Leczenie depresji

Depresja to choroba mózgu, u podłoża której leżą zaburzenia w pracy neuroprzekaźników, przede wszystkim serotoniny i noradrenaliny. Jeśli do rozwoju choroby dochodzi wyłącznie w wyniku zaburzeń w biochemii mózgu, mówimy o endogennej postaci tej choroby. Depresja może także wynikać z czynników zewnętrznych, takich jak:

• utrwalone cechy osobowości,
• uwarunkowania wyniesione z domu rodzinnego,
• przepracowanie,
• stres.

Wówczas mówimy o depresji egzogennej, inaczej reaktywnej. Każda postać depresji wymaga terapii, choć metody leczenia (większy nacisk na farmakoterapię lub psychoterapię) zależą od typu depresji oraz stanu zdrowia pacjenta w momencie postawienia diagnozy.

Leki antydepresyjne a uzależnienie

Antydepresanty są wiodącą metodą leczenia pacjentów z depresją endogenną. U osób z depresją reaktywną powinny być łączone z psychoterapią. Obecnie w Polsce zarejestrowanych jest kilkadziesiąt antydepresantów z różnych grup. Różnią się profilem i siłą działania. Niestety, dobór leku odpowiedniego dla danego pacjenta zawsze jest pewną niewiadomą. To, co świetnie działa u jednego pacjenta, u drugiego nie sprawdza się wcale. Dlatego często trzeba czasu oraz przetestowania kilku różnych leków, by trafić na taki, który przyniesie spodziewany rezultat. Aby stwierdzić, czy dany lek jest dobrze dobrany, trzeba go stosować 3−4 tygodnie. Kiedy zostanie już dobrany odpowiedni lek, należy przyjmować go regularnie, zgodnie z zaleceniami lekarza, najczęściej co najmniej 3−6 miesięcy.

Niestety po uzyskaniu poprawy, pacjenci często zmniejszają dawki leków lub zupełnie je odstawiają, ponieważ boją się uzależnienia. Jest to bardzo niebezpieczne, gdyż leki antydepresyjne należy odstawiać umiejętnie, stopniowo zmniejszając ich dawkę. Dlatego powinno się to odbywać pod nadzorem lekarza. Warto dodać, że leki antydepresyjne nie uzależniają. Takie działanie mają leki uspokajające i nasenne, które nie są typowymi lekami na depresję, ale bywają stosowane wspomagająco, np. u tych pacjentów, u których objawem choroby jest nasilona bezsenność. Leki te nie powinny być stosowane dłużej niż przez 4 tygodnie. Zwykle stosuje się je na początku terapii, kiedy właściwe leki antydepresyjne nie przyniosły jeszcze pożądanych rezultatów.

Psychoterapia przy depresji

Psychoterapia jest uważana za najskuteczniejszą metodę leczenia depresji egzogennej. Na początkowym etapie leczenia bywa łączona z antydepresantami, z czasem może być stosowana samodzielnie. W Polsce najwięcej psychoterapeutów pracuje w nurtach: psychodynamicznym, poznawczo-behawioralnym oraz Gestalt. Psychoterapia to proces, który rzadko trwa krócej niż rok, a niekiedy odbywa się latami. W procesie tym bardzo ważny jest wybór nurtu terapeutycznego – pacjent musi odnaleźć się w danej metodzie pracy − oraz dobra współpraca terapeuty z pacjentem.

Depresja a tryb życia

Czynnikiem sprzyjającym leczeniu depresji, ale też zabezpieczającym przed zachorowaniem, jest aktywność fizyczna. Podczas uprawiania sportu wydzielają się „hormony szczęścia” – endorfiny oraz serotonina. Endorfiny to substancje, które uśmierzają ból oraz wprawiają w błogostan. Serotonina zwiększa poczucie zadowolenia. Dla przypomnienia – jedną z przyczyn depresji są zaburzenia w wydzielaniu serotoniny. Dlatego też sport jest nazywany naturalnym antydepresantem. Aktywność fizyczna zalecana jest nawet osobom hospitalizowanym z powodu depresji. Korzystne jest także uczestniczenie w zajęciach sportowych w grupie, co przełamuje tak częstą izolację społeczną osób dotkniętych depresją.

Czytaj więcej: Choroba afektywna dwubiegunowa  - od depresji do manii

Osobom chorującym na depresję nie sprzyja nasilony i przewlekły stres. Dlatego jeśli jest nieodłącznym elementem np. aktualnego miejsca pracy, warto rozważyć zmianę zajęcia. Stres nie sprzyja leczeniu, a sam w sobie jest też czynnikiem mogącym wywołać chorobę. Jednym z objawów depresji są zaburzenia snu. W trakcie leczenia warto zadbać o uregulowany tryb życia, w tym  regularny sen w nocy.