Atopowe zapalenie skóry należy do tych chorób, których przyczyn nie do końca jeszcze znamy. Lekarze nie potrafią jednoznacznie wytłumaczyć, dlaczego powstaje AZS i który z bodźców jest decydujący. U każdego małego pacjenta inny czynnik będzie miał istotne znaczenie i dlatego tak ważne jest poznanie przyczyn oraz wykluczenie ich w miarę możliwości ze środowiska chorego dziecka.
Przyczyny AZS u niemowlaka – sprawdź, czy możesz je usunąć
Atopowe zapalenie skóry w większości przypadków rozpoznaje się już w wieku niemowlęcym. Skóra dzieci ma odmienną budowę od skóry dorosłych i jest znacznie bardziej podatna na podrażnienia, wysuszenie czy zakażenie. Na zewnątrz występuję cienki, nierozwinięty jeszcze w pełni naskórek, który nie stanowi wystarczająco szczelnej bariery dla zanieczyszczeń. Woda ze skóry dziecka szybciej odparowuje, co z kolei powoduje przesuszenie. Substancje drażnione mają idealne warunki do przenikania w skórę, powodując stan zapalny.
>> Atopowe zapalenie skóry u niemowląt – pierwsze kroki z chorobą
Genetyczne przyczyny powstawania AZS
Główną rolę w AZS niewątpliwie odgrywają czynniki genetyczne. Potwierdzono, że jeżeli jedno z rodziców choruję na atopię, to ryzyko pojawienia się choroby u dziecka wynosi nawet 20−40 proc. Największe prawdopodobieństwo (80 proc.) jest wówczas, gdy chorują oboje rodzice. Ta choroba jest dziedziczona wielogenowo. W mojej rodzinie niestety to się sprawdziło. Jedna babcia ma AZS, a druga alergię pokarmową.
Czynniki immunologiczne jako przyczyny AZS
Jedną z przyczyn AZS jest również podwyższony poziom immunoglobuliny (IgE). Dodatkowo można zaobserwować zaburzenia budowy bariery naskórkowej (niedobór filagryny). Zaburzenia w budowie i funkcji naskórka powodują, że skóra jest mniej odporna na działanie bakterii, wirusów czy grzybów, które mogą dodatkowo nasilać stan zapalny. Wiele chorych na AZS produkuję również przeciwciała przeciwko białkom własnym organizmu (autoprzeciwciała), które nasilają przebieg reakcji alergicznej.
Alergeny pokarmowe lub powietrzno-pochodne
Na wystąpienie alergii najbardziej narażone są dzieci do 2. roku życia. To właśnie w tym okresie układ immunologiczny przewodu pokarmowego dziecka zaczyna dojrzewać. Wprowadzane są nowe pokarmy, które nie zawsze od razu są dobrze tolerowane przez maluszka. Lista alergenów jest dość długa, najczęściej jednak uczulają:
- mleko,
- jaja,
- soja,
- pszenica,
- orzechy,
- ryby,
- skorupiaki.
Reakcję skórne mogą również wywołać alergeny powietrzno-pochodne, czyli roztocza, alergenyobecne w sierści, wydzielinach i naskórku zwierząt domowych oraz alergeny pyłku roślin.
Przyczyny AZS − czynniki środowiskowe
Jest wiele czynników, które mogą pogorszyć stan skóry na drodze nieimmunologicznej. Samo leczenie odniesie niewielki sukces, jeżeli dziecko będzie narażone na kontakt z silną chemią. Detergenty zawarte w zwykłych proszkach do prania mogą jeszcze bardziej podrażniać. U nas bezpośredni kontakt ze zwykłym mydłem powodował niemal natychmiastową reakcję w postaci czerwonej wysypki łącznie z kichaniem i nieżytem nosa.
Dodatkowo wysoka temperatura powietrza również wpływa na nadmierne pocenie się skóry, co może nasilać objawy. Dziecko nie powinno być przegrzewane, zaleca się tzw. zimny chów. Można też zauważyć bezpośredni związek AZS z porami roku. Wbrew pozorom w lecie, kiedy skóra była narażona na wysoką temperaturę, córka czuła się najlepiej. Krótka odzież bawełniana zapewniała jej odpowiednią termoregulację.
Przy AZS zaleca się unikanie nadmiernych zanieczyszczeń powietrza w postaci dymu papierosowego. Nie bezznaczenia pozostaje atmosfera, jaka panuje w domu. AZS jest chorobą o podłożu psychogennym. Stres może nasilać objawy.
