Zakaz sprzedaży energetyków nieletnim

Przepis jest regulowany Ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 roku o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja prawa i wprowadzenie obostrzeń ma na celu promocję zdrowego stylu życia i naukę dobrych nawyków żywieniowych u młodych ludzi. Eksperci bowiem zgodnie twierdzą, że napoje z kofeiną i tauryną, potocznie zwane energetykami lub energy drinkami, negatywnie wpływają przede wszystkim na rozwój układu nerwowego. Tymczasem, jak wynika z raportu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) na temat spożycia energetyków w Europie, rodzice podają je nawet trzylatkom.

Najwięcej energetyków piją młodzi Czesi

Według badań EFSA największy odsetek nieletnich spożywających energetyki to mieszkańcy Czech (40%), Hiszpanii (26%), Wielkiej Brytanii (24%), Rumunii (12%) oraz Polski (12%). Dzieci sięgają po napoje energetyzujące głównie ze względu na ich smak (około 60%) oraz źródło energii (około 31%). Około 19% dzieci w przedziale wiekowym 6-10 lat spożywało energetyk co najmniej raz w roku. Szokujące dane dotyczą dzieci w wieku od 3 do 5 lat, około 2% z nich piło napój energetyzujący przynajmniej raz w ciągu roku. Wśród dzieci pomiędzy 3 a 10 rokiem życia, które piją energetyki, około 16% zadeklarowało, że pije je 3-5 razy w tygodniu, około 6% każdego dnia. Z badań tych wynika, że średnie spożycie napojów energetycznych to 0,49 l tygodniowo wśród dzieci pijących te napoje w wieku 3-10 lat. Najmniej, bo 0,25 l/tydzień wypijały dzieci w Belgii, najwięcej 0,63 l/tydzień dzieci w Niemczech.

Ile kofeiny można dać dziecku

Dane pokazują, że dzieci w naszym kraju z napojami energetyzującymi przyjmowały średnio 3,04 mg kofeiny na dzień, co stanowi 10,8% całkowitej ilości dostarczanej z dietą. We wszystkich 16 krajach europejskich biorących udział w badaniu pośród nieletnich pijących energy drinki średnia dawka kofeiny na dzień wynosiła 21,97 mg. Według ekspertów z Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności dzienna dawka kofeiny dla dzieci i młodzieży nie powinna przekraczać 2,5 mg/kg masy ciała. Kofeina to substancja, która występuje głównie w nasionach kawy, kakao, liany brazylijskiej paulinia guarana, w liściach herbaty oraz ostrokrzewu paragwajskiego mate. Jest to roślinny alkaloid o działaniu psychoaktywnym, często dodawany do żywności. Dostarczanie dziecięcemu organizmowi dużych dawek kofeiny niekorzystnie wpływa na rozwój układu nerwowego.

Tauryna jest aminokwasem niebiałkowym. Źródłem tej substancji są między innymi małże, ostrygi, serwatka, białe ryby, mleko kozie i krowie. Aminokwas ten wykazuje działanie na ośrodkowy układ nerwowy, wpływa na zwiększenie poziomu wapnia w organizmie młodych ludzi. Jak wynika z raportu EFSA, uśrednione dzienne spożycie tauryny z napojami energetyzującymi przez osoby niepełnoletnie w Europie wynosiło 283,9 mg.

Dlaczego energetyki nie są dla dzieci?

Badania w krajach europejskich potwierdzają, że aż u 19-29% dzieci pijących energetyki występują bóle głowy, kołatanie serca, ogólne rozbicie organizmu. Inne skutki uboczne, jakie mogą pojawić się po dostarczeniu organizmowi dużych dawek kofeiny i tauryny, to:

• stres,
• zaburzenia koncentracji,
• nerwowość,
• bezsenność,
• wahania nastroju.

Wyżej problemy zdrowotne mogą niekorzystnie wpływać na codzienne funkcjonowanie i uczenie się młodych osób.

>> Alarm! Napoje energetyczne powodują niebezpieczne skutki uboczne

Będą kary!

Produkcja lub import napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny bez odpowiednich oznaczeń (nieusuwalna, widoczna, czytelna informacja: „napój energetyczny”, „napój energetyzujący”) będzie wiązać się z grzywną do 200 000 zł lub karą ograniczenia wolności albo obydwoma karami łącznie. Karze grzywny do 2000 zł podlegać będzie każdy, kto wbrew przepisom prawa sprzeda napoje z kofeiną i tauryną osobom poniżej 18. roku życia, w automatach, na terenie jednostek systemu oświaty.

>> Lecytyna na pamięć i koncentrację? Jak najbardziej, ale to nie wszystkie jej zalety