Każda metoda zapobiegania ciąży ma inne działanie i przeznaczenie. Przy wyborze konkretnego sposobu antykoncepcji − mechanicznej, hormonalnej, naturalnej czy wreszcie sterylizacji − należy się kierować wiekiem, stanem zdrowia, indywidualnymi przekonaniami oraz stylem życia. Tylko wtedy antykoncepcja będzie skuteczna oraz w pełni bezpieczna.
Metody antykoncepcji: mechaniczne, naturalna, hormonalna, sterylizacja
Wśród metod antykoncepcji każdy może wybrać tę dla siebie zgodnie z osobistymi preferencjami.
Antykoncepcja mechaniczna
Zestawienie metod antykoncepcji rozpoczynamy od metod barierowych, czyli mechanicznych. Polegają one na stworzeniu bariery uniemożliwiającej plemnikom dotarcie do komórki jajowej. Zalety owych środków to przede wszystkim brak wpływu na gospodarkę hormonalną kobiety i cykl owulacyjny, dodatkowa ochrona przed chorobami przenoszonymi drogą płciową (w przypadku prezerwatywy). Prawdopodobieństwo zajścia w ciążę przy zastosowaniu metod mechanicznych zmniejsza dodatkowe zastosowanie środka plemnikobójczego.
Do metod barierowych zapobiegania ciąży zalicza się:
- prezerwatywy,
- wkładki domaciczne (inaczej spirala),
- błony pochwowe (inaczej diafragma),
- kapturki naszyjkowe i sklepieniowe.
Antykoncepcja hormonalna
To jedna z najwygodniejszych i najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Antykoncepcja hormonalna oparta jest na dostarczaniu do organizmu sztucznych hormonów (estrogenu lub progesteronu), które wpływają na cykl owulacyjny kobiety. W rezultacie działania składników hormonalnych organizm przechodzi w uśpienie i nie produkuje komórki jajowej, śluz w szyjce macicy gęstnieje i uniemożliwia przemieszczanie się plemników. Dochodzi do spadku kurczliwości samych jajowodów, przez co transport komórki jajowej do jamy macicy jest znacznie spowolniony. Sztuczne hormony wpływają także na błonę śluzową macicy, zmieniając jej budowę tak, że implantacja, czyli zagnieżdżenie się zarodka staje się niemożliwe.
Do metod hormonalnych zapobiegania ciąży zalicza się:
- tabletki antykoncepcyjne,
- plastry antykoncepcyjne,
- tabletkę „dzień po”,
- zastrzyki antykoncepcyjne.
Ponieważ hormony wpływają na gospodarkę hormonalną, samopoczucie oraz wagę kobiet, postać zażywanych hormonów oraz ich dawkę należy ustalać z ginekologiem.
Czytaj również: Antykoncepcja mechaniczna – rodzaje i skuteczność
Sterylizacja
Sterylizację, jako sposób zapobiegania ciąży, dzielimy na chemiczną oraz fizyczną. Mniej inwazyjna, ale też mniej skuteczna, jest sterylizacja chemiczna polegająca na unieszkodliwieniu plemników przez ograniczenie ich ruchliwości oraz skrócenie żywotności. W tym celu stosuje się środki, które dodatkowo zwiększają gęstość śluzu szyjki macicy. Są to:
- żele i kremy plemnikobójcze,
- pianki antykoncepcyjne,
- globulki antykoncepcyjne,
- gąbki dopochwowe.
Sterylizacja fizyczna to w pełni skuteczny środek antykoncepcyjny, jednak jest też nieodwracalny. Polega na podwiązaniu nasieniowodów u mężczyzn (wazektomia) lub jajowodów u kobiet. Zabieg jest krótki i wymaga zastosowania jedynie znieczulenia miejscowego.
>> Antykoncepcja hormonalna – czym różnią się tabletki i plastry od krążków antykoncepcyjnych?
>> Antykoncepcja dla mężczyzn − najskuteczniejsze metody zabezpieczenia
Metody naturalne
Naturalne sposoby zapobiegania ciąży w żaden sposób nie wpływają na płodność kobiety oraz są darmowe. Natomiast − aby były skuteczne − wiążą się z wnikliwą i regularną obserwacją symptomów fizjologicznych organizmu: temperaturą, ilością śluzu szyjkowego czy bólowych objawów owulacji.
Do naturalnych metod antykoncepcji zapobiegania ciąży zalicza się:
- kalendarzyk małżeński,
- metodę Billingsów,
- metodę objawowo-termiczną,
- urządzenia diagnostyczne (np. Lady-Komp).
Najczęściej zadawane pytania dotyczące antykoncepcji
Ceny zastrzyków antykoncepcyjnych zależą od rodzaju preparatu, jednak koszt jednej fiolki wynosi ok. 40-50 zł. Iniekcje należy powtarzać co 3 miesiące. Na koszt zabiegu ma też wpływ miejsce wykonania zastrzyku. W przypadku prywatnych gabinetów trzeba się liczyć nawet z kilkukrotnie wyższą ceną. W porównaniu do innych metod hormonalnych zastrzyki generują jednak najniższe koszty.
Jeśli nie chcesz lub nie możesz stosować prezerwatyw, do wyboru masz wiele innych metod antykoncepcji mechanicznej i hormonalnej, np. tabletki, zastrzyki, wkładki domaciczne czy plastry. Są one jednak przeznaczone wyłącznie dla kobiet. Z kolei mężczyźni mogą stosować żele i kremy plemnikobójcze.
Wybór najlepszej metody antykoncepcji zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji, wieku, stylu życia oraz stanu zdrowia. Największą skutecznością wyróżniają się metody hormonalne, takie jak tabletki, plastry i zastrzyki. Skutecznym sposobem zapobiegania ciąży jest sterylizacja fizyczna, jednak jej skutki są nieodwracalne. Wygodnym rozwiązaniem jest antykoncepcja mechaniczna i stosowanie prezerwatyw, które dodatkowo chronią przed przenoszeniem się chorób drogą płciową.
Każda metoda antykoncepcji może nieść za sobą skutki uboczne. Najmniej obciążające dla organizmu są jednak prezerwatywy, pod warunkiem braku uczulenia na lateks lub substancje plemnikobójcze. Bezpieczne dla zdrowia są także naturalne metody zapobiegania ciąży, jednak cechuje je niska skuteczność. Zastrzyki, plastry i tabletki antykoncepcyjne wpływają na gospodarkę hormonalną, ale prawidłowo dobrane nie powinny dawać skutków ubocznych.
