Rybiki cukrowe, które nocami przemykają po podłogach naszych domów, to jedne z najstarszych zwierząt na świecie – żyły już około 100 milionów lat temu i przetrwały do dziś w niemal niezmienionej postaci. Czy gryzą? Jak można się ich pozbyć? A może lepiej zostawić?
Rybik cukrowy w domu – czy rybiki są niebezpieczne?
Rybik cukrowy – jak wygląda?
Rybik cukrowy (Lepisma saccharina) ma wydłużone, srebrzyste ciało pokryte łuskami, trzy pary krótkich odnóży, trzy długie szczecinki na końcu odwłoka i dwa nitkowate czułki na głowie. Jest maleńki – osiąga długość 7–12 mm – i aktywny głównie w nocy. Nie ma skrzydeł, sprawnie pełza po podłodze.
Skąd rybik cukrowy się bierze w domu?
W naturze rybiki zamieszkiwały ciemne i wilgotne szczeliny skalne czy pnie drzew, jednak obecnie najczęściej żyją w domach, magazynach, bibliotekach czy muzeach. Ich obecność wiąże się z wilgotnością, ciepłem oraz dostępnością materiałów bogatych w cukry i skrobię, takich jak papier, kleje, tapety czy resztki jedzenia, którymi się żywią. Do domów dostają się np. przyniesione z przedmiotami albo migrują z piwnic. Szybko adaptują się do nowych miejsc, o ile znajdą tam odpowiednie środowisko.
Rybiki cukrowe w domu zobaczymy głównie nocą w łazience, kuchni czy pralni, gdy wychodzą z kryjówek w poszukiwaniu pożywienia (unikają światła dziennego). Nie budują gniazd, ale żyją w szczelinach podłogowych, za meblami, w rurach, otworach w ścianach. Cykl życiowy rybików jest powolny, samica rybika może złożyć rocznie tylko kilkadziesiąt maleńkich jaj, ale zdolność rybików do długiego życia (nawet trzy lata) i łatwość rozmnażania sprawiają, że w sprzyjających warunkach ich populacja potrafi bardzo wzrosnąć.
Czy rybiki gryzą?
Rybiki nie gryzą, nie przenoszą chorób, zazwyczaj nie wywołują alergii ani nie powodują reakcji toksycznych, nie stanowią więc zagrożenia dla zdrowia ludzi czy zwierząt domowych. Rybiki unikają też kontaktu z człowiekiem, ich aktywność ogranicza się przede wszystkim do nocnych wędrówek w poszukiwaniu pożywienia.
>> Ugryzienie pluskwy – jak wygląda, czy jest groźne u dziecka?
Czy rybiki są szkodliwe?
Rybiki mogą uszkadzać przedmioty, np. dokumenty, mapy czy książki, ponieważ odżywiają się substancjami organicznymi zawartymi w ich strukturze (np. klejami introligatorskimi, papierem). Mogą też się dostać do pozostawionego w otwartych opakowaniach jedzenia, takiego jak mąka, cukier, ryż, płatki owsiane, kasze, resztki posiłków, karma dla zwierząt, i je zanieczyścić.
Jak się pozbyć rybików?
By skutecznie pozbyć się rybików cukrowych z domu, warto zacząć od ograniczenia wilgoci, utrzymywania czystości, uszczelnienia szpar w mieszkaniu:
regularne wietrzenie pomieszczeń, szczególnie łazienki i kuchni; instalacja osuszaczy powietrza w miejscach o dużej wilgotności, np. w piwnicy; naprawienie wycieków wody z rur i kranów; używanie wentylatorów lub systemów wentylacyjnych w łazienkach i kuchniach;
usuwanie resztek jedzenia i okruszków z blatów, stołów czy podłogi; przechowywanie żywności w szczelnie zamkniętych pojemnikach; regularne odkurzanie i mycie podłóg, również w trudno dostępnych miejscach, takich jak kąty, szczeliny czy przestrzenie pod meblami; usuwanie z mieszkania zbędnych papierów, starych gazet czy kartonów, które mogą stanowić pożywienie i schronienie dla owadów;
wypełnienie szczelin w podłogach, ścianach czy wokół rur za pomocą masy uszczelniającej; położenie silikonu lub pianki montażowej w miejscach, którymi rybiki mogą się przedostawać z innych pomieszczeń; zamontowanie gęstej siatki w otworach wentylacyjnych, aby ograniczyć migrację rybików.
Rybiki – zwalczanie
Rozsypanie kwasu bornego w miejscach, gdzie pojawiają się rybiki – kwas ten działa toksycznie na owady, ale przy ostrożnym stosowaniu jest bezpieczny dla ludzi.
Rozsypanie ziemi okrzemkowej, która uszkadza skórę owadów, prowadząc do ich odwodnienia i śmierci.
Pułapka na rybiki cukrowe – mieszankę cukru i mąki umieszcza się na lepkiej powierzchni lub w słoiku wysmarowanym wewnątrz wazeliną, aby owady nie mogły się wydostać. Pułapkę usuwa się wraz z uwięzionymi rybikami.
Zwalczanie preparatami chemicznymi: sprayami owadobójczymi lub żelami do wabienia i zatrucia rybików. W przypadku inwazji można skorzystać z usług firmy dezynsekcyjnej, która zastosuje np. zamgławianie zimną mgłą (ULV), oprysk i żelowanie.
>> Badanie kału na pasożyty — na czym polega i kiedy je wykonać?
