Flegma w gardle – dlaczego się zbiera, jak się jej pozbyć?

Flegma w gardle – czego jest objawem?

Flegma jest gęstą, lepką wydzieliną najczęściej koloru żółtego. Zdarza się też zielona flegma w gardle, a niekiedy biała. Zalegająca wydzielina jest najczęstszym objawem rozwijającego się przeziębienia. W wyniku infekcji wirusowych lub bakteryjnych układu oddechowego dochodzi do zwiększonej produkcji wydzieliny. Jest to związane ze zwiększeniem przepuszczalności naczyń. Obecność flegmy to również częsty objaw stanu zapalnego gardła czy zatok. Bywa, że ilość wydzieliny zwiększa się pod wpływem działania zimnego powietrza.

Zbierająca się flegma w gardle jest bardzo nieprzyjemnym uczuciem, tzw. kluchy w gardle. Nie tylko powoduje dyskomfort, lecz także utrudnia mówienie, a czasami przełykanie. Często towarzyszy jej chrypka, zwłaszcza gdy flegma zbiera się w obrębie krtani i strun głosowych.

Ciągła flegma w gardle i chrząkanie

Jeżeli obecność flegmy trwa bardzo długo, a dodatkowo dość często pojawia się odruch chrząkania, warto zastanowić się nad przyczyną takiego stanu. Konsultacja ze specjalistą jest konieczna, gdy wydzielina zalega dłużej niż kilka dni i towarzyszy jej krwioplucie. Nawet niewielka ilość pojawiającej się razem z flegmą krwi powinna być skonsultowana z lekarzem. Może być to efekt pękniętego na skutek kaszlu naczynka krwionośnego. Z drugiej strony może być to pierwszy objaw rozwijającej się poważnej choroby. Nie wolno zatem tego bagatelizować.

Chrząkanie i kaszel z towarzyszącą flegmą to też częste objawy widoczne u palaczy. Zwiększona produkcja wydzieliny pełni funkcję ochronną przed szkodliwymi składnikami dymu papierosowego. Inną grupą osób, u której może pojawić się nadmierna ilość flegmy i chrypka, to chorzy stosujący przewlekle leki sterydowe.

Flegma w gardle bez kataru

Co ciekawe, spływająca flegma może mieć też podłoże psychosomatyczne. Oznacza to, że flegma zbiera się w drogach oddechowych, mimo że nie rozwija się infekcja wirusowa. Choroby, którym towarzyszy zaleganie wydzieliny w gardle, to:

• choroba wrzodowa,
• astma oskrzelowa,
• alergie,
• dysfonia psychogenna (utrata głosu pod wpływem przewlekłego stresu).

Flegma w gardle – jak się jej pozbyć?

W aptekach dostępnych jest wiele preparatów pod różną postacią, które ułatwiają odkrztuszanie zalegającej flegmy. Mogą być to środki do inhalacji (np. olejki eteryczne), tabletki do ssania (np. z wyciągiem z bluszczu, z podbiałem), tabletki musujące (np. z acetylocysteiną), proszki do rozpuszczania i płukania gardła (np. mieszanki soli alkalicznych), a także mieszanki i syropy na zalegającą flegmę w gardle (np. na bazie podbiału, bluszczu, lukrecji). Ich głównym mechanizmem jest rozrzedzanie nagromadzonej wydzieliny, a co za tym idzie, jej łatwiejsze odkrztuszanie. Uwaga! Leków wykrztuśnych nie powinno się przyjmować na noc.

Pamiętajmy, że naturalnym odruchem organizmu, kiedy flegma zalega w drogach oddechowych, jest kaszel. Im więcej powstaje wydzieliny, tym częściej taki odruch się pojawia. Wiele osób postanawia wówczas zastosować środki przeciwkaszlowe. Nie jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ kaszel będzie tłumiony, a wydzieliny będzie się zbierać jeszcze więcej. Aby poprawić nieco komfort w takiej sytuacji, można w ciągu dnia stosować lek na rozrzedzenie flegmy w gardle i ułatwiający jej odkrztuszanie zawierający np. karbocysteinę, acetylocysteinę, ambroksol, bromheksynę, erdosteinę czy gwajafenazynę. Natomiast na noc można wówczas zastosować lek przeciwkaszlowy. Ma to na celu ułatwienie zasypiania.

W czasie kuracji lekami wykrztuśnymi i rozrzedzającymi, które pobudzają odruch kaszlu, warto włączyć do terapii leki powlekające. Ich zadaniem jest powlekanie błon śluzowych dróg oddechowych narażonych na podrażnienia i wysuszenie podczas kaszlu. Poleca się zwłaszcza tabletki do ssania na bazie np. prawoślazu czy porostu islandzkiego.  

Flegma w gardle – domowe sposoby

Oczywiście poza aptecznymi sposobami pozbywania się wydzieliny z dróg oddechowych można spróbować naturalnych środków. Przede wszystkim najważniejsze jest odpowiednie nawodnienie organizmu. Dzięki temu flegma się upłynnia, a rozrzedzona daje się łatwiej usunąć.

Oprócz tego trzeba zwrócić uwagę na powietrze, w którym przebywamy. Suche powietrze w pomieszczeniu doprowadza do przesuszenia gardła i dróg oddechowych. W tym momencie mechanizmem obronnym organizmu jest nawilżenie, czyli zwiększona produkcja wydzieliny. Taka sytuacja zachodzi najczęściej w sezonie zimowym, kiedy ogrzewamy mieszkania, ale też podczas korzystania z klimatyzacji.

Spośród naturalnych środków rozrzedzających i wykrztuśnych można skorzystać z:

• olejku sosnowego,
• olejku eukaliptusowego,
• olejku anyżowego,
• mydlnicy lekarskiej,
• pierwiosnka lekarskiego,
• podbiału pospolitego,
• bluszczu pospolitego.

Olejki najlepiej sprawdzą się przy inhalacjach, natomiast pierwiosnek, mydlnica, podbiał czy bluszcz jako mieszanki ziołowe do zaparzania. Wyciąg z bluszczu jest też częstym składnikiem syropów wykrztuśnych.

Flegma w gardle a ciąża

W przypadku kobiet w ciąży bezpieczne jest stosowanie nebulizacji z soli fizjologicznej o stężeniu hipertonicznym i inhalacji parowych z zastosowaniem olejku sosnowego. Bezpieczne jest także stosowanie mieszanin soli alkalicznych. Ich działanie wykrztuśne polega na zmianie pH wydzieliny (flegmy), dzięki czemu staje się ona bardziej płynna. Warto jednak uprzedzić, że stosowanie takich soli nie jest wskazane u kobiet ciężarnych, u których stwierdzono chorobę wrzodową żołądka.

Flegma w gardle u dzieci

Zalegająca flegma w gardle dziecka to często efekt nieumiejętnego oczyszczania nosa. Wydzielina spływa wówczas po ściance gardła i tam się gromadzi. W zależności od wieku i masy ciała dziecka można wówczas podawać: ambroksol, wyciąg z bluszczu czy acetylocysteinę, ułatwiające odkrztuszanie.