Łuszczyca paznokci - przyczyny, objawy i leczenie

Czym jest łuszczyca paznokci?

Łuszczyca paznokci to jeden z rodzajów łuszczycy – przewlekłej, ogólnoustrojowej choroby zapalnej, której cechą charakterystyczną jest obecność zmian skórnych związanych z nadmiernym rogowaceniem naskórka. Patomechanizm tego schorzenia pozostaje niejasny, choć do rozwoju łuszczycy z pewnością predysponują czynniki immunologiczne (głównie aktywacja limfocytów T), genetyczne i środowiskowe.

Łuszczyca paznokci może stanowić jedyny objaw łuszczycy, a także może towarzyszyć innym typom choroby. Szacuje się, że 10-50% pacjentów cierpiących na łuszczycę zwyczajną (plackowatą) zmaga się z objawami łuszczycy paznokci, podobnie jak ponad 80% pacjentów ze zdiagnozowaną łuszczycą stawową (łuszczycowym zapaleniem stawów). Syndromy łuszczycy w obrębie paznokci wywierają negatywny wpływ na zdrowie psychiczne chorych – stanowią defekt kosmetyczny, utrudniają wykonywanie czynności zawodowych i codziennych oraz nierzadko sprawiają ból.

>> Diagnostyka atopowego zapalenia skóry (AZS): badania laboratoryjne

Jak objawia się łuszczyca paznokci?

Objawy łuszczycy paznokci przybierają zróżnicowany wygląd, który uzależniony jest od lokalizacji procesu chorobowego. Wyróżnia się:

• zaburzenia w obrębie macierzy paznokcia (miejsca wzrostu płytki paznokciowej):
  • punktowe zagłębienia w płytce paznokcia (tzw. naparstkowatość);
  • poprzeczne pobruzdowanie paznokci (tzw. linie Beau) – w niektórych przypadkach na tyle głębokie, że prowadzą do przerwania ciągłości paznokcia i jego złuszczenia;
  • podłużne pobruzdowanie paznokci z rozwarstwieniem;
  • pogrubienie płytki paznokciowej;
  • bielactwo paznokci (leukonychia);
  • szorstkość paznokci (trachyonychia) – pokrycie paznokcia licznymi, dobrze przylegającymi łuskami, w efekcie czego wygląda on jak posypany popiołem.
• zaburzenia w obrębie łożyska paznokcia (tkanki znajdującej się pod płytką paznokcia):
  • obecność grudek łuszczycowych tworzących pod płytką tzw. plamy olejowe – żółtawe plamy prześwitujące przez płytkę (cecha charakterystyczna łuszczycy paznokci);
  • uniesienie wolnego brzegu płytki przez nagromadzone pod nim zrogowacenia (hiperkeratoza podpaznokciowa);
  • oddzielenie płytki paznokciowej od łożyska (onycholiza);
  • obecność wybroczyn podpaznokciowych – brązowych lub czerwonych smug prześwitujących przez płytkę, które powstają w wyniku pękania naczyń włosowatych (obraz przypominający wbicie drzazgi).

W przypadku wielu pacjentów objawy łuszczycy dotyczą zarówno macierzy, jak i łożyska paznokcia, co w efekcie powoduje powstawanie kruchych i zniekształconych płytek. Rozwijająca się onycholiza (oddzielenie płytki od łożyska) stwarza dogodne warunki dla przetrwania i rozmnażania drobnoustrojów chorobotwórczych.  Z tego powodu w obrębie paznokci objętych łuszczycą często dochodzi do wtórnych zmian infekcyjnych. Dominują infekcje grzybicze wywoływane przez dermatofity (Trichophyton spp.), drożdżaki (Candida spp.) i pleśnie (Scopulariopsiosis brevicaulis) oraz bakteryjne (głównie wywoływane przez Staphylococcus aureus i Pseudomonas aeruginosa).

>> Krwiak pod paznokciem – jak długo wchłania się krwiak na palcu?

Jak leczyć łuszczycę paznokci?

Łuszczyca paznokci wykazuje często oporność na leczenie, dlatego nie istnieje jednoznaczny schemat terapeutyczny odpowiedni dla wszystkich pacjentów. W przypadku niepowodzenia danej terapii dokonuje się zmiany sposobu leczenia. Wybór konkretnej metody leczenia uzależniony jest od nasilenia objawów, motywacji pacjenta, względów finansowych oraz akceptacji czasu trwania leczenia i jego uciążliwości. Zdarza się również stosowane metody zapewniają jedynie krótkotrwałą remisję.

W leczeniu łuszczycy paznokci stosuje się:

• retinoidy (pochodne witaminy A);
• kortykosteroidy miejscowe;
• preparaty zawierające mocznik i kwas salicylowy;
• preparaty zawierające dziegcie;
• leki biologiczne (rekombinowane ludzkie cytokiny, przeciwciała monoklonalne, białka fuzyjne);
• fototerapię UVA.