Diagnostyka stopy cukrzycowej

Diagnostyka zespołu stopy cukrzycowej jest bardzo rozbudowana. Wśród przyczyn rozwoju tego schorzenia wymienia się między innymi uszkodzenie nerwów, uszkodzenie naczyń i urazy mechaniczne. Dlatego częsta i dokładna kontrola stanu stóp osoby chorej na cukrzycę jest niezwykle istotna.

Czytaj więcej: Przyczyny stopy cukrzycowej

Dostrzeżenie wczesnych objawów alarmowych, tj. brak odczuwania temperatury czy wibracji, pozwala na szybkie wdrożenie działań przeciwdziałających powstaniu owrzodzenia. Najistotniejszym sposobem zapobiegania temu schorzeniu jest świadomość pacjenta i wiedza na temat zespołu stopy cukrzycowej.

Wywiad lekarski i badanie kliniczne w gabinecie lekarskim

Prawidłowo zebrany wywiad lekarski i właściwie wykonane badanie kliniczne pozwala postawić diagnozę już w gabinecie lekarskim bez konieczności wykonywania specjalistycznych badań. Kwestie poruszone przez lekarza powinny uwzględnić czas trwania cukrzycy, dotychczas zdiagnozowane powikłania, aktualne dolegliwości i pozostałe jednostki chorobowe, na które cierpi pacjent.

Badanie kliniczne, którego celem jest ocena kończyny dolnej osoby chorującej na cukrzycę, powinno zawierać:

• ocenę anatomii stopy – kształt stopy, ruchomość itp.;
• ocenę kolor, temperaturę skóry na kończynie;
• ocenę obecności zgrubień, modzeli, owrzodzeń;
• ocenę stanu paznokci, owłosienia;
• ocenę stosowanego obuwia – zalecane obuwie powinno być większe (o ok. 1–2 rozmiary) niż wcześniej stosowane, odpowiednio szerokie i głębokie.

Czytaj więcej: Zespół stopy cukrzycowej – definicja i epidemiologia

Badanie specjalistyczne w diagnostyce stopy cukrzycowej

1. Badanie neurologiczne – stopa cukrzycowa

a. czucie i dotyk – badanie wykonywane przy użyciu monofilamentu Semmesa-Weinsteina. Jest to bezbolesne badanie, w którym pacjent z zamkniętymi oczami ma wskazać, czy czuje dotyk przyrządu.

b. czucie wibracji – badanie wykonywane przy użyciu widełek stroikowych Rydel-Seiffera. Badający wprawia stroik w drgania i przykłada do różnych rejonów stopy badanego. Chory przy zamkniętych oczach wskazuje, czy odczuwa drgania i w którym miejscu.

c. czucie bólu – badanie polega na ukłuciu pacjenta ostro zakończoną igłą.

d. czucie temperatury – badanie wykonywane przy użyciu urządzenia thip-therm (mającego dwie końcówki o różnych temperaturach). Badany z zamkniętymi oczami podaje, czy przyłożony do skóry przyrząd ma ciepłą czy chłodną temperaturę.

e. odruchy mięśniowe – badanie wykonywane przy użyciu młotka neurologicznego. Polega na  uderzeniu w miejsca przyczepu mięśni do układu kostnego. Przy sprawnym ruchowym układzie nerwowym powoduje to wyzwolenie skurczu mięśnia.

2. Badanie stanu naczyń a zespół stopy cukrzycowej

a. badanie tętna na tętnicach kończyn dolnych.

b. wskaźnik ABI – jest to iloraz wartości ciśnienia mierzonego na kostce kończyny dolnej do wartości ciśnienia mierzonego na ramieniu. U osób zdrowych wynosi on powyżej 1. Wynik poniżej 0,9 świadczy natomiast o niedokrwieniu kończyny dolnej.

c. USG Doppler, minidoppler – jest to badanie obrazowe, które umożliwia ocenę zarówno struktury naczyń, jak i przepływu krwi przez naczynia.

d. angio-MR – zaawanasowane badanie obrazowe, które umożliwia ocenę naczyń oraz innych tkanek kończyny.

3. Badanie pedograficzne (badanie nacisku stopy)

Badanie pedograficzne to metoda pozwalająca uwidocznić rejony stopy, na które wywierany jest największy nacisk. Miejsca takie są najbardziej narażone na wystąpienie owrzodzeń. Badanie to  jest niezwykle istotne, ponieważ pozwala na dokładne dobranie obuwia i wkładek modelujących, tak by ciśnienie wywierane na stopę było równomierne.