Ból żołądka – co stosować na dolegliwości? Co może oznaczać ból żołądka po jedzeniu?

Gdzie boli żołądek?

Problemy żołądkowe objawiają się głównie dolegliwościami bólowymi w obrębie nadbrzusza. Pamiętajmy jednak, że ból w tej lokalizacji może być wywołany także schorzeniami zupełnie niezwiązanymi z żołądkiem (np. ostre zapalenia wątroby, choroby dróg żółciowych, zapalenia trzustki, niedokrwienie jelit, nowotwory złośliwe narządów układu pokarmowego, a nawet zawał serca lub tętniak aorty brzusznej).

Ból żołądka – przyczyny i objawy towarzyszące

Możliwych przyczyn bólu żołądka jest wiele – na prawidłowe rozpoznanie naprowadzić mogą objawy towarzyszące i okoliczności wystąpienia dolegliwości.

Ból żołądka po jedzeniu

Nieodpowiednia dieta, pikantne, tłuste i ciężkostrawne posiłki bardzo często wywołują dolegliwości bólowe żołądka. Bóle mogą pojawić się także po spożyciu zbyt dużej ilości potraw, zwłaszcza po dłuższym okresie niejedzenia, lub w wyniku połykania dużej ilości powietrza, gdy jemy w pośpiechu.

Bóle nadbrzusza pojawiające się po spożyciu posiłku mogą świadczyć również o alergiach lub nietolerancjach pokarmowych. W przypadku alergii niektóre produkty (najczęściej orzeszki ziemne, jajka, mleko, owoce morza lub soja) wywołują reakcję układu immunologicznego i wytwarzanie przeciwciał. Pojawiać mogą się:

• dolegliwości żołądkowo-jelitowe,
• zmiany skórne,
• a nawet zaburzenia ze strony układu oddechowego.

W przypadku nietolerancji pokarmowej nie dochodzi do pobudzenia układu odpornościowego, ale spożycie niektórych produktów (najczęściej zawierających laktozę lub gluten) wiąże się z wystąpieniem nieprzyjemnych objawów, jak ból żołądka czy nadmierne gazy jelitowe.

Nieżyt żołądkowo-jelitowy

Ból brzucha z biegunką lub wymiotami może być objawem nieżytu żołądkowo-jelitowego (potocznie grypa żołądkowa, jelitowa). Nieżyt ten zazwyczaj wywołują wirusy, w większości przypadków przebiega łagodnie i ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. Znaczne nasilenie objawów lub długi czas trwania choroby mogą wymagać specjalistycznego leczenia.

Ból żołądka po lekach

Niektóre leki:

• mogą uszkadzać błonę śluzową żołądka,
• powodować postawanie nadżerek.
• W cięższych przypadkach mogą doprowadzić nawet do rozwoju owrzodzeń i krwawienia z przewodu pokarmowego.

Mogą tak działać popularne niesteroidowe leki przeciwzapalne jak ibuprofen. Bóle żołądka mogą powodować także: kwas acetylosalicylowy, blokery kanału wapniowego, azotany, teofilina, sole żelaza, niektóre antybiotyki.
Oczywiście nie oznacza to, że leków tego typu nie należy zażywać – nie u każdego wywołają działania niepożądane. Trzeba jednak przyjmować je zgodnie z zaleceniami lekarza lub według instrukcji dostępnej na ulotce, a w przypadku wystąpienia problemów żołądkowych skonsultować się ze specjalistą.

Ból żołądka po alkoholu

Alkohol działa na błony śluzowe przewodu pokarmowego toksycznie, więc również może powodować problemy żołądkowo-jelitowe. Zdarza się, że po jego spożyciu występuje:

• ból brzucha,
• nudności,
• wymioty,
• zgaga
• lub biegunka.

Nawet niskoprocentowy alkohol w małych dawkach może wywoływać tego typu dolegliwości. Dodatkowo na nasilenie problemu wpływać może spożywanie podczas picia alkoholu napojów gazowanych oraz niezdrowych, tłustych i ciężkostrawnych pokarmów.

Zakażenie Helicobacter pylori

Przewlekle utrzymujący się ból w nadbrzuszu może być spowodowany zapaleniem błony śluzowej żołądka, rozwijającym się w wyniku zakażenia bakterią H. pylori. Zdarza się, że dolegliwościom bólowym towarzyszą

• nudności,
• wczesne uczucie sytości podczas jedzenia,
• poposiłkowe odczucie przepełnienia brzucha.

Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową. Szacuje się, że nawet ponad połowa ludzkości jest zakażona H. pylori, jednak w większości przypadków nie powoduje to żadnych objawów.

>> Testy na Helicobacter z krwi i kału

Choroba wrzodowa żołądka

Wrzody trawienne są ubytkami błony śluzowej, najczęściej pojawiają się w żołądku lub dwunastnicy. Objawy wrzodów to

• bóle w nadbrzuszu, zwłaszcza występujące na czczo lub 1-3 godzin po posiłku,
• oraz uczucie przepełnienia po jedzeniu.

Za rozwój choroby wrzodowej w większości przypadków odpowiada zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Do innych przyczyn należą: zażywanie niesteroidowych leków przeciwbólowych, palenie tytoniu oraz czynniki genetyczne.

Choroba nowotworowa

Pierwsze objawy raka żołądka są nieswoiste i łatwo przypisać je innej chorobie. Dolegliwości, które mogą pojawiać się w przebiegu nowotworu żołądka, to:

• ból w nadbrzuszu lub śródbrzuszu,
• utrata apetytu,
• spadek masy ciała,
• nudności i wymioty, niekiedy krwawą treścią,
• zaburzenia połykania
• oraz smoliste stolce.

Choć zachorowalność na raka żołądka zmniejsza się, to dalej jest to częsta choroba nowotworowa i nie wolno bagatelizować wymienionych objawów.

>> Nerwica żołądka – objawy, jak sobie z nią radzić

Ból żołądka – kiedy zgłosić się do lekarza?

W przypadku ostrego bólu żołądka, bólu nawracającego od dłuższego czasu lub dolegliwości, którym towarzyszą wymioty lub biegunki, zwłaszcza z domieszką krwi, należy zgłosić się do lekarza. Przyczyna może być bowiem poważna, a nawet zagrażać życiu, jak pęknięcie wrzodu żołądka, prowadzące do zapalenia otrzewnej. Bardzo silny ból brzucha może być powodem zgłoszenia się do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego lub wezwania karetki pogotowia.

Co na ból żołądka – leki

Nie istnieje jeden lek skuteczny wobec wszystkich problemów żołądkowych – najefektywniejsze leczenie zleci lekarz po zdiagnozowaniu przyczyny dolegliwości.
W niektórych przypadkach można skorzystać z leków dostępnych w aptekach bez recepty, takich jak omeprazol lub pantoprazol oraz famotydyna, które hamują wydzielanie kwasu żołądkowego. Zastosowanie mają także środki zobojętniające kwas żołądkowy: sole magnezu, glinu lub alginiany. Pamiętajmy jednak, by nie leczyć się na własną rękę przez dłuższy czas.

Domowe sposoby na ból żołądka

Herbaty ziołowe

Ziołem najczęściej stosowanym w problemach żołądkowych jest mięta. Napary z mięty poprawiają trawienie, przyspieszają pracę jelit i łagodzą wzdęcia. Jednak w niektórych przypadkach mięta może zaszkodzić. Jest przeciwwskazana w przypadku wrzodów żołądka oraz refluksu.

Inną popularną ziołową herbatą jest napar z rumianku. Działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, jest zalecany w przypadku niestrawności, wzdęć, biegunek oraz pomocniczo w chorobie wrzodowej.

Kleik z siemienia lnianego

Nasiona lnu wydzielają śluz, który powleka układ pokarmowy, tworząc warstwę ochronną. Ważne jest ich odpowiednie przygotowanie. Dwie łyżki stołowe nasion należy zalać szklanką wody i gotować przez kilka minut. Następnie mieszankę powinno się przelać przed sitko, aby oddzielić nasiona. Tak przygotowany napój trzeba pić małymi łykami przez kilka godzin.

>> Leki na niestrawność, herbatki na trawienie, krople żołądkowe

Co jeść, gdy boli żołądek

Dieta jest nieodłącznym elementem zwalczania dolegliwości żołądkowych. Osoby, u których występują tego typu problemy, powinny unikać potraw tłustych, smażonych i ciężkostrawnych. Niezalecane są pokarmy pikantne, owoce cytrusowe, produkty marynowane i wędzone, strączki, ocet, mocna kawa i herbata oraz alkohol.

Istotny jest nie tylko rodzaj pokarmu, ale także sposób jedzenia. Powinno się spożywać posiłki kilka razy dziennie w małych ilościach, zamiast na przykład dwóch dużych dań w ciągu dnia. Zalecane jest około 5 posiłków o niedużej objętości i umiarkowanej temperaturze. Pomiędzy nimi należy unikać podjadania i przekąsek. Ważne, aby jeść powoli i każdy kęs dokładnie przeżuć.

Ból żołądka w ciąży

Przyszłe mamy są niestety narażone na dolegliwości tego typu. Hormony wydzielane w czasie ciąży spowalniają bowiem perystaltykę układu pokarmowego, a powiększająca się macica, zwłaszcza w późniejszych etapach ciąży, uciska narządy jamy brzusznej. Najistotniejsze jest, aby pamiętać, że w tym szczególnym okresie nie powinno się zażywać żadnych leków, suplementów, a nawet ziół bez konsultacji z lekarzem.

>> Ból brzucha z lewej strony, ból żołądka, ból brzucha z prawej strony. Co oznacza?