenoszonym drogą płciową, np. przed wirusem brodawczaka ludzkiego HPV czy wirusem HIV lub żółtaczki.
