Jakie są przyczyny cukrzycy ciążowej?

Cukrzyca to grupa zaburzeń metabolicznych, których skutkiem jest hiperglikemia, czyli zbyt wysoki poziom glukozy we krwi. Cukrzyca ciążowa natomiast definiowana jest jako zaburzenia gospodarki węglowodanowej objawiające się hiperglikemią, które zostały po raz pierwszy wykryte w trakcie ciąży lub rozwinęły się w czasie jej trwania.

Insulina a cukrzyca ciążowa

Mimo iż naukowcy nadal nie potrafią wytłumaczyć, dlaczego cukrzyca ciążowa spotyka tylko niektóre z kobiet, wiadomo, jakie są fizjologiczne podstawy tego schorzenia. Cukrzyca ciążowa rozwija się, gdy ciało kobiety nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny. Insulina to hormon produkowany przez trzustkę – organ znajdujący się za żołądkiem. Spożywana przez nas żywność zostaje strawiona do prostych cząstek, które dostają się do krwioobiegu – jedną z tych cząstek jest glukoza.

W odpowiedzi na wzrost poziomu glukozy we krwi trzustka wytwarza insulinę, której zadaniem jest wprowadzenie glukozy do wnętrza komórek, by tam mogła zostać przekształcona w energię konieczną do utrzymania organizmu przy życiu. Gdy produkowana jest zbyt mała ilość insuliny, poziom glukozy we krwi rośnie, co może prowadzić do groźnych powikłań dla matki oraz dziecka.

Łożysko a cukrzyca ciążowa

W czasie ciąży łożysko, które między innymi umożliwia wymianę składników odżywczych między matką a dzieckiem, produkuje hormony upośledzające działanie insuliny oraz zmniejszające jej produkcję. Powoduje to podnoszenie się poziomu cukru we krwi. Z reguły nadmiarowa ilość cukru wykorzystywana jest przez płód, przez co nie obserwuje się wzrostu poziomu glukozy we krwi w badaniach przesiewowych. Jednak w niektórych przypadkach łożysko wydziela zbyt wiele blokujących hormonów, a to z kolei prowadzi do zbyt dużej ilości glukozy krążącej w krwi matki.

Wraz ze wzrostem dziecka łożysko zaczyna produkować większą ilość hormonów. Dlatego też cukrzyca ciążowa rozwija się  zazwyczaj w drugiej połowie ciąży, choć – o czym należy pamiętać – może również rozwinąć się już w pierwszym trymestrze ciąży.

Insulinooporność, czyli niewrażliwość komórek na insulinę

Wpływ na pojawienie się cukrzycy ciążowej może mieć także przyrost wagi ciała matki w okresie ciąży. Wzrost masy ciała powoduje szereg zmian, które prowadzą do tego, że insulina jest gorzej wykorzystywana przez komórki naszego ciała. Stan ten określa się jako insulinooporność. Insulinooporność zwiększa zapotrzebowanie organizmu na ten właśnie hormon. Jeśli ciało kobiety nie jest w stanie wyprodukować odpowiedniej ilości insuliny, najprawdopodobniej rozwinie się u niej cukrzyca ciążowa.

W późnej ciąży niemal wszystkie kobiety wykazują różnego stopnia insulinooporność, która przemija wraz z zakończeniem ciąży. Jednakże problem insulinooporności może dotyczyć niektórych matek – szczególnie kobiet otyłych – już na początku ciąży. Dlatego odpowiednia masa ciała przed zajściem w ciążę redukuje szanse rozwinięcia się cukrzycy ciążowej.

Co zrobić, by zapobiec głównym przyczynom cukrzycy w ciąży?

Mimo że nie mamy wpływu na ilość insuliny, jaką jest w stanie wyprodukować nasz organizm, możemy przez zdrową dietę i ćwiczenia fizyczne obniżyć poziom glukozy we krwi. Z kolei utrzymanie zdrowej wagi ciała pomoże zapobiec wystąpieniu insulinooporności we wczesnej ciąży.