Kaszel jest naturalnym odruchem organizmu, który próbuje pozbyć się z organizmu czynników drażniących - drobnoustrojów, alergenów, pyłów oraz ciał obcych. Objawy kaszlu można klasyfikować na różne sposoby. Wyróżniamy kaszel mokry i suchy, ostry i przewlekły, duszący, szczekający. Często zwłaszcza w kontekście najmłodszych mówi się o kaszlu krtaniowym u dziecka. Czym jest ten rodzaj kaszlu i jak go skutecznie leczyć?
Kaszel krtaniowy. Na co wskazuje i jak go leczyć?
W serwisie Apteline.pl zgodnie z wizją Grupy NEUCA zależy nam na przekazywaniu treści najwyższej jakości – sprawdzonych informacji, eksperckiej wiedzy. Dlatego nasze teksty piszą i weryfikują specjaliści – farmaceuci i lekarze.
Kaszel krtaniowy – to znaczy jaki?
Kaszel może być wilgotny (mokry) albo suchy. Szczególnym rodzajem kaszlu jest kaszel szczekający, nazywany przez niektórych krtaniowym. Jest on charakterystyczny dla podgłośniowego zapalenia krtani. Kaszel krtaniowy jest kaszlem szczekającym z charakterystycznym świstem krtaniowym przy wdechu (stridor). Podobny kaszel może towarzyszyć ciężkim postaciom alergii albo astmy. Pojawia się czasem w czasie wysiłku, w emocjach, pod wpływem zimnego powietrza i podczas snu.
>> Zapalenie krtani podgłośniowe i nagłośniowe. Objawy i leczenie zapalenia krtani
Kaszel krtaniowy – jak go rozpoznać?
Kaszel krtaniowy jest co do zasady kaszlem suchym. Bardzo rzadko może się pojawiać przezroczysta śluzowa wydzielina. Dlatego w rozpoznaniu przyczyny kaszlu niezbędny jest dokładny wywiad zebrany przez lekarza. Pozwala on ocenić charakter kaszlu oraz postawić odpowiednią diagnozę. Gdy kaszel jest suchy i duszący, najpewniej wynika z klasycznego nieżytu górnych dróg oddechowych. Jeśli jednak kaszel występuje po posiłku albo w czasie snu, istnieje ryzyko, że powoduje go zarzucanie treści pokarmowej z żołądka do przełyku. Warto wspomnieć, że wiek osoby z kaszlem również ma znaczenie – kilkuletnie dzieci z kaszlem krtaniowym najpewniej cierpieć będą na infekcję górnych dróg oddechowych, zapalenie zatok przynosowych albo będą narażone na szkodliwe działanie smogu i dymu tytoniowego.
>> Czym jest bezdech senny? Czy jest niebezpieczny?
Kaszel krtaniowy u dziecka
Jednak chorobą, której kaszel krtaniowy jest głównym objawem, jest ostre podgłośniowe zapalenie krtani (krup). Choroba ta dotyka zazwyczaj dzieci w wieku 6 miesięcy do 3-5 lat. Każdego roku zapada na nią około 7-8% populacji dzieci z tej grupy wiekowej. Czynnikiem wywołującym objawy krupu są wirusy paragrypy typu 1., typu 3. i typu 2. oraz wirus RS, wirus grypy typu A i B, bakteria Mycoplasma pneumoniae. Kiedyś krup był synonimem błoniczego zapalenia krtani, a dzisiaj podgłośniowego zapalenia krtani o podłożu wirusowym. Objawy podgłośniowego zapalenia są samoograniczające się – kaszel krtaniowy ustępuje po 48 godzinach, a leczenia szpitalnego wymaga zaledwie 5% dzieci.
Zauważono, że na krup narażone są również dzieci z alergią oraz z nieprawidłowościami budowy górnych dróg oddechowych. Krtań u dzieci do 5. roku życia jest ustawiona nieco wyżej niż u dorosłych. W efekcie łatwo ją oziębić, co u niezahartowanych dzieci z alergią może wywoływać częstsze zapalenia dróg oddechowych.
>> Wszystko, czego potrzebujesz, aby zadbać o higienę nosa dziecka
Podgłośniowe zapalenie krtani może przebiegać łagodnie i występować ze sporadycznym kaszlem lub mieć ostry przebieg i potęgować niepokój dziecka. W przypadku krupu ostrego po kilku dniach prozaicznej infekcji wirusowej z nieznacznie podwyższoną temperaturą ciała, katarem oraz słabo nasilonym suchym kaszlem objawy nagle się zaostrzają. Zazwyczaj w nocy pojawia się napadowy, szczekający kaszel krtaniowy z dusznością wdechową. Charakterystyczne jest to, że dziecko nie ma chrypki.
Co najlepsze na krtaniowy kaszel?
Jeśli pacjentowi dokucza krtaniowy kaszel, powinno ono przebywać w dobrze wietrzonym, nieco schłodzonym i nawilżonym pomieszczeniu. Warto w tym celu wykorzystać nawilżacze powietrza, wilgotne ręczniki albo ustawienie w domu garnka z parującą wodą. Wywołany przez wirusy krup upośledza czynność nabłonka migawkowego i rzęsek, dlatego powinniśmy poprzez nawilżanie zwiększać lepkość błony śluzowej. Ona sama powróci do pierwotnej sprawności samooczyszczania dopiero po kilku tygodniach.
Kaszel krtaniowy - duszność
Kaszlu krtaniowego nie można bagatelizować zwłaszcza u bardzo małych dzieci i niemowląt. Dla nich kaszel krtaniowy stanowi szczególne zagrożenie, ponieważ bagatelizowany może grozić poważną dusznością zagrażającą życiu małego pacjenta. Kaszel krtaniowy u bardzo małych dzieci i niemowląt każdorazowo wymaga niezwłocznej konsultacji lekarskiej.
W przypadku ataku duszności, opiekun dziecka musi działać od razu. Natychmiast należy umożliwić dziecku oddychanie bardzo chłodnym lub mroźnym powietrzem, tak by umożliwić obkurczenie nagłośn i umożliwić z powrotem swobodne oddychanie. Można w tym celu zabrać dziecko na zewnątrz - na mróz, zabezpieczając resztę ciała odpowiednim ubiorem. Przy duszności należy postępować naprawdę szybko, więc można po prostu owinąć dziecko w ciepłe ubranie lub koc/kołdrę. Jeśli aura jest nie zimowa, wówczas można zabrać dziecko np. przed otwarty zamrażalnik.
>> Pierwsza pomoc - najczęściej popełniane błędy
W przypadku duszności małe dzieci i niemowlęta kieruje się do szpitala, celem poddania inhalacji adrenaliną, która obkurcza naglośnie i umożliwia swobodne oddychanie. Można również stosować inhalacje sterydami z grupy glikokortykosteroidów, w ich przypadku jest możliwa inhalacja w warunkach domowych. Jednak inhalacja adrenaliną odbywa się jedynie w warunkach ambulatoryjnych.
Syrop na kaszel krtaniowy
Syropy na kaszel krtaniowy zawierają zazwyczaj kodeinę i dekstrometorfan. Substancje te blokują czynność ośrodka oddechowego i ośrodka kaszlu w mózgu. Podobnie działa popularny składnik syropów na napadowy kaszel – butamirat, dodatkowo rozkurcza oskrzela.
Syropy na kaszel krtaniowy można stosować wyłącznie w objawowym leczeniu napadowego suchego kaszlu. Syropy te nie nadają się do leczenia kaszlu mokrego, gdyż blokując odruch kaszlu, utrudniają usuwanie zalegającej wydzieliny z oskrzeli. Osoby z kaszlem krtaniowym z astmą nie mogą również stosować syropów na kaszel suchy, lecz wspomagać się lekami wziewnymi. W przeciwnym wypadku muszą liczyć się ze sporymi trudnościami z oddychaniem!
W ostatnim czasie bardzo popularne są nieracjonalne połączenia składników hamujących kaszel i wykrztuśnych. Te rzekomo uniwersalne syropy na każdy rodzaj kaszlu nie nadają się do leczenia krupu i kaszlu szczekającego. Równoczesne hamowanie odruchu kaszlu i upłynnianie wydzieliny powoduje groźne zaleganie wydzieliny w oskrzelach.
Jaki syrop na kaszel krtaniowy?
Alternatywą dla syropów syntetycznych są syropy ziołowe. Syrop prawoślazowy, tymiankowy czy z dziewanny oraz tabletki na kaszel krtaniowy o działaniu osłaniającym i powlekającym są pewną opcją dla osób w starszym wieku, kobiet w ciąży oraz małych dzieci, u których zastosowanie silniejszych środków jest przeciwwskazane.
