Leczenie cukrzycy ciążowej

Cukrzyca ciążowa to zaburzenie, które rozwija się na skutek działania hormonów ciążowych i tylko w trakcie trwania ciąży. Tak jak w przypadku innych typów cukrzycy jest to stan, w którym poziom cukru we krwi jest zbyt wysoki, co może być niebezpieczne zarówno dla matki, jak i nienarodzonego dziecka.

Zazwyczaj diagnoza stawiana jest na przełomie II i III trymestru ciąży. Jeśli poziom cukru jest podwyższony na początku ciąży, może to świadczyć o tym, że matka chorowała już na cukrzycę typu 1. lub 2. przed zajściem w ciążę. Zdiagnozowana cukrzyca ciążowa wymaga leczenia, by zapewnić zdrowy rozwój dziecku oraz chronić matkę przed jej niebezpiecznymi powikłaniami, tj. choroby nerek czy zaburzenia widzenia.

Gdzie szukać pomocy, gdy zdiagnozowana została cukrzyca ciążowa?

Ciężarna, u której zdiagnozowana została cukrzyca, powinna znaleźć się przede wszystkim pod opieką zespołu diabetologiczno-położniczego mającego doświadczenie w tej dziedzinie. W skład takiego zespołu wchodzą zazwyczaj położnik, diabetolog, neonatolog, pielęgniarka edukacyjna, dietetyk oraz okulista. Zespół ten przede wszystkim zapewni edukację diabetologiczną, w tym dietetyczną, która zdecydowanie wpłynie na poczucie bezpieczeństwa matki ze świeżo zdiagnozowaną chorobą.

Czytaj więcej: Diagnostyka cukrzycy ciążowej – test glukozy na czczo oraz OGTT 

Cel leczenia cukrzycy ciążowej

Podstawowym celem terapii w cukrzycy ciążowej jest utrzymanie poziomu cukru we krwi na poziomie, który stwierdza się u zdrowych ciężarnych. Kobiety ze zdiagnozowaną cukrzycą ciążową muszą regularnie – min. 4 razy dziennie – wykonywać samodzielne pomiary glikemii, tzn. pomiary poziomu cukru we krwi. Odpowiednie szkolenie w tym zakresie może zapewnić pielęgniarka mająca doświadczenie w pracy z chorymi na cukrzycę.

Zdrowy tryb życia jako leczenie cukrzycy ciążowej

Głównymi filarami terapii cukrzycy ciężarnych są zdrowa, zrównoważona dieta oraz wysiłek fizyczny. Dieta powinna być skonsultowana z dietetykiem lub lekarzem diabetologiem, by zapewnić jak najlepsze warunki dla rozwoju i wzrostu nienarodzonego dziecka. Należy pamiętać o zachowaniu odpowiedniego bilansu składników odżywczych. Węglowodany w diecie kobiety chorującej na cukrzycę ciężarnych powinny stanowić 40–50 proc., białka 30 proc., a tłuszcze 20–30 proc. Natomiast liczba kalorii przyjmowanych w ciągu doby zależy od wieku, masy ciała, wzrostu oraz aktywności fizycznej i powinna znajdować się w przedziale od 1500–2400 kcal na dobę. Ważne jest także, by przyrost masy w całym okresie ciąży nie przekroczył 8–12 kg w stosunku do wyjściowej masy ciała. W obniżeniu zbyt wysokiego poziomu cukru pomagają regularne ćwiczenia fizyczne, np. ćwiczenia gimnastyczne o umiarkowanym nasileniu, lub minimum godzinne spacery co najmniej trzy razy w tygodniu.

Kiedy należy wdrożyć leczenie farmakologiczne w cukrzycy ciążowej?

Większość kobiet po dostosowaniu swojego trybu życia do wyżej wspomnianych wytycznych upora się z problemem zbyt wysokiego poziomu cukru we krwi. Jednak zarówno dieta, jak i ćwiczenia fizyczne muszą być kontynuowane do zakończenia ciąży oraz w okresie karmienia piersią. Niestety u 10–20 proc. ciężarnych, u których poziomy cukru nie spadną do pożądanych, konieczne będzie wdrożenie leczenia farmakologicznego.

Rekomendowaną terapią jest podawanie insuliny – w postaci kilkukrotnych w ciągu doby wstrzyknięć podskórnych. Dawka insuliny zależna jest od wyników pomiarów glikemii, które powinny być wykonywane przed i w godzinę po każdym posiłku, przed snem i o 3 w nocy. W trakcie terapii konieczne są częstsze wizyty u lekarza, minimum raz na 2 tygodnie.

Leczenie farmakologiczne najczęściej kończy się wraz z zakończeniem ciąży. Ponad 70 proc. kobiet w pierwszej dobie po porodzie nie wymaga już wspomagania insuliną. U części kobiet stosowanie insuliny jest nadal konieczne, lecz jej dawki mogą być znacznie zredukowane, aż do momentu gdy poziom glukozy we krwi będzie w normie bez konieczności jej stosowania. U zdecydowanej większości kobiet zaburzenia gospodarki węglowodanowej kończą się w ciągu pierwszych 6–12 tyg. po porodzie.

Czytaj też: Krzywa cukrowa – normy

Dlaczego leczenie cukrzycy ciążowej jest tak istotne?

Leczenie cukrzycy ciężarnych jest niezwykle istotne. Przede wszystkim pozawala zredukować konieczność zakończenia ciąży cięciem cesarskim, którego mogłoby wymagać dziecko o dużej masie ciała, spowodowanej zbyt wysokim poziomem cukru we krwi matki w trakcie ciąży. Co więcej, prawidłowy poziom cukru we krwi w trakcie ciąży znacznie zwiększa szanse na zdrowy poród oraz zdrowe życie nienarodzonego dziecka. 

Czytaj więcej: W jaki sposób cukrzyca ciążowa wpływa na rozwój dziecka?