Przetłuszczająca się skóra głowy – jak walczyć z przetłuszczającymi się włosami? Najlepsza pielęgnacja

Dlaczego włosy są tłuste?

Ponadprzeciętne przetłuszczanie się włosów jest skutkiem nadmiernej aktywności gruczołów łojowych skóry głowy i zwiększonej produkcji łoju (sebum). Skłonność do łojotoku może być cechą dziedziczną, ale i u osób nieobciążonych genetycznie może dochodzić do okresowego lub stałego przetłuszczania w wyniku chorób ogólnoustrojowych, nieprawidłowej pielęgnacji czy schorzeń dermatologicznych. Pośród najczęściej rozpoznawanych czynników wpływających na łojotok skóry głowy wymienia się:

• rozregulowaną gospodarkę hormonalną (m.in. nadczynność hormonów androgenowych, zaburzenia wydzielania progesteronu i hormonów tarczycy),
• nieprawidłowości dotyczące rogowacenia skóry,
• zakażenie grzybem drożdżopodobnym Malassezia furfur (Pityrosporum ovale),
• trądzik, łuszczycę i inne choroby skóry,
• choroby układu nerwowego, np. choroba Parkinsona, padaczka,
• niektóre choroby przewlekłe i nowotworowe,
• działanie uboczne niektórych leków, takich jak haloperydol, sole złota, chloropromazyna, psoralen,
• przewlekły stres,
• alkoholizm,
• depresja,
• niedostateczna lub przesadna higiena (mycie skóry głowy za rzadko lub zbyt często i zbyt intensywnie),
• nadmierne, mocne czesanie włosów (szczotka lub grzebień stymulują pracę gruczołów łojowych i rozprowadzają sebum na długości włosa),
• stosowanie drażniących kosmetyków, przede wszystkim z silikonami,
• źle zbilansowana dieta, stosowanie ostrych przypraw.

Dodatkowo za przetłuszczanie się skóry głowy odpowiedzialny jest także niedobór:

• witaminy A (większa skłonność do rogowacenia ujść mieszków włosowych),
• witaminy B2 (zaburzone procesy przemiany komórkowej i rogowacenia),
• witaminy C (słabsza odporność i zaburzenia w regulacji czynności wydzielniczych),
• witaminy PP (zaburzenia przemiany wodnej w skórze),
• witaminy E (szybsze rogowacenie naskórka).

Jak objawia się przetłuszczanie skóry głowy?

Sebum wydzielane przez gruczoły łojowe skóry głowy natychmiast przedostaje się na włosy, więc to ich nieświeży wygląd jest głównym objawem tego schorzenia. Włosy płasko przylegają do głowy, są oklapnięte, niezdrowo błyszczą u nasady i zlepiają się w tłuste strąki, czyli prezentują się nieestetycznie i mogą być przyczyną wstydu i złego samopoczucia. O przetłuszczaniu się skóry głowy można mówić wtedy, gdy włosy umyte rano już kilka godzin później zaczynają wyglądać nieświeżo i wydają się pilnie potrzebować kolejnego mycia. Pacjenci z łojotokiem skóry głowy myją włosy każdego dnia, a niektórzy nawet częściej, wielu z nich wskazuje też na towarzyszący łojotokowi problem nadmiernego wypadania włosów. Inne objawy, które mogą pojawiać się wraz z przetłuszczaniem się skóry głowy, a które wskazują na tło zapalne łojotoku, to m.in. rumień na skórze głowy, tłuste strupy z charakterystycznymi żółtymi lub białymi łuskami, świąd, przerzedzenie włosów, miejscowe łysienie.  

>> Łysienie androgenowe u kobiet i mężczyzn – przyczyny, objawy i sposoby leczenia

Czy moje włosy nadmiernie się przetłuszczają?

Wiele osób ma wątpliwości, czy ich problem z włosami mieści się jeszcze w granicach normy, czy to już skutek łojotok skóry głowy. Włosy przetłuszczające się nie wyglądają estetycznie dłużej niż dobę, czyli umyte jednego dnia rano, najpóźniej kolejnego ranka wymagają kolejnego mycia. Podejrzenia pacjenta może potwierdzić test chusteczki, podobny do tego wykonywanego przy problemach z tłustą cerą – po porannym myciu włosów, wieczorem do skóry głowy należy przyłożyć chusteczkę higieniczną i mocno ją docisnąć.  Jeśli pojawią się na niej tłuste plamy to znak, że skóra przetłuszcza się zbyt szybko i wymaga leczenia i odpowiedniej pielęgnacji.

Co zrobić, żeby włosy się nie przetłuszczały?

Nadmierne, uciążliwe przetłuszczanie się skóry głowy, którego nie udaje się wyeliminować zmianą pielęgnacji, może mieć tło hormonalne lub chorobowe. Jeśli dodatkowo na skórze głowy rozwijają się procesy zapalne, pojawia się tłusty łupież, świąd i inne niepokojące objawy, konsultacja u dermatologa lub trychologa jest nieunikniona. Specjalista stawia diagnozę na podstawie wywiadu i badania skóry głowy, w niektórych przypadkach decyduje o konieczności wykonania biopsji i pobraniu wycinków do badania histopatologicznego, czasem niezbędna jest też diagnostyka endokrynologiczna. Leczenie przyczynowe dopasowane jest do indywidualnych potrzeb pacjenta, może obejmować terapię hormonalną, suplementację witaminową, miejscowe lub doustne leki przeciwgrzybiczne, glikokortykosteroidy w maściach lub kremie, a także specjalistyczne produkty pielęgnacyjne, np. szampony zawierające leki przeciwgrzybiczne, ichtiol, dziegcie, siarkę czy kwas salicylowy. Leczenie łojotoku skóry głowy może przynieść oczekiwane rezultaty już w pierwszych tygodniach kuracji, ale nie zawsze jest to tak łatwe – w przypadku łojotokowego zapalenia skóry o przebiegu zapalnym, chorobę traktuje się jako przewlekłą, trudną do całkowitego wyeliminowania, nawracającą i lubiącą zmieniać lokalizację na skórze pacjenta.

>> Biotyna na włosy, skórę, paznokcie. Właściwości witaminy B7

Pielęgnacja włosów przetłuszczających się

• kluczowy jest dobór szamponu – powinien być przeznaczony dla włosów przetłuszczających się, oczyszczający skórę głowy i łuskę włosa, regulujący wydzielanie sebum, pozbawiony parabenów, SLS i silikonów w składzie,
• włosy należy myć tak często, jak jest to konieczne, a pomiędzy myciami można stosować suche szampony pomagające utrzymać estetyczny wygląd włosów o kilku godzin dłużej,
• odradza się mycie włosów przetłuszczających się w gorącej, a nawet bardzo ciepłej wodzie, wielu specjalistów doradza wodę letnią (ale nie zimną),
• przetłuszczające się włosy, jak wszystkie inne potrzebują odżywiania, najlepiej przy pomocy produktów dostosowanych do włosów problematycznych,
• niezbędne jest stosowanie peelingów do skóry głowy (zazwyczaj raz na kilka tygodni, chyba że lekarz lub trycholog zaleci inaczej) – złuszczanie martwego naskórka odblokowuje ujścia mieszków włosowych, pomaga pozbyć się nadmiaru sebum ze skóry głowy oraz pobudza mikrokrążenie w tym obszarze.

>> Produkty do pielęgnacji włosów

Produkty zalecane dla skóry łojotokowej powinny być delikatne i łagodne, ale jednocześnie ułatwiać usuwanie nadmiaru sebum z jej powierzchni, regulować pracę gruczołów łojowych oraz procesy keratynizacji, mieć właściwości przeciwbakteryjne, przeciwgrzybiczne i przeciwświądowe, odblokowywać ujścia mieszków włosowych i stymulować w nich podziały mitotyczne. Szampony powinny być stosowane na skórę głowy i wmasowywane w cebulki, natomiast inne produkty, takie jak odżywki, balsamy czy maski należy nakładać nieco dalej od nasady włosów. Istnieje kilka technik mycia włosów z problemem przetłuszczania, np. mycie ich szamponem dwa razy podczas jednej wizyty pod prysznicem (za pierwszym razem tylko powierzchniowo, za drugim wmasowując go w skalp) czy mycie kubeczkowe (mieszanie porcji szamponu z wodą i nakładanie na włosy tylko tak rozcieńczonej mieszanki).

>> Regeneracja włosów po urlopie - 3 kroki do pięknych włosów

Jaki szampon do włosów przetłuszczających się?

Kosmetyki dobierane przypadkowo, kupowane w promocji lub pożyczane od domownika, mogą u pacjenta spowodować nadmierne wydzielanie sebum, dlatego kluczowy jest wybór właściwego, dostosowanego do rodzaju włosów szamponu. Najlepiej, by był to produkt przeznaczony dla łojotokowej skóry głowy, o lekkiej formule, delikatny i łagodny, bez SLS, SLES, silikonów oraz substancji drażniących. Szampon dla tego rodzaju włosów powinien być bogaty w składniki odżywcze, a nawet witaminy (najczęściej witaminy z grupy B oraz D3), delikatnie oczyszczać skórę głowy, przywracać jej równowagę i regulować pracę gruczołów łojowych. Wiele drogeryjnych i aptecznych szamponów do tak problematycznych włosów zawiera naturalne wyciągi roślinne, np. z łopianu, czarnej rzepy, pokrzywy, grejpfruta, brzozy, mięty pieprzowej, lawendy, a także olejek z drzewa herbacianego, proteiny jedwabiu, glinkę, alantoinę czy pantenol. Wybór jest ogromny, warto więc poszukać produktu najlepszego dla potrzeb swoich włosów, a gdy się go znajdzie – zainwestować w całą serię, poza szamponem obejmującą np. odżywkę, maskę czy wcierkę.  

Domowe sposoby na przetłuszczające się włosy

Pielęgnację produktami z apteki lub drogerii oraz ewentualne leczenie dermatologiczne warto wesprzeć domowymi sposobami. Pomocne tu będą zarówno produkty spożywcze, które znajdują się niemal w każdym domu, jak i mieszanki ziół dostępne w sklepach zielarskich lub aptekach. Szczególnie polecane domowe mikstury to:

• płukanka/spray z octem jabłkowym – jedną czwartą szklanki octu jabłkowego należy zalać 0.5 l letniej wody. Gotową mieszanką spryskać umytą skórę głowy, spłukać po 10 minutach,
• maska ze świeżych drożdży – świeże drożdże zalać szklanką ciepłego mleka, wymieszać, a następnie wetrzeć w wilgotne włosy i skórę głowy i zostawić przez około pół godziny. Po spłukaniu umyć włosy szamponem i nałożyć odżywkę,
• suchy szampon z mąki kukurydzianej – niewielką ilość mąki wetrzeć w skórę głowy, następnie wyczesać z włosów,
• peeling z sodą oczyszczoną – jedną lub dwie łyżeczki sody oczyszczonej dodać do ulubionego szamponu, delikatnie wmasować w skórę głowy i pozostawić na kilka minut. Dobrze wypłukać pod bieżąca, letnią wodą, nałożyć odżywkę (pomijając skalp),
• spray z naparu z pokrzywy i olejków – zaparzoną herbatę z pokrzywy pozostawić do wystygnięcia, następnie dodać kilka kropli wybranego olejku i powstałą mieszanką spryskać umytą skórę głowy oraz nasadę włosów,
•  normalizujący domowy szampon aloesowy – do porcji ulubionego szamponu dodać łyżeczkę świeżego soku z aloesu i sok z połowy cytryny, po nałożeniu pozostawić na chwilę i dobrze spłukać.

>> Aloes – jakie ma właściwości? Kiedy stosować sok z aloesu, żel aloesowy lub mleczko?