Wazelina jest jednym z najbardziej uniwersalnych kosmetyków na świecie – zmiękcza i nawilża zarówno naskórek, jak i włosy, zarazem chroni je przed działaniem wody, mrozu i wiatru. Są jednak osoby, u których się nie sprawdzi.
Wazelina kosmetyczna i jej uniwersalne zastosowanie: do ust, na rzęsy, na twarz
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Za odkrycie wazeliny odpowiadają pracownicy platform wiertniczych – tego odpadu z destylacji ropy naftowej (!) używali do pielęgnacji. Natomiast pod koniec XIX wieku amerykański chemik Robert Chesebrough opatentował pozyskiwanie tego składnika i przyczynił się do upowszechnienia nazwy „wazelina” od nazwy handlowej produktu Vaseline.
Wazelina biała i żółta
W recepturze aptecznej wykorzystuje się dwa rodzaje wazeliny: białą i żółtą.
- Wazelina biała to oczyszczona i odbarwiona mieszanina węglowodorów, które pozyskano z ropy naftowej. Ma biały, przeświecający kolor, jest miękka i tłusta. Topi się w temperaturze 35-70oC. Ze względu na właściwości jest często wykorzystywana w recepturze aptecznej, np. w maściach ocznych czy z hydrokortyzonem. Wazelina kosmetyczna to wazelina biała, która jest surowcem farmaceutycznym z domieszką barwników i substancji zapachowych.
- Wazelina żółta również jest mieszaniną węglowodorów z ropy naftowej. Od wazeliny białej różni się przede wszystkim kolorem. Topi się w 40-60oC. Dawniej była używana częściej jako podłoże do maści recepturowych, dziś używa się jej w maściach z substancjami barwionymi, np. ichtiolem czy balsamem peruwiańskim.
Do czego służy wazelina?
To produkt powszechnie stosowany w kosmetyce przede wszystkim jako podłoże dla wielu produktów do pielęgnacji, poprawia bowiem ich właściwości, np. ułatwia rozsmarowanie. Na skórze wazelina tworzy warstwę ochronną, przez którą nie przenikają czynniki zewnętrzne. Sama pozostaje na powierzchni i zabezpiecza skórę przed utratą wody. Poza tym ma właściwości wygładzające i zmiękczające – regularnie stosowana może poprawić kondycję skóry, nadając jej świeży i zdrowy wygląd.
Dzięki tym właściwościom wazelina uważana jest za uniwersalny kosmetyk, który można stosować praktycznie na całą powierzchnię ciała: ręce, twarz, usta, ale także na włosy czy rzęsy. Znalazła także nietypowe zastosowanie.
Wazelina na twarz
Wazelinę na twarz stosuje się przede wszystkim dla zapobiegania utracie wody, wygładzania i zmiękczania skóry. Dodatkowo dzięki warstwie ochronnej wazeliny skóra nie jest poddawana działaniu czynników zewnętrznych takich jak mróz czy silny wiatr, które mogłyby ją wysuszyć.
>> Pękająca i sucha skóra zimą: jak dbać o cerę?
Slugging, czyli wazelinowanie twarzy na noc
Wśród osób interesujących się kosmetyką znany jest zabieg zwany sluggingiem. Polega na nałożeniu na twarz odżywczo-nawilżającego kremu, a po jego wchłonięciu dość grubej warstwy wazeliny. Wszystko zostawia się na skórze na całą noc. Slugging ma intensywnie nawilżyć, odżywić i zregenerować naskórek. Sprawdzi się prędzej u osób z bardzo suchą skórą, nie powinny go stosować ci, którzy borykają się z trądzikiem i tłustą cerą. Sam zabieg wazelinowania wywodzi się z pielęgnacji koreańskiej.
Czy wazelina nie zatyka porów?
Można się zastanawiać, czy skoro wazelina tworzy na skórze nieprzepuszczalną warstwę, nie przyczynia się do tworzenia zaskórników na skutek zatykania porów. Otóż nie, o ile nie jest stosowana w nadmiernej ilości. Za powstawanie zaskórników odpowiedzialne są przede wszystkim niedokładne oczyszczanie twarzy, brak regularnego peelingu usuwającego martwy naskórek i brak nawilżania skóry.
>> Dermokosmetyki do twarzy, ciała i włosów
Wazelina na zmarszczki i pod oczy
Dzięki zdolności do utrzymywania wody w skórze wazelina nadaje jej elastyczność, wygładzenie i oczywiście odpowiednie nawilżenie. To podstawa do zmniejszenia ryzyka występowania zmarszczek. Oznacza to, że regularne i odpowiednie stosowanie wazeliny może opóźnić procesy starzenia. Podobnie zadziała na skórę pod oczami. Niestety nie wpłynie na te zmarszczki, które już się pojawiły.
>> Kolagen – do picia, na stawy, w tabletkach. Właściwości i zastosowanie kolagenu
Wazelina do ust
Znając właściwości wazeliny, łatwo przewidzieć, że nadaje się ona także do pielęgnacji ust. Przede wszystkim ochrania je przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi. Głównie dotyczy to piekącego słońca, siarczystego mrozu czy intensywnego wiatru. Ponadto zapewnia odpowiednie nawilżenie warg, dzięki czemu zmniejsza się ich tendencja do pękania i nadmiernego wysuszania. Wykorzystuje się ją także ze względów estetycznych, ponieważ wygładza spierzchnięte usta i gwarantuje piękny, zdrowy wygląd. Pomadki z wazeliną przeznaczone do pielęgnacji ust często zawierają dodatki zapachowe w postaci różnych olejków, występują w sztyfcie, ale i w pudełku.
Wazelina na rzęsy
Wiele osób chwali sobie zastosowanie wazeliny kosmetycznej na rzęsy. Zapobiega ona ich łamaniu i wypadaniu. Podczas aplikacji trzeba jednak uważać, aby nie dostała się do oka. Zaleca się, aby wazelinę nakładać na oczyszczone rzęsy. Najlepiej aplikować ją w postaci niewielkiej warstwy za pomocą czystej szczoteczki. Zabieg wykonuje się zazwyczaj na noc.
Wazelina na włosy
Wazelinę kosmetyczną może także wykorzystywać w celu poprawy wyglądu włosów. Podobnie jak w przypadku rzęs zabezpiecza włosy przed wypadaniem i łamaniem, ponadto wazelina nadaje objętość i zdrowy blask. Regeneruje również strukturę włosów, które zostały zniszczone, np. przez farbowanie.
>> Kosmetyki do włosów – szampony, odżywki, maski do włosów
Nietypowe zastosowanie wazeliny
- Wazelina kosmetyczna sprawdzi się także u zwierząt. Dotyczy to głównie psów, których skóra na łapach ma tendencję do przesuszania się i pękania. Po oczyszczeniu łap można na nie nałożyć cienką warstwę wazeliny – zadziała tak samo, jak w przypadku skóry ludzi, czyli zapewni ochronę przed przesuszaniem. Trzeba pamiętać, by nie nakładać wazeliny zbyt grubo – by zwierzę, liżąc łapy, nie wchłonęło jej za dużo i nie miało problemów z przewodem pokarmowym.
- Drugim przykładem nietypowego zastosowania wazeliny kosmetycznej jest… przedłużenie trwałości perfum. Udowodniono, że nałożenie wazeliny przed użyciem perfum zapewnia ich dłuższe działanie.
- Wazelina znalazła zastosowanie także w przemyśle. Stanowi bardzo dobry środek smarujący. Zmniejsza tarcie, w związku z czym świetnie sprawdzi się przy zawiasach czy śrubach. Zabezpiecza również sprzęt metalowy przed korozją czy elektrykę przed działaniem wilgoci. W podobnym celu stosowana jest do gumowych przedmiotów, np. uszczelek. Zabezpiecza je przed osłabieniem spowodowanym działaniem warunków atmosferycznych.
Czy wazelina kosmetyczna jest szkodliwa?
Wazelina kosmetyczna jest uznawana za jeden z najbezpieczniejszych środków używanych w kosmetyce i farmacji. Może być stosowana w każdym przedziale wiekowym. Na ogół nie powoduje uczulenia, ewentualnie reakcje alergiczne mogą wystąpić u osób, które są wrażliwe na składniki pochodzące z ropy naftowej. Uczulenie objawia się najczęściej jako podrażnienie w miejscu aplikacji, jednak nadwrażliwość pojawia się częściej na dodatkowe składniki preparatu wazelinowego, jak np. substancje zapachowe, niż na samą wazelinę.
Wazelina kosmetyczna tworzy barierę przed drobnoustrojami. Jeżeli skóra nie jest dobrze oczyszczona przed aplikacją wazeliny, wówczas drobnoustroje pozostaną na dłużej na ciele. Może to doprowadzić do szeregu różnych niepożądanych efektów, które mogą być mylnie odebrane za reakcję alergiczną na samą wazelinę.
Wazeliny nie powinny nadmiernie stosować osoby, które mają bardzo tłustą cerę i trądzik.
>> Maseczka z glinki zielonej, białej, różowej. Jak stosować i jak zrobić ją w domu?
- Farmakopea Polska XI, 2019
- S. Faber „Kosmetyka moje hobby” Oficyna Wydawnicza „SPAR”, Warszawa, 1993.
- S. Janicki, M. Sznitowska „Farmacja stosowana. Podręcznik dla studentów farmacji”, wyd. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2012
- https://www.twelvebeauty.com/what-is-slugging-we-explain-the-latest-korean-beauty-trend/ [dostęp: 02.01.2024 g. 11:17]
- T. Czarnowicki i in. „Petrolatum: Barrier repair and antimicrobial responses underlying this “inert” moisturizer, „Journal of Allergy and Clinical Immunology”, nr 137, 2016.
- K.l. Wei i in. „Effects of petrolatum, a petrolatum depositing body wash and a regular body wash on biomarkers and biophysical properties of the stratum corneum, „International Journal of Cosmetic Science”, nr 43, 2021