Przeziębienie a grypa – jakie są między nimi różnice? Jak rozpoznać objawy?

Co wywołuje przeziębienie, a co grypę?

Za 40% zakażeń przeziębieniowych odpowiadają rinowirusy, poza tym przeziębienie wywołują także koronawirusy sezonowe (nie mają nic wspólnego z SARS-CoV-2 i COVID-19). Grypę powoduje zaś wirus grypy typu A i B. Patogeny obu chorób przenoszą się przede wszystkim drogą kropelkową, tj. gdy mówimy, kichamy, kaszlemy – dlatego tak łatwo się nimi zakażamy, dodatkowo wirus grypy pozostaje dłużej aktywny na różnych powierzchniach, z których możemy go przenieść do organizmu.

Grypa a przeziębienie – która infekcja ma gorszy przebieg i dłużej trwa?

Początek choroby w obu przypadkach jest dość podobny, dlatego większość z nas ma problem w odróżnieniu grypy od przeziębienia. Dalszy rozwój objawów, szczególnie ich intensywność, częściowo rozwiewa wątpliwości – grypa rozwija się bardziej gwałtownie, przeziębienie – stopniowo. Podczas obu infekcji podnosi się temperatura ciała, pojawiają się kaszel, ból głowy i mięśni, jednak to podczas grypy czujemy się gorzej i to niekiedy przez dwa tygodnie. Z przeziębieniem radzimy sobie zwykle w tydzień.

Grypa a przeziębienie – objawy (tabela)

Przeziębienie a grypa – powikłania

Po przeziębieniu nie odnotowuje się poważnych powikłań zdrowotnych. Jedną z mniej przyjemnych konsekwencji tej infekcji może być jednak zapalenie zatok, gardła lub ucha (wirusy mogą prowadzić do nadkażenia bakteryjnego). Powikłania grypysą groźne zdrowia, a niekiedy nawet życia chorego. To m.in.:

• zapalenie płuc
• zapalenie oskrzeli
• infekcje ucha lub zatok
• niewydolność oddechowa
• duszność, zmęczenie po niewielkim wysiłku, kołatanie serca
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub mięśnia sercowego
• zgon (u osób przewlekle chorych na schorzenia układu oddechowego, pacjentów o obniżonej odporności, np. przyjmujących leki immunosupresyjne po przeszczepach albo w podeszłym wieku).

Jak jeszcze odróżnić przeziębienie od grypy?

Jedną z opcji jest wykonanie badania diagnostycznego w laboratorium – odróżni wirus grypy A/B, wirus RSV (powoduje inne – poza grypą i przeziębieniem – sezonowe infekcje górnych i dolnych dróg oddechowych zwykle u dzieci do 5 lat). Podczas badania pobiera się wymaz z nosa i gardła.

W domu w identyfikacji rodzaju infekcji pomogą testy bez recepty z apteki. Zależnie od producenta dostępne są pojedyncze testy potwierdzające lub wykluczające zakażenie wirusem grypy, a także testy diagnostyczne combo, które pomagają wykluczyć zakażenie dwoma rodzajami patogenów lub większą ich liczbą, np. wirusem grypy typu A lub B, SARS-CoV-2, RSV. Do domowego testu również pobiera się wymaz, najczęściej z nosa.

>> Testy diagnostyczne wykrywające grypę

Grypa a przeziębienie – czy ich leczenie też się różni?

Leczenie przyczynowe

Leczenie przyczynowe (antywirusowe) stosuje się w grypie, gdy nie jest jeszcze zaawansowana. By zahamować namnażanie się wirusa, podaje się np. oseltamiwir.

Na wirusy wywołujące przeziębienie nie ma typowej terapii. Stosuje się np. pranobeks inozyny, który pobudza odpowiedź układu odpornościowego, np. produkcję limfocytów, i w efekcie działa też przeciwwirusowo.

Leczenie objawów

W leczeniu objawów przeziębienia i grypy stosuje się podobne leki:

• Zależnie od nasilenia objawów przede wszystkim leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, jak paracetamol, alternatywnie ibuprofen lub naproksen.
• Zależnie od rodzaju kaszlu stosuje się syropy przeciwkaszlowe hamujące odruch kaszlu na kaszel suchy lub wykrztuśne i rozrzedzające śluz na kaszel mokry.
• W przypadku wodnistego kataru stosuje się leki obkurczające naczynia błony śluzowej – miejscowe, np. spray z ksylometazoliną, doustne, np. tabletki z pseudoefedryną lub fenylefryną.

>> Jak szybko wyleczyć przeziębienie? Leki i domowe sposoby

Przeziębienie i grypa – jak jeszcze możemy sobie pomóc

Czy mamy grypę, czy przeziębienie, w łagodzeniu ich objawów pomogą także:

• właściwe nawodnienie, a wręcz zwiększona podaż płynów
• dbałość o nawilżone powietrze w domu i stosowanie inhalacji, które wspierają górne i dolne drogi oddechowe (niezależnie od rodzaju kaszlu)
• wypoczynek i sen.

>> Domowe sposoby na grypę. Sprawdź, jak możesz sobie pomóc

Grypa i przeziębienie – kiedy zgłosić się do lekarza?

Niezależnie, czy przechodzimy grypę, czy przeziębienie, wszelkie niepokojące i nasilające się objawy należy skonsultować z lekarzem. Podczas grypy do kontaktu ze specjalistą powinny skłonić zwłaszcza trudności w oddychaniu, duszność – mogą bowiem wymagać hospitalizacji. Najczęściej dotyczy to osób cierpiących przewlekle na choroby serca lub choroby układu oddechowego, starszych pacjentów i dzieci.

Jeśli po przechorowaniu grypy dyskomfort podczas oddychania trwa lub się nasila, również należy pójść do lekarza (możemy to odczuwać jako trudności w swobodnym zaczerpnięciu wdechu, płytkie wdechy, przyspieszenie oddechu). Z lekarzem należy się skontaktować również, gdy występuje ból i/lub ucisk w klatce piersiowej, nawraca gorączka z kaszlem lub wystąpiły objawy skórne, jak blada skóra i niebieskawe usta – szczególnie u dzieci.

Ochrona przed przeziębieniem i grypą

Szczepionka na grypę – czy zadziała na przeziębienie?

Jednym z podstawowych sposobów zmniejszenia ryzyka zachorowania na choroby wirusowe jest szczepienie. Szczepionka przeciw grypie pomaga zapobiegać zachorowaniu i łagodzi przebieg grypy, jeśli już zachorujemy. Daje zwykle 3-4 miesiące ochrony, nie chroni jednak przed działaniem wirusów przeziębienia. Przeciwko tej drugiej infekcji nie ma szczepionki, co można tłumaczyć rozbudowaną pulą wirusów wywołujących przeziębienie i jego mniej groźnymi objawami i powikłaniami.

Przeziębienie i grypa – jak jeszcze się zabezpieczać

• Ryzyko zachorowania zwiększa przebywanie w dużych skupiskach ludzkich, np. zatłoczonych miejscach – są dużym rezerwuarem wirusów, szczególnie przy niezachowaniu podstawowych zasad higieny.
• Należy często myć ręce lub je dezynfekować.
• Przed przenoszeniem i absorpcją wirusa przez drogi oddechowe chronią maseczki ochronne, znane z pandemii COVID-19.
• Pomocna może okazać się suplementacja składników wzmacniających odporność, jak cynk czy jeżówka.
• W domowej apteczce warto mieć termometr. Osobom łatwo zapadającym na choroby układu oddechowego lub astmatykom może się przydać pulsoksymetr do mierzenia poziomu nasycenia krwi tlenem. Grypa ogranicza bowiem natlenowanie krwi, przez co może mieć cięższy przebieg.

>> Flegma w gardle - dlaczego się zbiera, jak się jej pozbyć?