W ponad połowie przypadków już w pierwszych miesiącach życia dziecka diagnozuje się atopowe zapalenie skóry (AZS). Najczęściej dzieje się to między 3. a 6. miesiącem życia niemowlaka. Postawienie właściwej diagnozy wymaga jednak obserwacji i szczegółowej analizy symptomów zarówno przez rodziców, jak i specjalistę, gdyż wiele chorób skórnych może mieć podobny obraz kliniczny, np. łojotokowe zapalenie skóry.
Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – pierwsze kroki z chorobą

Atopowe zapalenie skóry to choroba na całe życie. Z upływem czasu choroba coraz bardziej się wycisza, a objawy są mniej dokuczliwe.
Atopowe zapalenie skóry − objawy
Typowe symptomy AZS to wyprysk skóry mający postać grudek i czerwonych, zlewających się ze sobą pęcherzyków oraz intensywny świąd. Skóra jest sucha, swędząca, a na skutek częstego drapania dochodzi do podrażnień i zakażeń bakteryjnych, wirusowych oraz grzybiczych, co utrudnia gojenie się ran. Często dochodzi do tzw. błędnego koła. Świąd powoduje drapanie, dochodzi do uszkodzenia skóry, stanu zapalnego, co z kolei prowadzi do dalszego swędzenia. Dolegliwości te bardzo dokuczają dziecku, które często jest niespokojne, apatyczne i ma problemy ze snem. Lokalizacja zmian skórnych jest ściśle związana z wiekiem dziecka. U niemowląt zmiany najczęściej powstają:
- na twarzy,
- na policzkach,
- w okolicach ust, uszu,
- w zgięciach łokciowych, podkolanowych,
- w pachwinach.
Potem mogą rozprzestrzeniać się również na kark, tułów oraz ręce. Warto jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i zapalenie skóry może być nasilone tylko w wybranych obszarach. W przypadku mojej córki najwięcej problemów było ze zmianami na tułowiu, zgięciach stawowych, przy prawie niezauważalnych zmianach wokół ust.
Cechą charakterystyczną AZS jest również jego przewlekłość. Problemy skórne nawracają i są przeplatane okresami wyciszenia objawów oraz ich zaostrzenia. Zaobserwowałam, że skóra u córki jest w najlepszej formie latem i zmiany są bardzo małe. Najgorszym okresem jest zaś czas jesienno-zimowy, kiedy stan skóry ulega radykalnemu pogorszeniu i konieczne jest włączenie terapii sterydowej.
Atopowe zapalenie skóry − dodatkowe kryteria pomagające je rozpoznać
W diagnozie AZS prowadzony jest również wywiad rodzinny. Jeśli jedno z rodziców ma atopowe zapalenie skóry, prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka rośnie do 20−40 proc. Gdy oboje rodzice mają AZS, ryzyko wystąpienia choroby wynosi nawet 60−80 proc. Bierze się również pod uwagę występowanie w rodzinie chorób alergicznych, takich jak:
- alergia pokarmowa,
- alergiczny nieżyt nosa,
- zapalenie spojówek oraz
- astma oskrzelowa.
Czasami trzeba cofnąć się do historii zdrowotnej dziadków dziecka. W naszym przypadku ani ja, ani mój mąż nie mieliśmy problemów skórnych. Niestety, jedna babcia ma atopowe zapalenie skóry, a druga alergię pokarmową i to mogło w dużej mierze zadecydować o podatności córki na tę chorobę.
Co zrobić, gdy zauważymy objawy AZS u dziecka
Jeśli na skórze dziecka pojawią się zmiany przebiegające z intensywnym świądem, konieczna jest wizyta u pediatry. Lekarz na pierwszej wizycie obejrzy skórę dziecka i przeprowadzi wywiad umożliwiający mu postawienie diagnozy. Rodzic będzie pytany o:
- obecność świądu,
- czas wystąpienia oraz nasilenie zmian,
- dietę dziecka, jej rozszerzanie,
- przyjmowane leki,
- przebyte ostatnio choroby,
- stosowane kosmetyki i środki piorące,
- choroby alergiczne w rodzinie.
Ponadto warto przygotować sobie odpowiedzi na możliwe pytania. W zależności od doświadczenia lekarza zostanie postawiona diagnoza. Może się zdarzyć tak, że zmiany w początkowej fazie będą trudne do wychwycenia. W naszym przypadku pojawiły się w zgięciach łokciowych, podkolanowych i pachwinach, potem z czasem na twarzy. Jeden z pediatrów omyłkowo zdiagnozował to jako zwykłe odparzenia. Dopiero wizyta u innego pediatry i dermatologa pozwoliła na postawienie prawidłowej diagnozy. Pediatra w razie wątpliwości może skierować dziecko na wizytę do dermatologa w celu potwierdzenia rozpoznania.
>> Przyczyny AZS u niemowlaka – sprawdź, czy możesz je usunąć
Atopowe zapalenie skóry może mieć podłoże alergiczne, dlatego bardzo często konieczna jest również wizyta u lekarza alergologa w celu potwierdzenia bądź wykluczenia alergii. Eliminacja alergenów (pokarmowych, wziewnych czy kontaktowych) może znacznie poprawić kondycję skóry, pozwalając na wyciszenie objawów AZS.





