Regularne oczyszczanie nosa dziecka, usuwanie nadmiaru śluzu oraz nawilżanie śluzówki pomagają utrzymać naturalną barierę ochronną w nosie i zmniejszać ryzyko zakażeń górnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie gardła, zatok czy oskrzeli. Oczyszczanie nosa niemowlęcia wspomaga również swobodne oddychanie, a przez to pozwala na prawidłowe dotlenianie organizmu noworodka, lepszy sen i łatwiejsze karmienie piersią lub butelką.
Jak czyścić nos niemowlakowi?
Nosek dziecka można oczyszczać farmakologicznie oraz mechanicznie. Obie metody umożliwiają skutecznie pozbywać się zanieczyszczeń i patogenów oraz zapobiegają powikłaniom wynikającym z zalegania wydzieliny. Z powodzeniem można je łączyć.
Czyszczenie nosa dziecka farmakologiczne
Metoda polega na stosowaniu aptecznych preparatów w sprayu, aerozolu lub w kroplach. Podczas podawania dziecko powinno być w pozycji półleżącej lub siedzącej, by się nie zadławiło.
Roztwory do czyszczenia nosa dziecka i niemowlęcia
- Roztwory soli fizjologicznej (NaCl 0,9%) – są to preparaty izotoniczne, co oznacza, że stężenie soli odpowiada stężeniu w płynach ustrojowych organizmu, co pozwala na łagodne nawilżenie i oczyszczenie błony śluzowej nosa. Są szczególnie polecane dla niemowląt, ponieważ nie wywołują podrażnień i mogą być stosowane nawet kilka razy dziennie. Dostępne m.in. w wygodnych jednorazowych ampułkach.
- Roztwory soli morskiej hipertoniczne (hipertoniczna woda morska w sprayu) – zawierają wyższe stężenie soli, co umożliwia efektywne odciągnięcie nadmiaru wody z błony śluzowej poprzez proces osmozy. Są wskazane w przypadku silnego obrzęku śluzówki, na przykład podczas przeziębienia, gdy w jamach nosowych zalega gęsta wydzielina. Działają oczyszczająco i zmniejszają obrzęk, ułatwiając oddychanie.
- Roztwory soli morskiej izotoniczne (izotoniczna woda morska w sprayu) wzbogacone o mikroelementy, jak mangan, miedź czy selen – wzmacniają śluzówkę nosa i wykazują właściwości antyseptyczne. Mogą być używane profilaktycznie, szczególnie w sezonie infekcyjnym.
>> Roztwory do płukania zatok
Czyszczenie nosa niemowlęcia mechaniczne
Polega na fizycznym usuwaniu wydzieliny z nosa przy pomocy narzędzi takich jak aspiratory i gruszki. Metoda jest szczególnie przydatna u niemowląt i małych dzieci, które nie potrafią samodzielnie wydmuchiwać nosa. Mechaniczne czyszczenie nosa dziecka trzeba przeprowadzać ostrożnie, aby nie wywołać podrażnień ani urazów w nosie. Końcówki urządzeń należy dokładnie dezynfekować.
Narzędzia do czyszczenia nosa niemowlaka i dziecka
- Aspiratory – rodzice mają do wyboru aspiratory manualne i elektryczne. Te pierwsze pozwalają na kontrolowanie siły ssania przez opiekuna za pomocą siły własnych płuc, natomiast aspiratory elektryczne oferują działanie ze stałą siłą. Są również dostępne aspiratory do czyszczenia nosa dziecka podłączane do rury odkurzacza – po jego uruchomieniu aspirator redukuje i stabilizuje siłę ssania, dostosowując ją do poziomu bezpiecznego dla dziecka.
- Gruszki – proste narzędzia z elastyczną bańką, którą naciska się, by odciągnąć wydzielinę z nosa. Stosowanie gruszki wymaga delikatności, by nie uszkodzić śluzówki nosa dziecka.
>> Aspiratory i gruszki
Profilaktyczne oczyszczanie nosa u dziecka
Profilaktyczna higiena nosa polega na regularnym nawilżaniu i delikatnym oczyszczaniu śluzówki, by zmniejszyć ryzyko infekcji dróg oddechowych.
- U noworodków i niemowląt zaleca się codzienne stosowanie roztworów soli fizjologicznej w postaci kropli (ampułek). Profilaktyczne oczyszczanie nosa można przeprowadzać 1–2 razy dziennie, np. rano i wieczorem.
- U dzieci między 1. a 3. rokiem życia można kontynuować stosowanie roztworów izotonicznych, które nawilżają śluzówkę i zapobiegają tworzeniu się zastoju wydzieliny, jednocześnie stopniowo wprowadzając naukę samodzielnego oczyszczania nosa chusteczką.
- U przedszkolaków i dzieci w wieku szkolnym można stosować izotoniczne spraye i krople nawilżające śluzówkę, zwłaszcza w okresach zwiększonej zachorowalności (np. codzienne po powrocie z przedszkola lub ze szkoły).
>> Wody morskie
