Oprócz popularnie stosowanych doustnych leków przeciwcukrzycowych (np. metforminy, pochodnych sulfonylomocznika) lub insuliny, istnieją również inne leki, takie jak analogi inkretyn. Najnowsze badania pokazują, że analogi inkretyn nie tylko korzystnie wpływają na kontrolę glikemii, ale również wywierają pozytywny wpływ na poprawę funkcji nerek.
Czy liraglutyd opóźnia progresję niewydolności nerek u pacjentów z cukrzycą?
Inkretyny są hormonami jelitowymi, których główną funkcją jest poposiłkowe zwiększanie wydzielania insuliny przez komórki beta wysp trzustkowych. Jednym z hormonów należącym do tej grupy jest glukagonopodobny peptyd 1 (GLP-1). Syntetycznym analogiem GLP-1, wprowadzonym na rynek apteczny jako preparat Victoza firmy Novo Nordisk, jest liraglutyd. Czy lek dzięki swojemu korzystnemu działaniu zastąpi wkrótce najczęściej stosowane leki przeciwcukrzycowe?
Liraglutyd – wielokierunkowe działanie leku
Liraglutyd jest substancją o wielokierunkowym działaniu, stosowaną w celu poprawy kontroli glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 2., szczególnie w przypadku, gdy tradycyjne leczenie metforminą nie przynosi rezultatów. Mechanizm działania polega na pobudzaniu wydzielania insuliny i spowolnieniu opróżniania żołądka, przez co zmniejsza się wchłanianie substancji pokarmowych.
Na podstawie przeprowadzonego badania klinicznego LEADER (ang. Liraglutide Effect and Action in Diabetes: Evaluation of Cardiovascular Outcome Results) zaobserwowano, że liraglutyd opóźnia progresję zaburzeń funkcji nerek, w szczególności u pacjentów z utrzymującą się mikroalbuminurią, czyli wydalaniem z moczem niewielkich ilości białka. Działanie preparatu polegało na obniżeniu zaburzeń mikronaczyniowych, w szczególności tych, które zlokalizowane są w obrębie nerek.
Działanie to wzbudziło ogromne zainteresowanie naukowców ze względu na to, że powikłania cukrzycowe, do których należą zaburzenia funkcji nerek, są bardzo niebezpieczne dla zdrowia pacjenta i powodują nie tylko zmniejszenie jakości życia, ale również utrudniają prawidłowy dobór leczenia.
Liraglutyd zmniejsza ryzyko albuminurii
W badaniu wzięło udział 9 340 osób chorujących na cukrzycę typu 2., o wysokim współczynniku ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych. Pacjenci otrzymywali podskórny zastrzyk liraglutydu w dawce 1,8 mg raz dziennie lub placebo, w połączeniu ze standardowym leczeniem. Obserwacja uczestników badania trwała od 3,5 do 5 lat.
Wyniki badania LEADER dowiodły, że liraglutyd istotnie zmniejszał ryzyko wystąpienia epizodów sercowo-naczyniowych u pacjentów z cukrzycą typu 2. o 16 proc. Natomiast prawie o 25 proc. zmniejszało się ryzyko wystąpienia zaburzeń funkcji nerek. Również nowe przypadki mikroalbuminurii u pacjentów leczonych liraglutydem miały miejsce znacznie rzadziej niż u pacjentów w grupie kontrolnej.
Liraglutyd a empagliflozyna
Naukowcy specjalizujący się w dziedzinie nefrologii są ostrożni w kreowaniu ostatecznych opinii dotyczących działania liraglutydu i wskazują na konieczność przeprowadzenia dalszych badań – bardziej specyficznych w stosunku do nerek.
W innym badaniu klinicznym – EMPA-REG OUTCOMES, udowodniono, że lek należący do grupy inhibitorów SGLT-2 – empagliflozyna – dodany do schematu leczenia obniża śmiertelność u pacjentów z cukrzycą typu 1.
Empagliflozyna zmniejszała ryzyko pogorszenia się nefropatii, a także wystąpienia nowych przypadków o 39 proc. u pacjentów z cukrzycą typu 2., zmniejszając tym samym ryzyko mikroalbuminurii o 38 proc. w odniesieniu do grupy przyjmującej placebo. Dodatkowo badanie EMPA-REG potwierdza bezpieczeństwo stosowania leków u pacjentów z chorobami układu sercowo-naczyniowego.
Wprowadzenie empagliflozyny do schematu leczenia miało ogromny wpływ na poprawę funkcji nerek u pacjentów z cukrzycą. Dodatkowo, w przeciwieństwie do liraglutydu, efekt ten został zauważony stosunkowo szybko po zastosowaniu preparatu. Jednak porównywanie tych dwóch leków nie jest do końca stosowne ze względu na całkowicie odmienne mechanizmy działania obu substancji leczniczych.
W badaniach klinicznych pacjentów z nefropatią cukrzycową analizy retrospektywne pokazują istotną korelację pomiędzy zmniejszeniem albuminurii i spowolnieniem progresji przewlekłej niewydolności nerek. Albuminuria wydaje się bardzo obiecującym parametrem odzwierciedlającym faktyczny stan funkcjonowania nerek i posiadającym ogromne znaczenie kliniczne, a sam temat wpływu liraglutydu na zapobieganie powikłaniom pochodzenia nerkowego wymaga dalszych badań.
