Atopowe zapalenie skóry jest chorobą immunologiczną, w której dochodzi do nadmiernej produkcji przeciwciał w reakcji na alergen. W laboratoryjnym badaniu krwi można oznaczyć całkowite stężenie przeciwciał IgE lub stężenie przeciwciał IgE przeciwko konkretnym alergenom lub całym ich grupom. Wykraczający poza normę wynik tych badań umożliwia diagnozę AZS.
Diagnostyka atopowego zapalenia skóry (AZS): badania laboratoryjne
Atopowe zapalenie skóry to przewlekła zapalna choroba alergiczna o złożonej przyczynie, przebiegająca z okresami zaostrzeń i remisji. O jej wystąpieniu przesądza szereg czynników: immunologicznych, nieimmunologicznych, genetycznych i środowiskowych. AZS najczęściej diagnozowane jest u małych dzieci, dorośli chorują rzadziej. Podstawą rozpoznania atopowego zapalenia skóry są charakterystyczne objawy: uporczywy świąd skóry oraz czerwone zmiany przypominające liszaje. Diagnozę uzupełnia także szereg testów, a przede wszystkim immunologiczne badania laboratoryjne krwi.
Czytaj więcej: Jak rozpoznać atopowe zapalenie skóry? Kryteria rozpoznania AZS
Badania laboratoryjne w diagnozowaniu AZS
Atopowe zapalenie skóry jest chorobą immunologiczną, objawiającą się nadmiernym wytwarzaniem przeciwciał (immunoglobulin) IgE w odpowiedzi na alergen. Dlatego też diagnostyka AZS skupia się na wykrywaniu nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu odpornościowego, zwłaszcza w zaburzeniach immunoglobuliny IgE.
Oznaczanie całkowitego stężenia przeciwciał IgE
Najprostszym wykonywanym w diagnostyce AZS testem jest oznaczenie całkowitegostężenia przeciwciał IgE w krwi. Stężenie to jest podawane w jednostkach IU, a norma wynosi 100 IU/ml. Stężenie całkowite przeciwciał IgE jest zwiększone u 80 proc. chorych na AZS. Często zauważa się zależność pomiędzy stężeniem IgE ponad dziesięciokrotnie przekraczającym normę a stanem klinicznym skóry chorego. Im wyższe stężenie przeciwciał, tym gorsze i bardziej zaostrzone zmiany skórne.
Chorych na atopowe zapalenie skóry można zatem podzielić na dwie grupy: tych, którzy mają podniesione stężenie przeciwciał i tych którzy mają je w normie (ok. 20 proc. pacjentów). W pierwszym przypadku mówi się o zewnątrzpochodnym AZS (extrinsic atopic dermatitis – EAD), bo objawy chorobowe są powodowane alergenami pochodzącymi ze środowiska. Rzadziej mamy do czynienia z wewnątrzpochodnym AZS(intrinsic atopic dermatitis – IAD), gdzie objawy pojawiają się z powodów nieimmunologicznych, np. defektu naskórka czy nieswoistej reakcji zapalnej. To oznacza, że wynik IgE mieszczący się w normie niekoniecznie wyklucza atopowe zapalenie skóry.
Oznaczanie stężenia swoistych przeciwciał IgE
Odmianą tego testu jest oznaczenie swoistych przeciwciał IgE, które są skierowane przeciwko konkretnym substancjom lub całym grupom (np. pokarmowe). Taki test jest pomocny zwłaszcza wtedy, gdy stan skóry chorego lub brak możliwości odstawienia leków nie pozwalają na przeprowadzenie skórnych testów punktowych.
Diagnozowanie atopowego zapalenia skóry
W postawieniu diagnozy atopowego zapalenia skóry (AZS) oprócz immunologicznych badań laboratoryjnych krwi kluczowa jest analiza kondycji skóry pacjenta i występujących na niej objawów zgodnie z kryteriami Williamsa i współpracowników lub kryteriami Hanifina i Rajki. Pomocny może okazać się także szereg testów skórnych.
