Tabletka „dzień po” – skutki uboczne, o czym pamiętać, stosując antykoncepcję awaryjną

Tabletka „dzień po” zawiera bardzo wysokie stężenie hormonów, dlatego nie powinna zastępować stałej metody antykoncepcyjnej. W przeciwieństwie do tabletek wczesnoporonnych nie wywołuje poronienia. Najczęstsze skutki uboczne tabletki „dzień po” to: nudności i wymioty, bóle brzucha, wrażliwość piersi, zmęczenie.

O czym pamiętać, stosując tabletki „dzień po”

• To metoda awaryjna – ze względu na bardzo wysokie stężenie hormonów (lewonorgestrel, octan uliprystalu) zawartych w tabletce „dzień po” antykoncepcja awaryjna nie pozostaje bez wpływu na kobiecy organizm. Z tego powodu nie powinna zastępować stałej metody antykoncepcyjnej, ale być stosowana wyłącznie w sytuacjach awaryjnych: po niezabezpieczonym stosunku lub jeśli metoda antykoncepcyjna zawiodła (np. prezerwatywa pękła albo się zsunęła).
• W przypadku zastosowania antykoncepcji awaryjnej częściej niż jeden raz w tym samym cyklu miesiączkowym jej działanie antykoncepcyjne jest słabsze, natomiast większe jest ryzyko występowania zaburzeń cyklu miesiączkowego.
• Tabletka „dzień po” może obniżać skuteczność przyjmowanych tabletek antykoncepcyjnych. Po zażyciu pigułki „dzień po” nie należy jednak przerywać antykoncepcji hormonalnej, jeśli jest stosowana, tylko przed kolejnym stosunkiem płciowym zastosować dodatkowe formy zabezpieczenia przed ciążą, np. prezerwatywy. W kolejnym cyklu regularnie zażywane tabletki antykoncepcyjne będą już skuteczne.
• Pigułka „dzień po” może zaburzyć aktualny cykl menstruacyjny i spowodować krwawienie i plamienia poza krwawieniem miesiączkowym. Spodziewana miesiączka może pojawić się wcześniej lub później niż zwykle. W cyklu, kiedy użyta została antykoncepcja awaryjna, miesiączka może być skąpa i krótkotrwała albo może wystąpić nadmiernie nasilone krwawienie.

Tabletki „dzień po” to nie antykoncepcja wczesnoporonna

Czasem tabletki „dzień po” są mylone z tabletkami wczesnoporonnymi, które oddziałują na zarodek po zagnieżdżeniu się w błonie śluzowej macicy i mogą doprowadzić do jego wydalenia. W przeciwieństwie do tabletek wczesnoporonnych antykoncepcja awaryjna nie wywołuje poronienia. Ma zapobiec ciąży poprzez opóźnianie owulacji lub uniemożliwienie zapłodnienia uwolnionej komórki jajowej.

Farmaceutka Apteline Katarzyna Witkowska

Tabletka „dzień po” – możliwe skutki uboczne

Przyjmowana według zaleceń lekarskich antykoncepcja awaryjna wiąże się z niewielkim prawdopodobieństwem pojawienia się niebezpiecznych dla zdrowia skutków ubocznych. Stosowane w tego typu antykoncepcji substancje czynne – lewonorgestrel  i octan uliprystalu – są stosunkowo dobrze tolerowane. Najczęstszymi dolegliwościami pojawiającymi się po przyjęciu tabletki „dzień po” są:

• nudności i wymioty,
• bóle brzucha,
• wrażliwość piersi,
• bóle i zawroty głowy,
• wahania nastroju,
• bóle mięśni,
• zmęczenie.

Inne rzadziej występujące działanie niepożądane to:

• biegunka,
• nieregularne krwawienie z pochwy,
• zaburzenia apetytu,
• świąd narządów płciowych,
• zespół napięcia przedmiesiączkowego,
• ból pochwy i sromu,
• upławy,
• dyspareunia, czyli odczuwanie bólu w czasie stosunku.

Pigułka„dzień po” może wywoływać także zmiany kondycji psychicznej. Pojawić się mogą: zaburzenia nastroju, zaburzenia emocjonalne, uczucie niepokoju, bezsenność lub nadmierna senność, zmiany libido. Sporadycznie kobiety doświadczać mogą dezorientacji, zaburzenia uwagi oraz zaburzeń smaku. Tabletki mogą zaostrzyć istniejące problemy skórne, jak trądzik oraz doprowadzić do powstania pokrzywki i świądu skóry.

Przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji awaryjnej

Antykoncepcja awaryjna jest przeciwwskazana przy uczuleniu na którykolwiek ze składników leku. Jeśli pacjentka choruje na astmę, powinna o tym poinformować lekarza w trakcie wizyty. Tabletka „dzień po” nie może być stosowana u kobiet karmiących piersią ani u kobiet, które podejrzewają, że mogą być w ciąży. Zażycie tabletki „dzień po” nie jest również zalecane u pacjentek, u których rozpoznano następujące schorzenia:

• choroby jelita cienkiego, które hamują wchłanianie leku (np. choroba Leśniowskiego – Crohna)
• ciężkie zaburzenia czynności wątroby,
• występująca w przeszłości ciąża pozamaciczna,
• występujące wcześniej zapalenie jajowodów.

Tabletka „dzień po” a inne leki

Niektóre leki mogą hamować skuteczność antykoncepcji awaryjnej. Nie zaleca się jej stosowania, jeśli pacjentka w ciągu ostatnich 4 tygodni zażywała któryś z poniższych leków:

• leki przeciwpadaczkowe: np. fenobarbital, prymidon, fenytoina, karbamazepina, okskarbazepina,
• leki przeciwgruźlicze, np. ryfampicyna, ryfabutyna,
• leki stosowane w leczeniu zakażenia wirusem HIV, np. rytonawir, efawirenz,
• leki przeciwgrzybicze, np. gryzeofulwina,
• leki ziołowe zawierające ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum).

U kobiet, które przyjmują leki zmniejszające skuteczność tabletki „dzień po” lekarz może zadecydować o zastosowaniu niehormonalnej antykoncepcji awaryjnej (np. wkładka wewnątrzmaciczna z zawartością miedzi).