Dzień pikantnych potraw. Na ostro znaczy zdrowo

Ostre przyprawy mogą mieć bardzo korzystny wpływ na nasze zdrowie. Działają korzystnie na funkcjonowanie układu sercowo naczyniowego. Poprawiają bowiem krążenie i obniżają np. ryzyko zawałów serca. Kapsaicyna zawarta w papryczkach chilli ma wpływ na obniżanie poziomu złego cholesterolu LDL.

Czytaj także: Naturalny antybiotyk. Zwalcza infekcje, wzmacnia odporność

Odchudzająca papryczka

Kapsaicyna poprawia metabolizm, przyspiesza pracę serca i pobudza wydzielania ciepła. Pikantne dodatki uruchamiają procesy, które prowadzą do efektywniejszego spalania tłuszczów. Zdaniem specjalistów smakołyki z chili wpływają na wzrost zużycia energii i tlenu aż o 30 proc. Takie tempo metabolizmu utrzymuje się nawet godzinę po posiłku.
Nic dziwnego, że wielkim hitem okazały się odchudzające pigułki zawierające skondensowany wyciąg z papryczki chili. Kapsaicyna zmniejsza również uczucie głodu. Z badań zespołu prof. Richarda Mattesa z amerykańskiego uniwersytetu Purdue wynika, że nawet niewielkie ilości pieprzu kajeńskiego skutecznie zmniejszają apetyt. Spożycie kapsaicyny w niewielkich ilościach ma dobroczynne działanie na organizm - wzmaga wydzielanie śliny i pobudza żołądek do produkcji kwasów trawiennych. Brytyjscy naukowcy dowiedli też, że przyspiesza ona procesy przemiany materii i może przyczyniać się do spalania większej ilości kalorii. Największe efekty obserwowane są u osób, które nie są przyzwyczajone do tej ostrej przyprawy.
Pikantne przyprawy uchodzą także za afrodyzjaki.

Badania pokazują, że organiczne związki chemiczne zawarte w chili chronią m.in. przed chorobami serca, nadciśnieniem, cukrzycą, osteoporozą. Chili może też przynieść ulgę osobom cierpiącym na zapalenie zatok. Za jej ostrość odpowiada kapsaicyna. Powoduje ona m.in. wydzielanie endorfin, czyli tzw. hormonów szczęścia, które poprawiają nasze samopoczucie.

Kapsaicynę znajdziemy również w czarnym pieprzu, curry czy pieprzu syczuańskim. Ta ostatnia przyprawa - popularna szczególnie w Chinach - jest nasionem drzewa z rodziny jesionowatych. Zjedzenie tylko jednego ziarenka powoduje uczucie drętwienia w ustach, a jednak używa się go nie tylko w kuchni, ale i w medycynie. Doskonale pomaga przy przeziębieniach i katarze.

Imbir powinien być niezbędnym dodatkiem w menu osób z podwyższonym cholesterolem. Przyprawa działa przeciwzapalnie, zmniejsza ból i sztywności stawów. Leczy także przeziębienia, migreny czy infekcje, ma właściwości odkażające i odświeżające.

Kurkuma słynie m.in. z właściwości przeciwzapalnych, antyoksydacyjnych, i przeciwnowotworowych. Pomaga też zwalczać kamienie żółciowe. Sprawdza się także przypadkach niestrawności, a nawet reumatoidalnego zapalenia stawów.

Ostre przyprawy zabijają bakterie

Najzdrowszą ostrą przyprawą używaną w polskiej kuchni jest czosnek. Zawiera on naturalny antybiotyk - allicynę, która ma działanie przeciwbakteryjne. Ponadto czosnek zawiera witaminy z grupy B, witaminę C oraz minerały: magnez, potas, żelazo i fosfor. Może więc być z powodzeniem stosowany w leczeniu bólu gardła, kataru i infekcji górnych dróg oddechowych. Rozrzedza krew i redukuje ciśnienie krwi – „otwiera” naczynia krwionośne, dlatego może być stosowany przez osoby mające problemy z krążeniem. Obniża też poziom cholesterolu i „rozpuszcza” białka przyspieszające powstawanie miażdżycy.

Czytaj także: Czosnek – zwalcza infekcje i chroni serce

Ostre przyprawy mogą przedłużać życie

Regularne jedzenie pikantnych potraw może obniżyć ryzyko przedwczesnego zgonu – sugeruje badanie, które publikuje pismo „British Medical Journal”.
Jak podaje PAP: "autorzy pracy podkreślają jednak, że było to badanie obserwacyjne, dlatego na jego podstawie nie można wyciągać definitywnych wniosków odnośnie przyczynowo-skutkowego charakteru wykazanej zależności. Z dotychczasowych badań wynika, że pikantne przyprawy, a zwłaszcza papryczka chili i jej aktywny składnik o nazwie kapsaicyna, korzystnie wpływają na zdrowie, mają bowiem działanie przeciwutleniające, przeciwzapalne, mogą obniżać ryzyko otyłości i chorób nowotworowych.
Aby ocenić, czy pikantne jedzenie może obniżać ryzyko przedwczesnego zgonu, naukowcy z Uniwersytetu w Pekinie razem z kolegami z kilku innych ośrodków naukowych w Chinach, z Uniwersytetu Harvarda (Boston, USA) i Uniwersytetu w Oksfordzie (Wielka Brytania) zebrali dane wśród blisko 490 tys. osób w wieku 30-79 lat. Byli to uczestnicy projektu pt. China Kadoorie Biobank. Wszyscy wypełniali ankiety na temat ogólnego stanu zdrowia, a także na temat diety, w tym spożycia czerwonego mięsa, warzyw, alkoholu i pikantnych potraw. Z dalszej analizy wykluczono osoby, które już na wstępie miały zdiagnozowanego raka, chorobę serca lub udar mózgu. Stan ich zdrowia śledzono średnio przez ok. 7 lat. W tym okresie zmarło ponad 20 tys. osób.

Po uwzględnieniu takich czynników, jak wiek, stan cywilny, poziom wykształcenia, aktywność fizyczna, naukowcy wyliczyli, że osoby, które spożywały pikantne potrawy raz lub dwa razy w tygodniu miały w okresie obserwacji niższe o 10 proc. ryzyko zgonu niż osoby jedzące ostre rzeczy rzadziej niż raz na tydzień. Natomiast ci, którzy sięgali po pikantne posiłki od 3 do 7 razy tygodniowo byli o 14 proc. mniej narażeni na zgon.Zależność ta dotyczyła zarówno kobiet, jak i mężczyzn, i była silniejsza w przypadku osób niepijących alkoholu. Częste jedzenie pikantnych potraw miało też związek z niższym ryzykiem zgonu z powodu raka, niedokrwiennej choroby serca oraz chorób układu oddechowego."

Kto powinien unikać ostrych przypraw?

Mimo licznych zalet, ostrych przypraw nie należy używać w nadmiarze. Szczególnie powinny na nie uważać osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego czy trawiennego. Pikantne składniki mogą bowiem nasilić dolegliwości i wywoływać m.in. bóle brzucha, zgagę czy wzdęcia. Wpływ ostrych przypraw na żołądek jest przedmiotem licznych badań naukowych, ale wciąż nie ma jednoznacznej opinii na ten temat. Faktem jest, że nawet w krajach o dużym spożyciu papryki i pieprzu (Węgry czy Meksyk) nie stwierdzono większej liczby zachorowań na schorzenia gastryczne.

Czytaj także: Zgaga, czyli palący problem. Sposoby na zgagę

Osoby z trądzikiem po zjedzeniu pikantnych potraw mogą spodziewać się nasilenia stanów zapalnych i produkcji sebum. Dlatego powinny w ogóle unikać doprawiania jedzenia.
Produkty z kapsaicyną nie są także zalecane kobietom karmiącym dziecko piersią. Część składników pochodzących z pikantnych potraw może trafić do mleka matki i działać drażniąco na przewód pokarmowy niemowlęcia, wywołując np. ostre kolki jelitowe.

Gdy ogień pali

Kapsaicyna odpowiada za odczuwanie gorąca i pieczenia, które często pojawiają się po zjedzeniu pikantnych smakołyków. Jak ugasić ten „ogień w ustach”? Na pewno nie wodą, ponieważ alkaloid w niej się nie rozpuszcza. Lepszym rozwiązaniem jest wypicie szklanki tłustego mleka lub jogurtu (białko kazeiny rozbija połączenia kapsaicyny z receptorami bólu). Nasze doznania złagodzi również lizanie lodów albo skosztowanie soku pomidorowego czy napoju zawierającego sok z owoców cytrusowych. Pikantną potrawę możemy też przegryźć owocem o wysokim odczynie kwasowości, np. pomarańczą.

Czytaj także: Rozgrzewająca i pożywna zupę z dyni z soczewicą

Jeżeli nie lubisz jeść na ostro, istnieje inny sposób, aby wcielić aktywny składnik papryczki chili do swojego posiłku. Niektóre z kapsaicyn są bowiem obecne w łagodniejszych przyprawach, takich jak cherry peppers. Ich niewielkie ilości znajdują się również w cynamonie oraz w oregano.