Z ością w gardle pacjenci zgłaszają się do szpitala zwłaszcza w okresie świąt – karpie są bowiem ościste. Czy ość z gardła można wyjąć samemu? Czy pomoże cola? Albo chleb? Sprawdziliśmy.
Ość w gardle – czy da się rozpuścić? Sposoby na ość w gardle

Najlepiej nie dopuścić do tego, żeby w gardle utknęła ość, jest to bowiem sytuacja potencjalnie niebezpieczna. Ość jest ostrym ciałem obcym, które wbite w ścianę gardła powoduje ból, obrzęk i stan zapalny – dolegliwości można odczuwać jeszcze kilka dni po jej usunięciu. Zagryzana, np. chlebem, może przesunąć się głębiej lub wbić mocniej. Przebicie ością ściany gardła jest już bardzo poważnym zagrożeniem (koło gardła biegnie aorta, czyli tętnica główna – jej uszkodzenie może spowodować uduszenie się krwią lub wykrwawienie), choć to bardzo rzadka sytuacja. Z bliskością aorty wiąże się jeszcze jedno ryzyko – rozwój stanu zapalnego w tym miejscu grozi rozniesieniem bakterii po ciele, co z kolei może wywołać zagrażającą życiu sepsę.
Ość w gardle – objawy
Do objawów świadczących o utknięciu ości w gardle należą:
- uczucie zalegania ciała obcego,
- ból nasilający się przy przełykaniu śliny,
- ślinotok,
- krztuszenie się, potrzeba odkasływania.
Mała ość w gardle powoduje mniejszy dyskomfort niż duża. Im większe ciało obce, tym objawy są silniejsze, może dojść nawet do krwawienia, które będzie widoczne.
Powikłania utknięcia ości w gardle
Im dłużej ość znajduje się w gardle, tym większe ryzyko, że dojdzie do stanu zapalnego i silnego bólu. Do powikłań wbicia się w ścianę gardła lub przełyku zaliczane są także krwioplucie (związane z krwawieniem z rany), ból w klatce piersiowej przy oddychaniu, duszność, silny obrzęk gardła, nadkażenie bakteryjne rany, sepsa, a nawet odma, czyli obecność powietrza w tkankach podskórnych.
Nawet mała ość w gardle powoduje dyskomfort i należy ją usunąć, a nie czekać, aż „sama przejdzie dalej” - może bowiem przemieścić się w innym kierunku, przebijając ścianę przełyku i powodując stan zagrażający zdrowiu.
Ość w gardle – co robić?
W pierwszej kolejności – nie popijać, nie zagryzać, nie liczyć, że przejdzie samo. To, co mamy w ustach, trzeba wypluć, i obejrzeć gardło przy dobrym świetle. Ość najczęściej wbija się w migdałki, nasadę języka lub dołki językowo-nagłośniowe – miejsca dość dobrze widoczne przy szerokim otwarciu ust. Dlatego bardzo często ość można wyjąć pęsetą – samemu lub z pomocą innej osoby.
Jeśli ości nie widać, ale odczuwamy ból, na usunięcie trzeba się zgłosić do laryngologa lub na oddział ratunkowy do szpitala. Gdy ość wbije się głęboko, niezbędne może być bowiem obejrzenie gardła i przełyku za pomocą endoskopu. W okresie świątecznym na SOR-ach lekarze są przygotowani do przyjmowania pacjentów z problemem ości w gardle, dlatego nie ma co czekać i jeśli ości nie można usunąć samemu, należy udać się do lekarza. Dotyczy to zarówno dzieci, jak i dorosłych.
>> Zadławienie i zachłyśnięcie – jaka powinna być pierwsza pomoc?
Domowe sposoby, które NIE pomogą na ość w gardle
Przekonanie o tym, że ość wystarczy zagryźć chlebem, popić olejem albo colą, nie jest słuszne. Dlaczego?
Czy ość można zagryźć chlebem?
Zagryzanie ości czymkolwiek nie pomoże, za to może sprawić, że ość wbije się głębiej. Język bowiem działa jak tłok – przepycha pokarm do gardła, pracują też mięśnie przełyku. Dlatego gdy ość utknie w gardle, trzeba szybko opróżnić jamę ustną i starać się nie przełykać.
Ość w gardle – czy cola ją rozpuści?
Naukowcy wykazali, że cola może się przydać w oczyszczaniu jelit przed kolonoskopią, nie ma jednak tak silnych właściwości rozpuszczających, by strawić ość. Za to trzymanie coli w ustach przez dłuższy czas może doprowadzić do rozwoju próchnicy przez zawartość cukru w napoju.
Ocet na ość w gardle
Ocet dzięki żrącym właściwościom dobrze zmywa osad z mydlin i kamienia wapiennego na wannie, jednak nie działa tak silnie, by rozpuścić ość w gardle. Może za to spowodować odruch wymiotny, silne podrażnienie błony śluzowej przełyku i znaczne pogorszenie sytuacji.
Olej na ość w gardle
Olej natłuści ściany gardła i może spowodować szybkie przesunięcie się ości dalej, gdzie nie będziemy mieli do niej dostępu.
>> Środki do higieny jamy ustnej
Ość w gardle u dziecka
Dzieci są szczególnie narażone na utknięcie ości w gardle. Mogą nieumiejętnie je wyjmować, nie zawsze zdają sobie sprawę, co się stało, lub nie potrafią tego przekazać. Układ pokarmowy dziecka, w tym ściany gardła i przełyku, jest delikatniejszy niż u dorosłych, co potęguje objawy bólowe i zwiększa ryzyko przemieszczenia się ości lub przebicia przełyku.
Jeśli rodzice zauważą, że maluch po zjedzeniu dania z rybą zaczyna płakać, trzyma się za gardło lub chce łapczywie pić, koniecznie powinni obejrzeć jamę ustną dziecka. Jeśli objawy się utrzymują, jak najszybciej trzeba się zgłosić do laryngologa lub oddziału szpitalnego.
Ość z ryby – jak uniknąć wbicia się jej w gardło?
Podczas świąt najczęściej cierpimy przez ości w karpiu, który ma ich dużo, ale ość może trafić się w każdej rybie. Nie warto jednak z tego powodu z jadania ryb rezygnować, róbmy to po prostu uważnie i przy dobrym świetle, małymi kęsami, dokładnie przeżuwając. Przed podaniem ryby dziecku lepiej ją rozdrobnić i przebrać, a malucha uczulić, by wypluwał ości, jeśli je znajdzie.
- Seow-En I., Seow-Choen F., A prospective randomized trial on the use of Coca-Cola Zero(®) vs water for polyethylene glycol bowel preparation before colonoscopy, Colorectal Disease 2016 Jul;18(7):717-23, dostęp 19.12.2023