Nie każdy ból zęba wymaga wzięcia antybiotyku. Pamiętaj, że to leki przeciwbakteryjne, nie przeciwbólowe – ich przyjmowanie ma sens tylko wtedy, gdy może dojść do zakażenia bakteryjnego zęba, obrzęku, rozwoju stanu zapalnego i rozprzestrzenienia się go na cały organizm.
Kiedy antybiotyk na ból zęba faktycznie pomoże?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.

Kiedy wskazany jest antybiotyk na ból zęba?
Jeśli boli cię ząb, przede wszystkim pójdź do dentysty – na podstawie badań lekarz określi przyczynę bólu i zastosuje odpowiednie leczenie, niekoniecznie antybiotykiem. Zgodnie z najnowszymi wytycznymi dla stomatologów antybiotykoterapia jest wskazana w przypadku:
- ostrych stanów ropnych – towarzyszy im wytworzenie się ropnia, który prowadzi do rozprzestrzenienia się stanu zapalnego na okoliczne tkanki; może przez to dochodzić do obrzęku twarzy, trudności w przełykaniu, szczękościsku oraz podwyższenia temperatury ciała
- przejściowej bakteriemii, czyli obecności bakterii we krwi, do czego może dochodzić po ekstrakcji zęba, usuwaniu kamienia poddziąsłowego, wprowadzania implantów zębowych czy innych zabiegów na przyzębiu
- ostrego zapalenia dziąseł
- martwiczo-wrzodziejącego zapalenia dziąseł lub przyzębia.
Antybiotyki stosuje się także przed zabiegami stomatologicznymi jako element profilaktyki infekcji bakteryjnych u pacjentów:
- poddawanych leczeniu immunosupresyjnemu
- po przeszczepach
- z zaburzeniami pracy układu odpornościowego
- z niekontrolowaną cukrzycą
- z wadami serca.
>> Zgorzel zęba. Jaka jest przyczyna zgorzeli zęba i jak ją leczyć?
Jaki antybiotyk na ból zęba?
Najczęściej ordynowanym antybiotykiem w stomatologii jest amoksycylina, czyli syntetyczna penicylina. Dobrze penetruje tkanki miękkie i tkankę kostną, jest odporna na działanie kwasu żołądkowego i może być stosowana również u kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz dzieci. Leki zawierające amoksycylinę bywają wzbogacone dodatkiem kwasu klawulanowego, który chroni antybiotyk przed rozkładem przez enzymy bakteryjne.
Drugim często stosowanym w stomatologii antybiotykiem jest klindamycyna, należąca do grupy linkozamidów. Lek ten dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego i szybko przenika do tkanek miękkich i kości. Stosowana jest zwłaszcza u osób uczulonych na penicyliny.
Antybiotyk na ból zęba – jak go prawidłowo stosować?
By antybiotyk pomógł, pamiętaj, by przestrzegać kilku zasad:
- przyjmuj tylko i wyłącznie antybiotyki przepisane przez lekarza, a nie otrzymane od rodziny czy znajomych
- zażywaj antybiotyk w równych odstępach czasu i nie pomijaj dawek
- stosuj lek przez okres zalecony przez lekarza, nigdy krótszy
- nie przerywaj antybiotykoterapii nawet, gdy poczujesz się lepiej – zbyt krótkie oddziaływanie antybiotyku na bakterie nie niszczy ich, ale prowadzi do rozwoju oporności i powoduje nawrót choroby oraz konieczność zastosowania innego antybiotyku
- niezużytą część antybiotyku przekaż do utylizacji, nie zostawiaj na później, by leczyć się na własną rękę.
>> Antybiotykoterapia – kiedy sięgać po antybiotyk i jak go stosować?
Dlaczego branie antybiotyku na ból zęba może być złym pomysłem?
Stomatolodzy przepisują od 8 do 10% wszystkich antybiotyków, niestety często bez racjonalnych wskazań. To sprawia, że nadużywanie antybiotyków jest jednym z najczęściej popełnianych błędów. Nieuzasadnione stosowanie antybiotyku prowadzi do wyniszczenia naszej naturalnej flory bakteryjnej, czego wynikiem mogą być zaburzenia żołądkowo-jelitowe i zakażenia grzybicze. Bardzo niebezpiecznym zjawiskiem wynikającym z nadużywania antybiotyków jest rozwój szczepów antybiotykoopornych, których nie udaje się później zwalczyć dostępnymi antybiotykami. Stają się one dla nas poważnym zagrożeniem i przyczyną śmiertelnych zakażeń na całym świecie.
>> Leki na odbudowę flory bakteryjnej jelit
Co wziąć zamiast antybiotyku, gdy boli cię ząb?
Gdy antybiotykoterapia nie jest wskazana, ból zęba można zwalczać innymi lekami. To zarówno preparaty wydawane z przepisu lekarza, jak i dostępne w aptece bez recepty. Najpopularniejsze preparaty przeciwbólowe zawierają:
- paracetamol – bezpieczny lek przeciwbólowy, jednak nie działa przeciwzapalnie; bywa wzmacniany dodatkiem kofeiny lub kodeiny
- niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, ketoprofen, deksketoprofen, naproksen, diklofenak, nimesulid, kwas acetylosalicylowy, metamizol) – wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne, mogą jednak wywoływać podrażnienia, nadżerki i owrzodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego
- olejek goździkowy – tradycyjny lek roślinny, który dzięki zawartości eugenolu działa antyseptycznie i przeciwbólowo; należy go aplikować bezpośrednio na bolący ząb przy pomocy nasączonego patyczka higienicznego lub wacika
- wyciągi ziołowez liści szałwii i koszyczków rumianku – stosowane do płukania jamy ustnej pomagają w zmniejszeniu stanu zapalnego i dolegliwości bólowych.
>> Ból zęba - leki na ból zęba, leki przeciwzapalne, tabletki, syropy, żele
- Olczak-Kowalczyk D, Karolak-Żak D, Tymińska D, Krasucka-Sławińska E. Antybiotyki w stomatologii dziecięcej. Nowa Stomatologia 2014; 3: 131-137.
- Babiuch K. Rekomendacje Grupy Roboczej Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego i Narodowego Programu Ochrony Antybiotyków w zakresie stosowania antybiotyków w stomatologii, 2020.
- Janiec W. Kompendium farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012.
- http://antybiotyki.edu.pl/rekomendacje/rekomendacje-diagnostyki-i-terapii-zakazen/
- https://www.nia.org.pl/2017/11/12/odpowiedzialne-stosowanie-antybiotykow/