Retinoidy − zastosowanie w kosmetyce, działanie i możliwe efekty uboczne

Retinol i retinoidy są szeroko wykorzystywane w kosmetyce, gdyż mają korzystny wpływ na skórę. Związki te hamują procesy starzenia się skóry, działają przeciwzmarszczkowo oraz redukują nieestetyczne przebarwienia. Kremy z retinolem znajdują zastosowanie w leczeniu trądziku oraz w codziennej pielęgnacji cery tłustej.

Czytaj również: Ceramidy w kosmetyce − jaką pełnią rolę dla skóry i włosów?

Retinoidy i retinol − co to jest?

Retinoidy są grupą związków chemicznych należących do pochodnych witaminy A. Odgrywają wiele ważnych funkcji w organizmie człowieka uczestnicząc m.in. w procesie widzenia oraz w regulowaniu rozrastania i różnicowania komórek. Do ich roli należy również wspomaganie pracy układu immunologicznego. Retinol i retinoidy znajdują zastosowanie w profilaktyce oraz leczeniu wielu schorzeń, np. zespołu suchego oka, przewlekłego zapalenia dróg oddechowych oraz przewodu pokarmowego.

Związki te mają bardzo korzystny wpływ na stan i kondycję skóry, dlatego są wykorzystywane w zwalczaniu łuszczycy oraz trądziku. Retinoidy regulują podziały komórkowe, dzięki czemu stosowane są w terapii chorób nowotworowych oraz stanów przednowotworowych, np. rogowacenia słonecznego, chłoniaków skórnych, leukoplakii błony śluzowej jamy ustnej.

>> Koenzym Q10 – działanie i przeciwwskazania

>> SLS, SLES, SCS – jak działają znane substancje w kosmetykach?

>> Antyoksydanty w kosmetykach – zastosowanie, właściwości

Retinoidy na przebarwienia, zmarszczki

Retinoidy, a zwłaszcza należący do tej grupy retinol, znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce i dermatologii. Wykazują właściwości regeneracyjne, zwiększają produkcję nowych włókien kolagenowych i elastyny, działają ujędrniająco oraz zapewniają optymalne nawilżenie skóry. Witamina A i jej pochodne w kosmetyce wykorzystywane są jako substancje odmładzające. Przyczyniają się do hamowania procesów starzenia się skóry i poprawiają jej elastyczność. Retinoidy zapobiegają powstawaniu nowych zmarszczek, a ponadto działają wygładzająco. Retinol poprawia koloryt skóry, gdyż reguluje proces złuszczania i odnowy naskórka oraz redukuje ilość melaniny.

W konsekwencji dochodzi do zredukowania nieestetycznych przebarwień skórnych. Związek ten uczestniczy w tworzeniu nowych naczyń krwionośnych umożliwiając lepsze odżywienie i dotlenienie tkanki łącznej oraz naskórka. Dzięki temu skóra nabiera ładnego i świeżego kolorytu. Preparaty z retinoidami są skuteczne zarówno w minimalizowaniu przebarwień hormonalnych, jak i słonecznych. Kosmetyki z retinolem są także przeznaczone do codziennej pielęgnacji cery tłustej, gdyż związek ten regulując ilość wytwarzanego łoju zmniejsza skłonność skóry do przetłuszczania się, odblokowuje pory oraz zapobiega powstawaniu wyprysków i zaskórników.

>> Krem z retinolem – jak wybrać i jak stosować?

Sprawdź także: Konserwanty w kosmetykach – balast czy konieczność?

Retinoidy na trądzik

Retinoidy są stosowane miejscowo w leczeniu różnych chorób dermatologicznych, zwłaszcza trądziku. Ich korzystne działanie polega na przyspieszaniu wymiany zewnętrznych warstw naskórka oraz złuszczaniu martwych komórek. Pochodne witaminy A hamują proces rogowacenia ujść gruczołów łojowych normalizując ich pracę i zmniejszając produkcję łoju.

Ponadto pobudzają układ odpornościowy i wspomagają zwalczanie stanu zapalnego będącego istotą trądziku. W terapii przeciwtrądzikowej retinoidy są nierzadko stosowane w skojarzeniu z innymi preparatami farmakologicznymi, np. lekami antybakteryjnymi czy hormonami steroidowymi. Pochodne witaminy A są także wykorzystywane w leczeniu innych chorób skórnych, m.in. łuszczycy, liszaja płaskiego, rybiej łuski oraz tocznia rumieniowatego.

>> Barwniki w kosmetykach – rodzaje i działanie

>> Witamina C w kosmetykach – formy witaminy C, sposób działania, wskazania

>> Lipidy w skórze – działanie i właściwości. Zastosowanie lipidów w kosmetyce

Retinoidy a ciąża − jak działają?

Preparaty z retinoidami są przeciwwskazane kobietom ciężarnym, gdyż wykazują działanie teratogenne, co oznacza, że mogą negatywnie wpływać na dziecko. Stosowanie retinoidów w pierwszym trymestrze ciąży może skutkować wadami rozwojowymi u płodu, takimi jak: wodogłowie, małogłowie oraz małoocze.

Niekiedy jest również przyczyną wad i zaburzeń ze strony układu sercowo-naczyniowego, ucha zewnętrznego lub centralnego ośrodka nerwowego. Preparaty zawierające retinoidy nie są zalecane również matkom karmiącym piersią.

Czytaj więcej: Fakty i mity – paraffinum liquidum

Retinoidy − skutki uboczne

Retinol i retinoidy w niektórych przypadkach wywołują pewne działania niepożądane. Najczęstszym skutkiem ubocznym stosowania preparatów z retinolem jest podrażnienie skóry, któremu towarzyszy zaczerwienienie. Podczas kuracji retinolem należy stosować filtry przeciwsłoneczne, gdyż związek ten jest fototoksyczny i pod wpływem promieniowania UV może zacząć działać drażniąco i stawać się przyczyną przebarwień na powierzchni skóry. Z tego powodu kremy zawierające retinol powinno się aplikować na noc. Skutkami ubocznymi stosowania retinoidów mogą być:

• nadmierne wysuszenie skóry i błon śluzowych,
• swędzenie,
• zwiększona wrażliwość skóry,
• nasilona potliwość oraz
• wysypki skórne.

Retinoidy dodawane do preparatów wykorzystywanych w okulistyce mogą wywoływać pieczenie, łzawienie oraz suchość w obrębie gałek ocznych. Długotrwałe przyjmowanie doustnych środków z retinoidami może powodować nudności, choroby zapalne jelit, a w dużych dawkach nawet zaburzenia czynności wątroby. Do rzadkich następstw terapii retinoidami należą dolegliwości, takie jak bóle głowy związane ze wzrostem ciśnienia śródczaszkowego. Retinoidy niekiedy odpowiadają za działania niepożądane ze strony układu sercowo-naczyniowego, przyczyniając się do zwiększenia poziomu cholesterolu i trójglicerydów w surowicy krwi.

>> Emolienty – czym są i jak działają?

>> Chemia dla urody

>> Fitohormony w tabletkach, w kosmetyce i w jedzeniu. Wpływ fitohormonów na organizm