Żółte paznokcie u nóg i u rąk - dlaczego powstają, jakie preparaty pomogą?

Żółte paznokcie - przyczyny środowiskowe

Żółty kolor paznokci może wynikać z długotrwałej niewłaściwej pielęgnacji albo regularnego narażenia na niektóre środki chemiczne (choroba zawodowa). Dochodzi wówczas do osłabienia płytki paznokciowej - staje się ona krucha, szorstka, zmienia kolor, a niekiedy nawet kształt. Do powstania żółtych paznokci mogą przyczynić się środki czystości zawierające alkohol (np. płyn do szyb i luster), zmywacze do paznokci z acetonem albo związki używane w przemyśle chemicznym: do produkcji żywic epoksydowych, np. 4,4′-metylenodianiliny, barwników, jak dinitrobenzen lub dinitrotoluen. Czasem żółte paznokcie to efekt kontaktu ze środkami ochrony roślin jak dikwat lub parakwat.

Żółta płytka paznokcia po lekach

Jedną z najczęstszych przyczyn zażółcenia płytki paznokcia jest stosowanie niektórych leków. To np. środki odkażające, jak rywanol i jodyna (barwią skórę i paznokcie).   Wśród substancji czynnych leków doustnych, które mogą powodować zażółcenie płytki paznokcia, wymienia się penicylaminę (stosowana w chorobie Wilsona), antybiotyki tetracyklinowe (działanie przeciwbakteryjne), hydroksychlorochinę (terapia reumatoidalnego zapalenia stawów). Podobny wpływ na skórę i zmianę koloru płytki paznokcia ma suplementacja związkami beta-karotenu przekraczająca zalecane dziennie spożycie 6-15 mg (dla dorosłych).

Żółte paznokcie u palacza

Żółte zabarwienie paznokci i skóry występuje u osób palących, szczególnie na palcu wskazującym i środkowym, którymi trzyma się papieros. To ze względu na zawartość w tradycyjnych wyrobach tytoniowych substancji smolistych - mogą one nie tylko przebarwiać paznokcie, lecz także powodować zmiany kształtu paznokcia, spowolnić tempo jego wzrostu.  

Żółte panokcie jako objaw choroby

Pojawienie się żółtego koloru paznokci może być objawem choroby urologicznej związanej z nerkami. Może to być również objaw żółtaczki - dochodzi wówczas do wzrostu poziomu bilirubiny, która ma żółty kolor. Oprócz tego do chorób objawiających się żółknięciem paznokci zaliczamy szereg dolegliwości dermatologicznych.

Łuszczyca

Podczas łuszczycy paznokcie ulegają zmianom na powierzchni (rogowacenie). W dalszej kolejności zauważalne są żółte przebarwienia pod płytką paznokcia. Oprócz tego może dochodzić do onycholizy - płytka paznokcia odkleja się od łożyska.

Grzybica paznokci

Żółte paznokcie pojawiają się, gdy płytkę i łożysko paznokcia zajmują dermatofity jak trychophyton rubrum. Paznokieć staje się również matowy, szorstki i dochodzi do zmiany jego kształtu. W grzybicy paznokci występują żółte, ale jednocześnie łamliwe paznokcie. Żółte paznokcie związane z grzybicą mają podobny obraz kliniczny u rąk i nóg. Ze względu na warunki rozwoju grzybica częściej pojawia się na paznokciach stóp.

Pleśnica paznokci

Pleśnicę wywołują grzyby pleśniowe, np. Scopulariopsis brevicaulis. W przebiegu choroby zmienia się wygląd paznokcia: dochodzi do zażółcenia płytki (jasno- lub ciemnożółty), a dodatkowo prześwitują białożółte pasma. Dochodzi również do wybrzuszenia płytki paznokcia u nasady i jej zaostrzenia oraz zwężenia w części zewnętrznej. Tutaj również może dochodzić do onycholizy. Na pleśnicę paznokci narażone są osoby starsze, głównie kobiety z problemami krążeniowymi w obrębie kończyny dolnej.

Drożdżyca paznokci

Przyczyną drożdżycy jest drożdżak Candida albicans. W chorobie pojawia się szarożółte wybarwienie płytki, która staje się matowa. Sama drożdżyca obejmuje również wał paznokciowy, który jest zaczerwieniony i wyraźnie opuchnięty.

Zakażenie bakteryjne

Zażółcenie paznokci może również świadczyć o zakażeniu bakteryjnym. Zakażenie pałeczką ropy błękitnej Pseudomonas aeruginosa powoduje zmianę koloru paznokcia do zielonożółtej. Bakteria ta wywołuje tzw. zespół zielonych paznokci.

Szponowatość paznokci

To jedna ze zmian przerostowych paznokcia. Wyglądem zaczyna on przypominać szpon, a płytka przybiera kolor żółty do brunatnożółtego. Oprócz tego jest wyraźnie zgrubiała, stwardniała i wykrzywiona. Wzrost paznokci jest upośledzony, a wygląd daleki od fizjologicznego. Zmiany te mogą dodatkowo powodować dyskomfort podczas chodzenia. Wśród przyczyn szponowatości wymienia się:

• urazy mechaniczne,
•  obecność palucha koślawego,
•  niedożywienie płytki paznokcia,
•  współistnienie cukrzycy i żylaków nóg,
•  zaniedbania pielęgnacyjne.

>> Białe plamki na paznokciach — o czym świadczą i czy jest się czym martwić?

Zespół żółtych paznokci

Zespół (syndrom) żółtego paznokcia to rzadka jednostka chorobowa, której towarzyszy triada objawów. Są nimi: żółte zabarwienie płytki, obrzęk limfatyczny i problemy w układzie oddechowym (np. problemy z oddychaniem). Etiologia nie jest znana, a sama choroba pojawia się rzadko i niespodziewanie, również bez uchwytnego powodu. Część źródeł podaje, że może występować rodzinnie i ma podłoże genetyczne związane z mutacją genu FOXC2. Niekiedy występuje podczas nowotworów, chorób autoimmunologicznych (np. łuszczycy, reumatyzmu) i w niedoborach odporności (AIDS). W zespole żółtego paznokcia dochodzi do obrzęku limfatycznego, ograniczenia odpływu płynów z tkanek miękkich, zmian w barwie paznokci, a także stwardnienia tkanki podpaznokciowej. Jak dotąd brakuje lekarstwa na żółte paznokcie wywołane tym schorzeniem, chociaż na poprawę wyglądu paznokci może wpłynąć ograniczenie obrzęku.

Jak wyglądają paznokcie w zespole żółtego paznokcia?

Paznokieć przybiera żółtą barwę (bladożółtą do ciemnozielonej na skutek nagromadzenia barwnika - lipofuscyny), nie jest to jednak jedyna zmiana. Oprócz tego wyróżnia się:

• zmiany kształtu płytki - staje się ona gruba, twarda i traci elastyczność, widoczne są krzywizna poprzeczna (wyraźny garb na paznokciu) i skleronychia (poprzeczne prążki), dodatkowo występują również zmiany w łożysku - zastąpienie luźnego zrębu włóknisto-naczyniowego podpaznokciowego przez gęstą i włóknistą tkankę zbudowaną z kolagenu,
• dochodzi do zaniku obłączka (lunuli), czyli białawego półksiężycowatego obszaru u nasady paznokcia,
• płytka paznokcia oddziela się od strony czubka palca.

>> Uczulenie na hybrydę – jak rozpoznać i złagodzić objawy alergii na manicure hybrydowy?

Preparaty na żółte paznokcie

Sposób leczenia żółtych paznokci zależy od przyczyny problemu, dlatego w pierwszej kolejności należy ją ustalić. Pozwoli to na dobranie skutecznej terapii.

• W przypadku infekcji najważniejsza jest walka z czynnikiem etiologicznym, czyli grzybami i bakteriami. W grzybicy paznokci stosuje się preparaty przeciwgrzybicze, np. lakier. Podczas zakażenia bakteryjnego leczenie chorób paznokci polega na stosowaniu antybiotyków wrażliwych na dany szczep.
• Właściwe stosowanie suplementów z beta-karotenem i dbałość o jego odpowiednią zawartość w diecie.
• Kolejną opcją jest rzucenie palenia papierosów, co uwolni od typowych żółtych przebarwień palacza na paznokciach.
• Warto zadbać również o pielęgnację paznokci i wyeliminować z niej produkty przesuszające płytkę.
• Dodatkowo bezpośrednim wsparciem jest witamina E stosowana doustnie. Ma antyoksydacyjne właściwości, które chronią przed uszkodzeniem błony komórkowej stresem oksydacyjnym, w wyniku czego nie dochodzi do powstania wolnych rodników przyczyniających się do powstania żółtego pigmentu tj. lipofuscyny powstającej w wyniku utleniania prekursorów lipidów. Podobne znaczenie mają inne antyoksydanty jak cynk, selen czy kwasy omega-3. stosowane doustnie.

Domowe sposoby na żółte paznokcie u nóg i rąk

Walcząc z żółtymi paznokciami domowym sposobem, część osób sięga po wybielające paznokcie sok z cytryny, ocet lub roztwór sody oczyszczonej. Należy jednak pamiętać, by nie miały zbyt mocnego stężenia (podrażnią bowiem wówczas skórę wokół paznokci), warto więc nakładać je precyzyjnie - patyczkami higienicznymi. Wiele osób do leczenia grzybicy paznokci używa olejku z drzewa herbacianego - jego skuteczność jest niestety ograniczona. Domowe sposoby niejednokrotnie okazują się mało skuteczne, sa za to obarczone sporym ryzykiem wystąpienia skutków ubocznych, np. podrażnienia skóry. Jeśli domowe sposoby walki z problemem żółtych paznokci okazują się nieskuteczne - zasięgnij porady lekarza dermatologa lub podologa.

Jak zapobiegać żółknięciu paznokci?

• Dbaj o higienę dłoni i stóp - pamiętaj o odkażaniu nożyczek, pilniczków i obcinaczy do paznokci, by uchronić się przed grzybicą paznokci.
• Podczas używania środków chemicznych używaj rękawiczek ochronnych, co ograniczy ryzyko zabarwienia płytki paznokciowej.
• Stosuj zróżnicowaną dietę, w której nie zabraknie antyoksydantów - ich brak sprzyja uszkodzeniom oksydacyjnym i pośrednio może wpłynąć na zabarwienie płytki paznokciowej.
• Zadbaj o prawidłowy poziom cukru i prawidłowe krążenie, co pomoże uchronić przed zmianami na paznokciach dłoni i stóp.

>> Przyrządy do pielęgnacji paznokci u dzieci