Czy insulinę można wdychać? Insuliny wziewne: od Exubery do Afrezzy

Od pojawienia się na rynku pierwszych preparatów insuliny ludzkiej minęło już ponad 35 lat. Przez cały ten czas na świecie trwały badania nad ich udoskonaleniem. Diabetycy świetnie wiedzą, że przyjmowanie insuliny nierozerwalnie wiąże się z koniecznością częstych wkłuć umożliwiających podskórne podanie leku. Insuliny nie można podawać w formie tabletek lub kapsułek doustnych z prostego powodu: jest ona białkiem, które po spożyciu ulega trawieniu. Układ pokarmowy nie potrafi rozróżnić insuliny od innych białek, dlatego w wyniku działania enzymów trawiennych wszystkie białka ulegają rozpadowi do aminokwasów, które następnie wchłaniane są z jelit do krwi. Same aminokwasy, pochodzące z cząsteczki insuliny, nie wywierają żadnego działania zmniejszającego stężenie glukozy we krwi.

Czy można podać insulinę bez wstrzyknięć?

Jednak drogi podania leków to nie tylko podania podskórne, dożylne lub doustne. Na rynku dostępnych jest wiele leków stosowanych wziewnie, o czym dobrze wiedzą m.in. astmatycy. Leki podawane wziewnie wchłaniają się do krwiobiegu z płuc. Jednak ich podaż wiąże się z koniecznością osadzenia cząsteczki leku na specjalnym nośniku (proszku) oraz stosowania specjalnych inhalatorów. Ponadto pacjenci muszą zostać przeszkoleni z techniki podania leku.

Czytaj także: Sposoby podawania insuliny

Naukowcy zaobserwowali, że insulina dobrze wchłania się po podaniu wziewnym, a dalsze prace nad opracowaniem nośnika i inhalatora dla insuliny przyniosły w 2006 roku pojawienie się w Stanach Zjednoczonych pierwszej insuliny stosowanej wziewnie – Exubery. Lek ten miał być przełomem w leczeniu cukrzycy.

Exubera – wycofana ze stosowania

Exubera dawał diabetykom nadzieję, że utrzymanie poziomu glukozy na właściwym poziomie nie musi wiązać się z koniecznością kłucia. Jednak pomimo swojej innowacyjnej formuły Exubera już 21 miesięcy później została wycofana z lecznictwa. Co sprawiło, że tak innowacyjny – i wzbudzający wiele nadziei wśród diabetyków – produkt został wycofany?

Okazało się, że pacjenci skarżyli się zarówno na cenę preparatu, jak również na trudność w przeliczaniu dawki leku. Do tej pory, stosując insulinę, diabetycy posługiwali się jednostkami wyznaczającymi siłę działania leku. Exubera natomiast podawała dawkę leku w miligramach. Ponadto pacjenci narzekali na trudny w obsłudze inhalator dołączony do Exubery, co przekładało się na problemy w prawidłowym przyjmowaniu odpowiedniej dawki leku. Jednak czynnikiem, który zdecydował o konieczności wycofania Exubery z rynku, były doniesienia o zwiększonym ryzyku zachorowania na raka płuc po stosowaniu tego preparatu.

Insulina wziewna – przyszłość insulinoterapii?

Pomimo wycofania Exubery naukowcy nie zaprzestali dalszych prac rozwojowych nad insuliną wziewną. I tak w 2014 roku w Stanach Zjednoczonych pojawiła się Afrezza, druga insulina ludzka podawana drogą wziewną, która – jak zapewnia producent – pozbawiona jest wad swojej poprzedniczki.