Herbata na zimno – jak przygotować cold brew tea?

Herbata na zimno – starsza niż się wydaje

Parzenie herbaty w zimnej wodzie wcale nie jest nowinką – to ice tea, czyli herbata mocno schłodzona, ale zaparzona wcześniej w tradycyjny sposób, jest zdecydowanie młodszym wynalazkiem. W niektórych rejonach Azji, zwłaszcza w Japonii, przygotowywanie na zimno zielonej herbaty stosuje się od wieków, gdyż metoda ta pozwala na uzyskanie delikatniejszego smaku i uniknięcie goryczki, która czasem towarzyszy zbyt długiemu parzeniu w wysokiej temperaturze. W ten sposób przygotowuje się tam m.in. herbaty sencha i gyokuro. W Europie zaparzanie na zimno kojarzono raczej z kawą, ale szybko zaczęto adaptować ten sposób przygotowania napoju także do herbat – zarówno zielonych, jak i czarnych, oolong, owocowych czy ziołowych.

Herbata na zimno – właściwości 

Herbata na zimno to nie tylko ciekawy trend, lecz także szereg korzyści smakowych, praktycznych i zdrowotnych. Oto najważniejsze powody, dla których warto rozważyć przygotowanie herbaty na zimno:

• Łagodniejszy smak i słabiej odczuwalna gorycz – tradycyjne zalewanie herbaty wrzątkiem potrafi uwydatnić w naparze substancje odpowiadające za gorycz, szczególnie gdy zaparzymy liście zbyt długo. Długie macerowanie liści w niskiej temperaturze sprawia, że do napoju przechodzi mniej garbników, a uzyskiwany smak jest delikatniejszy i bardziej aksamitny.
• Mniejsza zawartość kofeiny – kofeina (w herbatach nazywana teiną) uwalnia się intensywniej w wyższej temperaturze. Dzięki temu, że herbata przygotowywana metodą cold brew ma kontakt z chłodną wodą, uwalnia się w niej mniej teiny. To dobra wiadomość dla osób, które chcą ograniczyć spożycie tej substancji, a jednocześnie nie rezygnować z korzyści płynących z picia herbaty.
• Niska kaloryczność – dobrze przygotowana herbata na zimno dostarcza minimalnej liczby kalorii, o ile nie zdecydujemy się na jej dosładzanie (również miodem).
• Cenne związki wspierające zdrowie – cold brew tea latem jest dużo zdrowszą alternatywą słodzonych napojów gazowanych czy soków owocowych. Poza nawodnieniem i przyjemnym smakiem otrzymujemy sporą dawkę antyoksydantów. W przypadku zielonej herbaty parzonej na zimno będzie to przede wszystkim bogactwo polifenoli.
• Lepsze wchłanianie składników – w procesie cold brew zachowuje się wiele dobroczynnych składników roślinnych, zwłaszcza tych bardziej wrażliwych na wysoką temperaturę. Dodatkowo uważa się, że herbata (szczególnie zielona) parzona na zimno ma łagodniejszy wpływ na układ pokarmowy.
• Możliwość eksperymentowania z dodatkami – niska temperatura wody sprawia, że do napoju można z powodzeniem dodawać miód, świeże owoce, zioła, przyprawy czy syropy bez obaw o utratę ich korzystnych właściwości. Dzięki temu powstają oryginalne wariacje smakowe, np. herbata owocowa na zimno w formie cold brew z dodatkiem cytrusów to doskonały sposób na uzyskanie naturalnie słodkawego, orzeźwiającego napoju.
• Łatwość przygotowania – choć parzenie w niskiej temperaturze wymaga najczęściej kilku godzin czekania, to sam proces jest banalnie prosty: wystarczą liście ulubionej herbaty, woda i naczynie do przechowywania płynu w lodówce. 

>> Co pić rano zamiast kawy, żeby się obudzić?

Herbata na zimno – którą wybrać?

Cold brew tea można przygotować z różnych rodzajów herbat. Wszystko zależy od tego, jakich efektów smakowo-zdrowotnych oczekujemy. Często wybierana jest zielona herbata parzona na zimno, ale fani herbaty czarnej, białej, oolong, mieszanek owocowych czy rooibosa z powodzeniem zastosują tę samą metodę zaparzania.

Zielona herbata na zimno

Delikatna i łagodna w smaku, ceniona za wysoką zawartość polifenoli, działanie antyoksydacyjne, potencjalne wsparcie metabolizmu czy delikatne działanie pobudzające.

>> Zielona herbata – czy jest zdrowa? Poznaj jej właściwości i działanie

Czarna herbata na zimno

Macerowana w zimnej wodzie zyskuje przyjemny, nieco słodszy posmak niż parzona na gorąco, a jeśli dodamy do niej plasterki cytryny, pomarańczy czy świeże zioła (np. miętę), powstanie orzeźwiająca alternatywa dla gotowych napojów.

Herbaty owocowe na zimno

Herbaty z suszu owocowego w formie cold brew to intensywny kolor, wyrazisty smak owoców, często bez konieczności dosładzania. Dodatkowo napój można wzbogacić kawałkami świeżych owoców (np. malin, cytrusów, truskawek).

Herbata z hibiskusa na zimno

Kwiaty hibiskusa zalane zimną wodą nadają napojowi przepiękny, rubinowy kolor i charakterystyczny, lekko kwaskowaty smak.

Herbata na zimno – jak zrobić ją w domu?

Zaparzenie herbaty metodą cold brew jest proste. Wystarczy zadbać o kilka podstawowych kroków i pamiętać o proporcjach.

Przepis na cold brew tea

1. Wybierz herbatę – można wykorzystać zieloną, czarną, owocową, ziołową czy jakąkolwiek inną herbatę. Ważne, by była to herbata dobrej jakości, najlepiej liściasta (choć jest też herbata w torebkach przeznaczona do cold brew).
2. Odmierz liście – ilość herbaty może się różnić w zależności od preferowanej intensywności. Standardowy przepis to około 1-2 łyżeczki suszu na 250 ml wody. Jeśli chcemy przygotować większą ilość (np. cały dzbanek), proporcjonalnie zwiększamy ilość liści.
3. Zalej zimną wodą – najlepiej użyć przefiltrowanej lub butelkowanej wody dobrej jakości. Zalewanie herbaty zimną wodą to ważny moment – liście natychmiast zaczynają nasiąkać, powoli uwalniając składniki.
4. Odstaw do lodówki – optymalny czas maceracji to od 4 do nawet 12 godzin w zależności od rodzaju herbaty i pożądanego efektu smakowego: zielona i biała herbata 6–8 godzin, czarna herbata 8–12 godzin, herbaty owocowe i ziołowe 6–10 godzin. Czas można skrócić do 3–4 godzin, ale smak będzie wówczas łagodniejszy.
5. Oddziel liście od naparu – po zakończeniu maceracji należy przelać napój przez sitko lub usunąć liście, aby nie nabrał gorzkiego posmaku podczas dalszego przechowywania.
6. Dołóż dodatki – choć herbata na zimno sama w sobie jest pyszna, można ją wzbogacić np. o plasterki cytryny, pomarańczy, limonki, świeże zioła (np. miętę, bazylię), kawałki owoców (np. truskawki, brzoskwinie), miód lub inne substancje słodzące.
7. Przechowuj w lodówce – herbatę przygotowaną metodą cold brew najlepiej wypić w ciągu 24-48 godzin od przyrządzenia (napój zachowuje świeży smak i właściwości).

Japońska cold brew kouridashi

Metoda japońska kouridashi polega na wypełnieniu dzbanka kostkami lodu, a następnie dosypaniu herbaty liściastej  sencha  proporcjonalnie do wielkości naczynia i odczekaniu 3-4 godzin, by odcedzić liście. W tym przypadku dzbanka nie wkłada się do lodówki.

Zaparzanie na gorąco i chłodzenie

• Najszybszy sposób na cold brew tea to wypełnienie dzbanka do 2/3 kostkami lodu, dosypanie suszu (np. zielonej herbaty), a następnie uzupełnienie naczynia gorącą wodą. Gdy kostki lodu się roztopią, należy odcedzić liście. Herbata jest od razu gotowa do spożycia.
• Kolejna metoda przygotowania herbaty na zimno polega na zalaniu suszu w dzbanku wrzątkiem do wysokości 2 cm, a po 15-30 sekundach uzupełnieniu dzbanka zimną wodą. Taki napój należy chłodzić w lodówce przez 4-6 godzin. Tą metodą przygotowuje się np. mocno zwinięty oolong, który według znawców wymaga obudzenia wrzątkiem.

Cold brew tea – dla kogo?

Herbata parzona na zimno to ciekawa i wartościowa alternatywa dla tradycyjnego zalewania liści wrzątkiem. Delikatny, mniej gorzki smak, mniejsza zawartość kofeiny i prozdrowotne właściwości zimnej herbaty cold brew sprawiają, że coraz częściej sięgają po nią zarówno prawdziwi znawcy, jak i osoby dbające o zdrowie i poszukujące orzeźwiającego napoju w upalne dni.

>> Yerba mate – co ma w sobie słynny napar z ostrokrzewu paragwajskiego?