Zgorzel zęba. Jaka jest przyczyna zgorzeli zęba i jak ją leczyć?

Zgorzel zęba jest następstwem nieleczonej próchnicy a nieleczona próchnica zaczyna się od niewłaściwej higieny i diety niesprzyjającej zdrowiu jamy ustnej. Szczotkowanie zębów to absolutne minimum, które powinniśmy wykonywać przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku. Poza szczotkowaniem zębów kluczowym elementem higieny jest nitkowanie zębów, oczyszczanie języka oraz płukanie jamy ustnej. Myjąc zęby tradycyjną szczoteczą należy przykładać odpowiednią wagę technice szczotkowania zębów. Bardzo ważny jest ruch wymiatający od dziąsła do korony oraz ruch dociskający przy okolicach przydziąsłowych. Poza domową pielęgnacją istotne jest okresowe wykonywanie przeglądów stomatologicznych oraz zabiegów u kwalifikowanej higienistki w gabinecie. Tylko wtedy zapobiegniemy zajęciu przez próchnicę miazgi zębowej.

>> Szczoteczka soniczna czy elektryczna - którą wybrać?

Zgorzel zęba to stan zapalny miazgi

Miazga zębowa jest bogato unaczynioną i unerwioną tkanką łączną, która wypełnia komorę i kanały zęba. Z przyzębiem łączy się przez otwór w wierzchołku. Miazga ma za zadanie odżywić oraz zapewnić dostęp tlenu tkankom zęba. Pełni również rolę ochronną – uprzedza o zakażeniu poprzez silny i pulsujący ból.

Jakie są objawy zgorzeli zęba?

Zgorzel zęba objawia się silnym, pulsującym bólem oraz specyficznym, gnilnym zapachem wywołanym procesami gnilnymi zainicjowanymi przez beztlenowe bakterie. Pod wpływem tych procesów zdrowa miazga ulega przemianom zgorzelinowym - rozpadowi ulegają naczynia oraz nerwy.

Zgorzel jest więc ostatnim etapem martwicy miazgi

Zgorzel zęba obejmuje czasami jedną komorę, jeden lub oba kanały równocześnie. Z czasem pulsujący ból przechodzi w pulsujący ból po nagryzaniu pokarmu, przy spożywaniu słodkich napojów i potraw i w kontakcie z zimnem. Ząb ze zgorzelą jest również bardzo wrażliwy na opukiwanie. O tym, że mamy do czynienia ze zgorzelą świadczy również fakt, że dolegliwości bólowe nie ustępują po podaniu środków przeciwbólowych. Ząb ze zgorzelą z czasem zaczyna mieć matową, uszkodzoną koronę i przebarwione szkliwo.

>> Wybielanie zębów. Jak wybielić zęby w domu i w gabinecie stomatologicznym?

Miazga zmienia się w brunatną, cuchnącą masę. Zapach pochodzi od produktów fermentacji miazgi - siarkowodoru i amoniaku. Gazy kumulując się w zamkniętej komorze, rozpierają ząb, szukając ujścia do okolicznych tkanek. Osoba na tym etapie odczuwa bardzo silny ból.

Zgorzel zęba czy jeszcze martwica miazgi

Martwicy miazgi towarzyszą silne bodźce bólowe. Ból jest przeszywający i pulsujący. Z czasem jednak dochodzi do zupełnego obumarcia nerwów i naczyń  - ból ustępuje. To sygnał, że mamy do czynienia już ze zgorzelą zębów. Niestety wielu ludzi w obliczu ustępującego bólu porzucają zamiar leczenia u dentysty, będąc przekonanym, że problem cudownie zniknął. Niestety narażają się w ten sposób na groźne powikłania.

Zgorzel całkowita i częściowa

Ze względu na umiejscowienie możemy rozróżnić dwa rodzaje zgorzeli. O zgorzeli całkowitej mówi się wówczas, gdy dotyczy ona wszystkich kanałów oraz pełnej komory. Natomiast o zgorzeli częściowej mówi się wtedy, gdy dotyczy ona np. jednego lub dwóch kanałów.

>> Nici dentystyczne i czyściki

>> Higiena jamy ustnej

Czym grozi zgorzel zęba?

Martwica miazgi nie jest wyłącznie problemem estetycznym, ale bardzo istotnym problemem zdrowotnym. Uwalniane z zajętej miazgi toksyny bakteryjne przedostają się do krwiobiegu i są rozprowadzane do wszystkich narządów i tkanek. Taki stan rzeczy grozi zapaleniem mięśnia sercowego, zapaleniem nerek, a nawet posocznicą (sepsą). Lokalnie może dojść do zapalenia okostnej, zakażenia okolicznych tkanek, pojawienia się torbieli, przetok czy ziarniaków.

Leczenie zgorzeli w zębie

Leczenie zgorzeli jest de facto leczeniem kanałowym. Przed rozpoczęciem leczenia wykonuje się zawsze badanie RTG. Następnie stomatolog “zatruwa ząb” wykorzystując w tym celu silne środki antyseptyczne i usuwa martwicze i zajęte próchnicą tkanki. Za pomocą specjalnych narzędzi endodontycznych usuwa zgorzel, opracowuje kanały oraz osusza cały ząb. “Kanałówka” kończy się wypełnieniem kanałów i zastosowaniem stałego wypełnienia. Czasami jednak nie udaje się “uratować” zęba i lekarz podejmuje decyzję o ekstrakcji.

Do czasu umówienia się z dentystą możemy jedynie sięgnąć po leki przeciwbólowe z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Możemy również zastosować zimny okład na policzek oraz płukać zęby zimną wodą. Takie działanie jest jednak krótkotrwałe i doraźne. 

Leczenie zgorzeli a antybiotykoterapia

Gdy dojdzie do ostrego powikłania zgorzeli konieczne jest zastosowanie antybiotykoterapii. Najczęściej stosowanym antybiotykiem w tym przypadku jest Clindamycyna, podawana w tabletce w dawce 600 mg, co 12 godzin. Stosuje się również Amoxycylinę, podawaną w tabletce o dawce 1000 mg, w odstępie co 12 godzin. Dzieciom podaje się mniejsze dawki leków i dopuszcza się wówczas podanie antybiotyku w zawiesinie. 

Wiele osób pyta czy w  początkowej fazie zgorzeli można zastosować antyniotyl. Niestety  nie jest to możliwe, gdyż z powodu uszkodzenia i zaciśnięcia naczyń w obrębie miazgi zęba antybiotyko  nie dotrze do źródła stanu  zapalnego. Z czasu działania leku wynika, że pełna aktywność zaczyna się dopiero po kilkudziesięciu godzinach, więc w takim przypadku podawanie antybiotyku jest bezcelowe.

>> Gangrena, czyli zgorzel gazowa. Czy pojawia się tylko na nodze?

Zgorzel zęba po leczeniu kanałowym

W przypadku, gdy kanały zostaną niedokładnie oczyszczone i niedopełnione to istnieje bardzo duże ryzyko powikłań - w tym rozwoju zgorzeli zęba. W dzisiejszej stomatologii ryzyko to jest niewielkie ze względu na wykorzystywanie podczas leczenia kanałowego mikroskopu.

Niemniej przy kanałach skomplikowanej budowy istnieje niebezpieczeństwo, że w kanałach pozostaną fragmenty miazgi, nerwów, albo odkażanie kanałów okaże się nieskuteczne. W takim przypadku pomimo wypełnienia kanałów rozwijać się będzie zakażenie, a z czasem zgorzel. W takiej sytuacji jedynym sposobem na opanowanie problemu jest ponowne leczenie kanałowe (reendodontyczne).

Zgorzel zęba u ciężarnych

Szczególną i natychmiastową opieką stomatologiczną należy objąć kobiety ciężarne, które dotyka zgorzel zęba. Ogółem, wszystkie problemy stomatologiczne u ciężarnych należy rozwiązywać od razu. Drobne ubytki oraz próchnica również nie powinny być bagatelizowane. W przypadku zapalenia miazgi, martwicy czy zgorzeli zęba, dolegliwość dotyka nie tylko matki dziecka, ale może wpływać na jej nienarodzone dziecko. Tak samo jest z powikłaniami, mogą one wpłynąć i na matkę, i na jej dziecko. Dlatego należy wdrożyć leczenie stomatologiczne natychmiast. W tym przypadku lekarz stomatolog podejmuje decyzję w jaki sposób przeprowadzi leczenie, stawiając na pierwszym miejscu zdrowie i bezpieczeństwo ciężarnej i jej nienarodzonego dziecka.

>> Nadwrażliwość zębów. Czy pasta na nadwrażliwość zębów wystarczy?