Suchość w ustach — dyskomfort czy poważny problem?

Uczucie suchości w ustach

Od czasu do czasu każdemu z nas zdarzają się stresujące sytuacje. Pośpiech w pracy, w domu, brak czasu na to, aby sięgnąć po szklankę wody. W takich warunkach może pojawić się suchość w ustach — nie ma ona jednak podłoża chorobowego.

Jeżeli zaburzenia wydzielania śliny utrzymują się przez długi czas, może to skutkować dysfagią (zaburzenia przełykania związane z nieprawidłowym formowaniem przeżuwanego pokarmu). Suchość w ustach sprzyja także rozwojowi aft, owrzodzeń, czy próchnicy. Ślina ma właściwości antybakteryjne. Kiedy wydzielamy jej zbyt mało — zwiększa się ryzyko zakażeń bakteryjnych i grzybiczych.

Suchość w ustach w nocy

Suchość w ustach nie zawsze musi powodować niepokój. Ta dolegliwość często zdarza się w nocy, np. jako efekt uboczny chrapania. W takim wypadku warto zacząć stawiać szklankę wody przy łóżku, aby w nocy można było po nią wygodnie sięgnąć. 

Jak zwalczyć suchość w ustach?

Suchość w ustach najczęściej towarzyszy odwodnieniu – prosty sposób na poprawę sytuacji to pamiętanie o regularnym piciu wody.

Leki na suchość w ustach

Uczucie suchości w ustach minimalizują środki poprawiające nawilżenie jamy ustnej. Najczęściej są to aerozole, płyny do płukania, a nawet pasty do zębów o specjalnym składzie. Bardzo skuteczna jest tzw. sztuczna ślina (2% roztworu metylocelulozy), która tworzy w jamie ustnej wilgotną warstwę ochronną.

Pomocne może okazać się przyjmowanie witaminy C. Wspomaga ona produkcję kolagenu i ma działanie nawilżające. A przy tym chroni przed rozwojem stanów zapalnych w jamie ustnej.

Zmiana nawyków

Problem z nadmierną suchością jamy ustnej można próbować wyeliminować też poprzez zmianę trybu życia: odstawienie używek i korzystanie z technik relaksacyjnych wspierających redukcję stresu.

Suchość w ustach — przyczyny

Zaburzenia w funkcjonowaniu ślinianek mogą mieć różne podłoże. Najczęściej można spotkać się z następującymi przyczynami:
 

• schorzenia reumatyczne (reumatoidalne zapalenie stawów, twardzina, zespół Sjögrena),

• cukrzyca, 

• nadczynność tarczycy,

• choroba Parkinsona, 

• zaburzenia psychiczne, 

• niedobory witamin z grupy B i żelaza,

• menopauza (zmiany hormonalne mogą wpływać na pracę ślinianek)

• chemioterapia,

• leki (np. przeciwbólowe, moczopędne, obniżające ciśnienie, antydepresyjne — istnieje ok. 400 leków, które mogą powodować suchość w ustach),

• styl życia — na suchość w ustach często skarżą się palacze.

>> Co na spierzchnięte usta? Domowe i apteczne sposoby na suche usta

Suchość w ustach – niepokojące objawy

Suchość w ustach powinna Cię zaniepokoić wtedy, gdy utrzymuje się przez dłuższy czas i regularnie towarzyszą jej następujące objawy:

• suchość w gardle,

• piekący język,

• problemy z przełykaniem pokarmów, żuciem lub mówieniem, 

• suche i popękane wargi, 

• nieprzyjemny i trudny do wyeliminowania zapach z ust, 

• pogorszenie zmysłu smaku (problem z rozpoznaniem niektórych smaków, np. słodyczy),

• metaliczny posmak w ustach. 

Suchość w ustach może być chorobą samą w sobie (kserostomia) albo występować jako objaw innych schorzeń.

>> Polipy w nosie – rodzaje, leczenie i operacja usuwania polipów

Kserostomia, czyli suchość w ustach u osób starszych

Kserostomia dotyka co czwartą osobę po 65. roku życia. Dla seniorów może to być szczególnie uciążliwy problem. Brak śliny nie tylko utrudnia przełykanie, ale może również powodować krztuszenie się. Nie tylko nie sprzyja to przyjmowaniu pokarmów w odpowiedniej ilości, ale również utrudnia utrzymanie zdrowych nawyków żywieniowych.

Suchość w ustach może powodować również problemy praktyczne, np. dotyczące przyczepności protez zębowych i dyskomfortu ich noszenia. Są to problemy, które mogą wywierać znaczny wpływ na komfort życia osób starszych.

Zespół Sjögrena — suchość w ustach jako objaw

Zespół Sjögrena to schorzenie, w którym organizm wytwarza przeciwciała przeciwko swoim własnym białkom. Prowadzi to do zmian zapalnych, które powodowane są uszkodzeniem gruczołów wydzielania zewnętrznego. Suchość w ustach to jeden z głównych objawów tej choroby, ostatecznie powoduje zanik wydzieliny w drogach oddechowych i powstanie nacieków zapalnych w obrębie płuc. Zespół Sjögrena objawia się także zapaleniem gruczołów łzowych (pieczeniem oczu, światłowstrętem) i postępującą próchnicą oraz powiększeniem się ślinianek przyusznych.

Kiedy z suchością w ustach należy udać się do lekarza?

Jeżeli permanentnie zmagasz się z suchością w ustach, a do tego pojawiły się objawy towarzyszące — warto udać się na konsultację lekarską. Warto wykonać badania w kierunku chorób jamy ustnej, zaburzeń trawienia, chorób nerek, chorób tarczycy lub cukrzycy. Jeśli suchość w jamie ustnej nie ma związku z odwodnieniem, warto sprawdzić też poziom elektrolitów. Ich niedobór może wywołać zaburzenia rytmu serca, skurcze mięśni, apatię, czy ogólne, przewlekłe osłabienie organizmu.

>> Białe plamki na paznokciach — o czym świadczą i czy jest się czym martwić?