Co to jest choroba Parkinsona? To powoli postępująca choroba ośrodkowego układu nerwowego, w której dochodzi do zwyrodnienia struktur mózgu. Istotą choroby Parkinsona jest stopniowy zanik komórek dopaminergicznych. Objawy poprzedzające chorobę to m.in. parestezje, zmiana osobowości, depresja, problemy skórne. W pierwszej fazie choroby często występują: spowolnienie i zubożenie ruchów, drżenie spoczynkowe i sztywność mięśniowa.
Choroba Parkinsona – objawy, przyczyny, leczenie
Jako pierwszy chorobę rozpoznał brytyjski lekarz James Parkinson, który w 1817 roku spisał objawy schorzenia (dawniej używano określenia „drżączka poraźna”). Mimo że od publikacji „An Essay on the Shaking Palsy” pióra Parkinsona minęło już ponad 200 lat, o przyczynach choroby wciąż wiemy niewiele.
Choroba Parkinsona – przyczyny
Co prawda znane jest podłoże anatomiczne i biochemiczne choroby Parkinsona (proces neurodegeneracyjny polega na zmianach zwyrodnieniowych komórek nerwowych w istocie czarnej i innych obszarach mózgu), ale wciąż nie zostały poznane wszystkie czynniki wywołujące te zmiany.
Wiele badań wskazuje na czynnik genetyczny – mutacje niektórych genów predysponują do rozwoju choroby, a kluczowe znaczenie odgrywają prawdopodobnie czynniki środowiskowe. Przyczyny choroby nie są więc jasno określone, co uniemożliwia leczenie przyczynowe oraz skuteczne zapobieganie chorobie Parkinsona.
Częściej choroba Parkinsona występuje u mężczyzn – zazwyczaj objawia się między 50. a 60. rokiem życia.
Choroba Parkinsona – objawy
Każdy przypadek choroby może przebiegać nieco inaczej, często występujące wczesne objawy choroby Parkinsona to m.in. osłabienie węchu, problemy ze snem, depresja, zaparcia. Objawy te nie są charakterystyczne i mogą występować nawet wiele lat przed początkiem choroby Parkinsona.
Częste objawy choroby Parkinsona
- spowolnienie ruchowe
- spowolnienie mowy (monotonna mowa)
- drżenie spoczynkowe
- zgięciowa postawa ciała
- słabsza mimika
- problemy z pamięcią
- problemy z koncentracją
- apatia
- poczucie beznadziei
Triada objawów choroby Parkinsona pomaga w postawieniu diagnozy:
- sztywność mięśniowa
- zaburzenia równowagi
- drżenie spoczynkowe
Objawy choroby Parkinsona można podzielić na motoryczne (chwiejny chód; osłabienie siły mięśni; problemy z pisaniem – np. pisanie coraz mniejszych liter) oraz pozamotoryczne (zaparcia, impotencja, problemy z oddawaniem moczu). Do zaburzeń neuropsychiatrycznych zaliczane są: zaburzenia psychotyczne; zaburzenia depresyjne; problemy ze snem.
Diagnostyka i etapy choroby Parkinsona
W różnicowaniu choroby Parkinsona wykonuje się m.in. badania neuroobrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny). Na tej podstawie nie jest stawiana diagnoza – rozpoznanie choroby ma charakter kliniczny (wywiad lekarski, badania u neurologa, testy sprawności, obserwacja pacjenta). W różnicowaniu wyklucza się guzy mózgu, wodogłowie, naczyniowe uszkodzenia mózgu, zespoły parkinsonowskie.
We wczesnym etapie choroby najczęściej nie występują objawy ruchowe. W kolejnym etapie choroby możliwe jest opanowanie objawów lekami; kolejne etapy – zaawansowane stadium choroby Parkinsona – nie dają już takiej możliwości lub charakteryzują się gorszą odpowiedzią na leki.
Choroba Parkinsona – leczenie
Leczenie choroby polega na łączeniu metod: stosowaniu leków oraz rehabilitacji. Leki stosowane w leczeniu choroby Parkinsona to m.in.: lewodopa; agoniści dopaminy; entakapon i tolkapon / selegilina i rasagilina (zmniejszenie rozkładu leowodopy); amantadyna (wcześniej stosowana przede wszystkim jako lek przeciwwirusowy); leki antycholinergiczne (coraz rzadziej stosowane – ze względu na skutki uboczne). Uzupełnieniem rehabilitacji (ćwiczenia dostosowywane są do stopnia zaawansowania choroby) jest aktywność fizyczna (pływanie, nordic walking, gimnastyka).
