Siarka to pierwiastek chemiczny, który w organizmie jest budulcem białek. Reguluje także przepuszczalność błon komórkowych, wpływa na naszą odporność, funkcjonowanie stawów, tworzenie kolagenu. Na co pomaga siarka? Czym skutkują jej niedobory w organizmie?
Siarka – zastosowanie i właściwości lecznicze. Siarka w kosmetykach i tabletkach
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Siarka jako pierwiastek
Siarka, po łacinie sulphur, to 16. pod względem powszechności występowania na świecie pierwiastek. Należy do niemetali. Stanowi składnik białek zarówno zwierzęcych, jak i roślinnych, a także element paliw kopalnych – węgla kamiennego i ropy naftowej. Najpowszechniejsze związki, jakie tworzy, to kwas siarkowy, siarkowodór, tlenki siarki, sole – czyli siarczany i siarczki. Siarka jest słabo rozpuszczalna w etanolu, benzenie i eterze etylowym, a w wodzie w zasadzie nierozpuszczalna – jedynie w minimalnym stopniu. Ma żółtą barwę.
Siarka w organizmie
Siarka wchodzi także w skład białek organizmu ludzkiego. Buduje aminokwasy metioninę i cysteinę. Odpowiada za prawidłową budowę i ilość mukopolisacharydów, koenzymu A, glutationu, biotyny czy insuliny. Siarka odgrywa też ważną rolę w reakcjach redoks, czyli redukcji i utleniania. Bierze udział w stabilizacji białek, a ponadto odpowiada za regulację przepuszczalności błon komórkowych. Udowodniono również, że siarka wpływa na procesy przeciwzapalne, immunomodulujące, funkcjonowanie stawów, tworzenie kolagenu. Poprzez metioninę, cysteinę i biotynę odpowiada za prawidłowy wzrost i rozwój włosów czy paznokci.
Zastosowanie siarki
Siarkę wykorzystuje się do tworzenia nawozów sztucznych, środków ochrony roślin, konserwantów, w wulkanizacji, pirotechnice, ale również w medycynie.
Właściwości lecznicze siarki
Siarka w dermatologii, siarka na włosy
W związku z tym, że siarka odgrywa dużą rolę w procesach tworzenia i regeneracji skóry, znalazła zastosowanie w dermatologii. Udowodniono, że siarka:
wykazuje działanie keratolityczne (ma zdolność do złuszczania i usuwania zrogowaciałego naskórka);
uelastycznia skórę i ją regeneruje;
hamuje łojotok;
ma właściwości bakteriobójcze, grzybobójcze i przeciwpasożytnicze.
Dzięki temu siarka jest wykorzystywana jako składnik maści czy kremów w różnych schorzeniach skóry związanych z drobnoustrojami. Przykładowo siarka strącona jest surowcem farmaceutycznym wykorzystywanym w recepturze aptecznej do tworzenia maści przeciw świerzbowi. Mydła siarczkowe, szampony czy kąpiele z dodatkiem odpowiednich soli siarki są stosowane przy atopowym zapaleniu skóry, trądziku czy łojotoku. Jest także wykorzystywana w kosmetykach, lekach i suplementach diety stosowanych w celu pobudzenia wzrostu włosów i paznokci.

>> Właściwości mydła siarkowego
Siarka na stawy
Oprócz dermatologii siarka jest wykorzystywana w leczeniu dolegliwości związanych ze stawami. Dzięki temu, że bierze udział w tworzeniu kolagenu, wpływa na kondycję i regenerację stawów. Dodatkowo jest składnikiem mazi stawowej, co zapewnia elastyczność i odpowiednią ruchomość stawów. W związku z tym siarka jest często stosowana w postaci kąpieli siarczkowych przy schorzeniach takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy rwa kulszowa.
Niedobór siarki w organizmie – objawy
Niedobór siarki wpływa na zbyt małą produkcję insuliny, a to z kolei przekłada się na zaburzenie metabolizmu węglowodanów. Niedobór siarki może więc skutkować rozwojem lub nasileniem cukrzycy.
Objawem niedoboru siarki jest też nadmierne wypadanie włosów, łamliwość paznokci czy łojotok.
Można zauważyć przetłuszczające się włosy, pogorszenie elastyczności skóry, trądzik i problemy ze stawami.
Często występują przy tym wahania nastrojów, niepokój, a nawet stany lękowe.
Nadmiar siarki w organizmie
O ile niedobór siarki w organizmie jest dość powszechny, o tyle trudniej o jej nadmiar. Pierwiastek ten nie kumuluje się w organizmie, a chwilowy przesyt jest od razu usuwany wraz z moczem. Jeżeli jednak u pacjenta stwierdzi się zbyt dużą ilość siarki, może to świadczyć o zaburzeniu funkcjonowaniu nerek, najczęściej jest to ich niewydolność.
W czym jest siarka?
Jak w przypadku większości pierwiastków o korzystnych właściwościach dla zdrowia odpowiednią ilość siarki można dostarczyć wraz z dietą.
Głównym źródłem siarki są produkty wysokobiałkowe, czyli jajka, mleko, ryby morskie, mięso drobiowe; wegetarianie i weganie mogą uzupełniać poziom siarki, jedząc warzywa strączkowe (groch, soja).
Warzywa zawierające większe ilości siarki to także cebula, kapusta, sałata, kalafior, seler, pomidory.
Wśród owoców sporą zawartość siarki mają figi, gruszki, awokado.
Siarki dostarczą również różnego rodzaju orzechy.
Mocno przetworzone jedzenie ma znikomą zawartość siarki, a jej wchłanialność z takich produktów jest niewielka.
Siarka w tabletkach
Poza dostarczaniem siarki z naturalnych źródeł można skorzystać z suplementów diety dostępnych w aptekach. Duży zakres stosowania mają preparaty z siarką organiczną (tzw. MSM – metylosiarczanem albo metylosulfonylometanem):
poprawa kondycji skóry, włosów, paznokci,
redukcja bólu głowy i mięśni,
regeneracja organizmu, wzmocnienie odporności,
przyspieszenie gojenia ran i zmniejszenie ryzyka pojawienia się blizn.
Siarka organiczna ma też właściwości detoksykujące, dzięki czemu można ją stosować wspomagająco w leczeniu stanów zapalnych układu moczowo-płciowego. Jeżeli chodzi o dawkowanie, należy przestrzegać schematu zaleconego przez lekarza lub producenta.
Skutki uboczne przedawkowania siarki
Najczęściej pojawiającym się skutkiem ubocznym przyjęcia zbyt dużej ilości siarki są zaburzenia żołądkowo-jelitowe.
W niektórych przypadkach, jeżeli siarka jest stosowana zewnętrznie, mogą pojawić się podrażnienia na skórze.
- J. Kurzepa, A. Hordyjewska, „Pierwiastki występujące w organizmie” J. Kurzepa (red.), Chemia organizmów żywych, Radomskie Towarzystwo Naukowe, Radom 2014.
- A. Jabłońska-Trypuć, R. Czerpak „Surowce kosmetyczne i ich składniki”, MedPharm, Wrocław 2008
- J. Kuciel-Lewandowsk, Siarka w medycynie i kosmetologii, „Kosmetologia Estetyczna” 2017
- M. Juszkiewicz-Borowiec, G. Chodorowska, D. Wojnowska „Wody siarczkowo-siarkowodorowe słone ze źródeł mineralnych uzdrowiska Busko-Solec w leczeniu łuszczycy skóry owłosionej głowy i łojotokowego zapalenia skóry głowy”, Baln. Pol. 2005
- K. Wińska,K. Spaleniak, W. Mączka „Związki siarki w kosmetyce”, Kosmetologia Estetyczna 2014




