Sok z buraków – jakie ma właściwości? Przepis na sok z buraka świeży i kiszony

Czy wiesz, że...

Burak ćwikłowy jest oprócz marchwi najpowszechniej uprawianym w Polsce warzywem korzeniowym. Przeciętny Polak zjada 12 – 14 kg buraków rocznie.

Czy sok z buraka jest zdrowy?

Korzeń buraka ćwikłowego (Beta vulgaris) można jeść na surowo, po ugotowaniu lub upieczeniu, a także w postaci przetworów (klasycznych buraczków czy ćwikły z chrzanem). Można też wykorzystać go do sporządzenia soku, który ma wiele właściwości prozdrowotnych. Buraki zawierają także sporo witamin i minerałów:

• potas (325 mg/100 g)
• sód (52 mg/100g)
• wapń (40 mg/100 g)
• magnez (23 mg/100 g)
• kwas foliowy (109 ug/100 g)
• witamina A (2 ug /100 g)

Oprócz podstawowych składników odżywczych buraki zawierają także liczne substancje bioaktywne, jak:

• betacyjaniny (barwniki czerwone)
• betaksantyny (barwniki żółte)
• karotenoidy
• polifenole
• saponiny

>> Kakao – skarbnica polifenoli

Sok z buraka – właściwości prozdrowotne

Dzięki zawartości substancji bioaktywnych buraki i ich przetwory wykazują korzystny wpływ na organizm człowieka. Udowodniono, że:

• działają przeciwutleniająco – odpowiadają za to barwniki betalainowe, które są zdolne do wyłapywania i neutralizacji wolnych rodników tlenowych; efektem tego jest ochrona przed chorobami wywołanymi stresem oksydacyjnym (miażdżycą, cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym oraz chorobami zapalnymi)
• działają korzystnie na układ krążenia – dzięki zawartości azotanów, które obniżają ciśnienie tętnicze i regulują czynność naczyń krwionośnych
• chronią wątrobę
• chronią nerki
• regulują pracę układu odpornościowego
• wspomagają pracę układu nerwowego dzięki obecności kwasu foliowego
• zwiększają wydolność organizmu – dzięki zawartości azotanów, które po przekształceniu do tlenku azotu zwiększają przepływ krwi przez mięśnie oraz przyspieszają regenerację po treningu
• działają przeciwnowotworowo (działanie to osiągane dzięki barwnikom betalainowym wykazano jak na razie w badaniach w warunkach laboratoryjnych, nie na żywych organizmach).

Korzeń buraka to także dobre źródło węglowodanów i błonnika, jednocześnie ma mało tłuszczów i jest niskokaloryczny. Dlatego może znaleźć się w jadłospisie osób stosujących diety odchudzające i sportowców.

>> Buraki znajdziesz w składzie produktów na odporność i regulujących sen.

Jak zrobić sok z buraków?

1. Przygotuj świeże buraki czerwone, wybieraj jędrne i twarde okazy, ponieważ gwarantują uzyskanie większej ilości soku (na litr napoju potrzeba około kilograma buraków).
2. Warzywa dokładnie umyj i obierz.
3. Pokrój buraki na mniejsze części i wytłocz z nich sok przy użyciu sokowirówki lub wyciskarki wolnoobrotowej.
4. Do smaku możesz dodać sok z marchwi, jabłek lub innych kwaśnych owoców.
5. Najlepiej pij świeży sok, możesz go przechować w lodówce przez kilka dni.

>> Sok z buraków i inna żywność: soki, oleje, syropy, zioła, herbaty

Sok z kiszonych buraków – zakwas z buraków

Choć sok z buraka ma wiele korzystnych właściwości, to jest mało smaczny. Wpływa na to między innymi obecność geosminu, który nadaje burakom ziemisty posmak. Aby poprawić smak soku z buraka, można buraki zakwasić. Otrzymany w ten sposób zakwas nie tylko ma zdecydowany, orzeźwiający smak, ale także zyskuje wiele nowych wartości odżywczych. Kiszony sok z buraków można pić sam lub wykorzystać go do przygotowania tradycyjnego barszczu czerwonego.

Kiszony sok z buraków – na co pomaga?

Zakwas buraczany jako produkt fermentowany zawiera bakterie kwasu mlekowego, dzięki czemu ma następujące właściwości:

• reguluje przemianę materii,
• normalizuje skład flory bakteryjnej jelit,
• hamuje rozwój bakterii patogennych,
• obniża poziom cholesterolu,
• usprawnia pracę jelit i wątroby,
• wspomaga leczenie niedokrwistości,
• działa przeciwnowotworowo.

>> Niedobór żelaza – jakie są jego objawy, co jeść, by uzupełnić niedobory

Jak zrobić zakwas z buraków?

Do przygotowania porcji zakwasu z buraków potrzebne będą:

• 3-4 średniej wielkości buraki
• 2 litry chłodnej, przegotowanej wody
• 2-3 ząbki czosnku
• 3 liście laurowe
• 6 ziarenek ziela angielskiego
• 1 łyżka soli (najlepiej himalajskiej lub kłodawskiej)
• 1 łyżka cukru lub 1 kromka żytniego chleba (opcjonalnie – dla przyspieszenia fermentacji).

Sposób przyrządzenia zakwasu:

1. Przygotowane buraki dokładnie umyj. Jeśli są to buraki swojskie lub od wiejskiego gospodarza nie trzeba ich obierać. W innym przypadku zaleca się obranie buraków ze skórki.
2. Buraki pokrój w plastry o grubości ok. ½ cm.
3. Przygotuj odpowiednie naczynie na zakwas. Najlepiej sprawdzi się zakręcany słoik o pojemności ok. 3 litrów. Dokładnie go umyj i wyparz.
4. Na dno słoika wyłóż przyprawy: liście laurowe, ziele angielskie oraz czosnek. Opcjonalnie dodaj cukier lub chleb żytni.
5. Do słoika przełóż przygotowane buraki w plasterkach.
6. Całość zalej wodą wymieszaną z solą.
7. Zakręć słoik i umieść go w ciemnym, chłodnym miejscu na około 7 dni. W międzyczasie kontroluj zakwas i co jakiś czas odkręcaj pokrywkę, aby uwolnić powstające w fermentacji gazy.
8. Gotowy zakwas przecedź przez sito i umieść w czystym naczyniu. Aby uniknąć zepsucia, przechowuj go w lodówce.

Skutki uboczne picia soku z buraków

Picie soku z buraka w racjonalnej ilości nie niesie zagrożeń dla zdrowia. Pojawienie się czerwono-różowego zabarwienia moczu i stolca jest całkowicie normalnym zjawiskiem.

>> Żółty stolec – chora trzustka czy zespół jelita drażliwego?

Sok z buraka – czy są przeciwwskazania do picia?

Istnieją jednak pewne schorzenia, w przebiegu których picie soku z buraka może okazać się niekorzystne. Należą do nich:

• kamica nerkowa
• dna moczanowa
• niedociśnienie tętnicze

Z kolei zakwas z buraków trzeba stosować ostrożnie u osób, u których stwierdzono problemy żołądkowe, kamienie nerkowe oraz zburzenia równowagi elektrolitowej.

>> Zakwaszenie organizmu – fakt czy mit?