Wspólny czynnik cukrzycy typu 2. i choroby Alzheimera

Choroba Alzheimera, kojarzona głównie z zaburzeniami procesów poznawczych, to postępująca i nieuleczalna postać otępienia. Zaniki pamięci to również częsta przypadłość diabetyków – jak donoszą wyniki badań przeprowadzonych na uniwersytecie w Iowa, zbieżność objawów w przebiegu obu tych chorób nie jest przypadkowa i istnieje silny związek między rozwojem cukrzycy typu 2. i zaburzeniami pamięci.

Wyniki badania opisanego w „Journal of Alzheimer’s Disease” sugerują, że ogniwem łączącym te dwie choroby jest autotaksyna – enzym znajdujący się w płynie mózgowo-rdzeniowym.  

Insulinooporność a zaniki pamięci

Wcześniej prowadzone badania wskazywały już na związek pomiędzy insulinoopornością a zaburzeniami pamięci. Wyniki wykazały, że rozpoznane w wieku średnim cukrzyca typu 2. lub stan przedcukrzycowy mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia problemów z pamięcią i problemów z koncentracją w ciągu 20 lat od diagnozy. Poruszano w nich jednak problem insulinooporności tkanek całego organizmu, dlatego trudno było wyciągnąć wnioski dotyczące zmian tylko w tkance mózgowej.

Tym razem jest to dużo łatwiejsze – badany enzym, autoaksyna, znajduje się blisko ośrodkowego układu nerwowego, w miejscu, do którego można się dostać, wykonując biopsję.

Rola autotaksyny w rozwoju cukrzycy typu 2. i choroby Alzheimera

Autotaksyna badana była do tej pory pod kątem diagnostyki nowotworów i dopiero naukowcy z uniwersytetu w Iowa zaobserwowali, że jest też silnym czynnikiem w rozwoju choroby Alzheimera i cukrzycy typu 2.

Naukowcy przeanalizowali dane zebrane od 287 osób w wieku od 56 do 89 lat, które rozwiązywały różne testy oceniające funkcje mózgowe. Wyniki udowodniły, że już niewielki skok poziomu autotaksyny może powodować zarówno zaburzenia procesów poznawczych, jak i rozwój stanu przedcukrzycowego (jedna jednostka powyżej normy autoaksyny zwiększa ryzyko wystąpienia stanu przedcukrzycowego  o 300 proc.).

Badacze stwierdzili też, że osoby, u których występuje podwyższone stężenie enzymu w płynie mózgowo-rdzeniowym, mają skłonność do otyłości, a co za tym idzie – występuje u nich podwyższone ryzyko rozwoju insulinooporności.

Czytaj więcej: Wpływ otyłości na strukturę mózgu

Na problemy z pamięcią: dieta, ćwiczenia, szachy

Wysunięte przez amerykańskich naukowców wnioski sugerują, że wzrost poziomu autotaksyny skutkuje zmniejszeniem ilości i rozmiarów komórek w płatach czołowym i skroniowym oraz spadkiem wykorzystania glukozy przez tkankę mózgową, co w konsekwencji prowadzi do zahamowania przewodnictwa w ośrodkowym układzie nerwowym.

Czy można zapobiec problemom z pamięcią, które występują często w przebiegu cukrzycy? W utrzymaniu dobrej kondycji umysłowej pomóc mogą: odpowiednio kontrolowana cukrzyca, aktywność fizyczna, zbilansowana dieta, ćwiczenia pamięci i mózgu (np. gra w szachy, rozwiązywanie krzyżówek) oraz suplementy diety wspomagające pamięć i koncentrację.

Czytaj więcej: Aktywność fizyczna może poprawić pamięć osób chorujących na cukrzycę