Zdolność do poczęcia dziecka zależy od wielu czynników. Na płodność kobiety i mężczyzny wpływa nie tylko wiek czy stan zdrowia, ale również styl życia oraz sposób odżywiania.
Co wpływa na płodność kobiet i mężczyzn

Problemy z płodnością ma coraz więcej Polaków – ze statystyk demograficznych wynika, że nawet 15-20 proc. par nie może zrealizować marzeń o posiadaniu potomstwa. Przyczyną niepłodności u kobiet są zwykle zaburzenia hormonalne i nieprawidłowości w pracy jajników, jajowodów czy macicy, zaś w przypadku mężczyzn: choroby ogólnoustrojowe (schorzenia układu krążenia, cukrzyca, przewlekłe zapalenie nerek), choroby jąder czy zaburzenia w rozwoju plemników. Na płodność wpływają też inne czynniki, związane ze stylem życia i sposobem odżywiania.
>>> Naturalne metody planowania rodziny – na czym polegają i jak działają?
>>> Dieta na płodność. Co jeść, czego unikać?
>>> Najczęstsze przyczyny niepłodności u kobiet
Płodność a wiek
Wiek jest jednym z najważniejszych czynników warunkujących zdolność rozrodczą, zwłaszcza kobiety. Największa płodność występuje między 20. a 25 rokiem życia, po czym zmniejsza się stopniowo do 35. roku życia, gdy następuje gwałtowny spadek szans na posiadanie potomstwa.
Po 45. roku życia notowane są minimalne wartości płodności. U mężczyzn po przekroczeniu 40. roku życia także zmniejszają się zdolności reprodukcyjne, na co wpływają zarówno problemy z erekcją, jak i gorsza jakość nasienia.
>>> Niepłodność a zaburzenia psychiczne. Jak stres wpływa na płodność?
>>> Leczenie niepłodności u mężczyzn – na czym polega?
Płodność a palenie papierosów
Nałogowe palenie papierosów, ale również bierne narażenie na dym tytoniowy, uważa się dziś za jedne z głównych czynników negatywnie wpływających na płodność. Badania naukowe jednoznacznie wskazują, że nikotyna i toksyczne składniki dymu tytoniowego (m.in. węglowodory aromatyczne) zaburzają u kobiet proces owulacji, a także powodują zmniejszenie liczby oraz pogorszenie jakości pęcherzyków jajnikowych, przyspieszając (nawet o kilka lat) pojawienie się menopauzy. U mężczyzn palenie papierosów upośledza funkcje jąder i pogarsza parametry nasienia, czyli jego objętość i liczbę plemników.
>>> Badania kontrolne, które warto wykonać przed planowaną ciążą
>>> Szkodliwe nałogi obniżają płodność
Płodność a masa ciała
Bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na płodność jest masa ciała. Kiedyś uważano, że problemy z zajściem w ciążę mają przede wszystkim kobiety z niedowagą, obecnie uważa się, iż równie negatywną rolę odgrywa nadwaga czy otyłość. Odchylenia od prawidłowej wagi przyczyniają się do zaburzeń hormonalnych i nieprawidłowości w procesie owulacji.
>> Badania w ciąży – kiedy badania prenatalne, USG w ciąży, KTG, posiew z pochwy
KOMPENDIUM WIEDZY: Przygotowanie do ciąży
U mężczyzn podwyższony wskaźnik masy ciała (BMI) wpływa na jakość, ilość i ruchliwość plemników. Otyłość może powodować zmniejszenie liczby tzw. komórek Sartoliego, wspomagających i kontrolujących proces spermatogenezy. U chłopców w okresie dojrzewania te zmiany mogą mieć charakter nieodwracalny. Nadwaga rozregulowuje też system hormonalny, co prowadzi do problemów z erekcją.
>>>Witaminy i minerały dla kobiet planujących ciążę – jakie i w jakich dawkach?
>>> Jakie szczepienia wykonać przed planowaną ciążą?
Płodność a odżywianie
Badania naukowe niezbicie dowodzą, że na płodność wpływa w dużej mierze sposób odżywiania. U kobiet za brak owulacji czy zaburzenia hormonalne często odpowiadają nieregularne posiłki, nieprawidłowo zbilansowany jadłospis, nadmiar spożywanej kawy, napojów gazowanych lub energetyzujących. Czynnikiem ryzyka, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn jest dieta bogata w cukry, a także utwardzone tłuszcze roślinne, zwane tłuszczami trans, które można znaleźć w wielu wyrobach cukierniczych, margarynach czy daniach typu fast-food.
Staraniom o potomstwo nie sprzyja też regularne nadużywanie napojów alkoholowych. U mężczyzn rośnie wówczas ryzyko wystąpienia kłopotów z erekcją, ale również znacząco obniża się jakość spermy, zwłaszcza ilość i ruchliwość plemników. U kobiet występują zaburzenia cyklu miesiączkowego oraz spada tzw. rezerwa jajnikowa, czyli liczba pierwotnych pęcherzyków jajnikowych zdolnych do przekształcenia się w komórki jajowe.
Czytaj także:
Płodność a aktywność fizyczna
Istotnym czynnikiem wpływającym na płodność jest aktywność fizyczna. Umiarkowany wysiłek pozwala nie tylko zachować dobrą kondycję, ale także zapobiegać otyłości, chorobom krążenia, rozładować stres oraz regulować poziom glukozy we krwi, co znacząco zwiększa zdolności rozrodcze. Niewskazany jest natomiast siedzący tryb życia, zwłaszcza w przypadku mężczyzn, ponieważ niekorzystnie wpływa na temperaturę moszny i powoduje przegrzanie jąder, co z kolei sprzyja rozwojowi niepłodności.
POLECAMY: