Lipidy są związkami tworzącymi warstwę ochronną skóry m.in. przed promieniowaniem słonecznym. Znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce, gdyż działają natłuszczająco, odżywczo i regeneracyjnie, chroniąc jednocześnie przed przesuszaniem skóry i utrzymując jej dobrą kondycję. Preparaty z lipidami są niezwykle ważne w pielęgnacji skóry, a zwłaszcza naskórka z uszkodzonym płaszczem hydro-lipidowym np. w wyniku atopowego zapalenia skóry.
Lipidy w skórze – działanie i właściwości. Zastosowanie lipidów w kosmetyce
Lipidy, nazywane potocznie tłuszczami, są grupą związków organicznych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Stanowią skoncentrowane źródło energii oraz pełnią funkcję budulcową i ochronną. Odgrywają ważną rolę dla zdrowia i kondycji skóry, chroniąc ją przed nadmiernym przesuszeniem i działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych.
Czytaj również: Antyoksydanty w kosmetykach – zastosowanie, właściwości
Lipidy − funkcje w organizmie
Lipidy odgrywają wiele funkcji i są niezbędne do prawidłowego działania organizmu. Są składnikiem błon komórkowych oraz uczestniczą w produkcji hormonów i innych ważnych związków. Lipidy stanowią naturalny składnik skóry i odpowiadają za jej prawidłowe nawilżenie oraz regulację gospodarki wodno-tłuszczowej.
Ponadto, chronią skórę przed szkodliwym wpływem czynników środowiskowych, takich jak:
- zanieczyszczenia,
- wiatr,
- chłód,
- mróz czy
- promieniowanie słoneczne.
Przy niedostatecznej liczby lipidów skóra ulega nadmiernemu przesuszeniu, staje się szorstka i chropowata oraz podatna na mikrouszkodzenia i pękanie.
>> Koenzym Q10 – działanie i przeciwwskazania
>> SLS, SLES, SCS – jak działają znane substancje w kosmetykach?
>> Retinol działa cuda na skórze, ale trzeba wiedzieć, jak go używać
Lipidy – rodzaje
W skórze występują różne rodzaje lipidów. Do najważniejszych należą m.in. fosfolipidy będące tłuszczami złożonymi. Stanowią one ważny składnik struktur skóry oraz błon komórkowych. Fosfolipidy odgrywają kluczową rolę w kosmetyce, gdyż umożliwiają transportowanie składników aktywnych w głąb naskórka. Pełnią również funkcję emulgatorów oraz działają nawilżająco i natłuszczająco. Ponadto fosfolipidy regulują pracę gruczołów łojowych, zmiękczają naskórek oraz łagodzą podrażnienia skóry twarzy i całego ciała. W warstwie lipidowej skóry występują również sfingolipidy, czyli ceramidy. Są najważniejszym składnikiem tzw. cementu międzykomórkowego, czyli spoiwa wypełniającego przestrzenie międzykomórkowe w warstwie rogowej naskórka.
Ceramidy chronią skórę przed nadmierną utratą wody oraz wspomagają jej wchłanianie. Mają zdolność do głębokiego wnikania w naskórek, dzięki czemu ułatwiają przenikanie wody i substancji aktywnych zawartych w preparatach kosmetycznych. Skóra, w której brakuje ceramidów, staje się mniej elastyczna, cieńsza oraz bardziej podatna na przesuszenie i powstawanie zmarszczek. Ważnym składnikiem spoiwa międzykomórkowego jest skwalen, mający postać bezbarwnego i bezzapachowego olejku. Do jego funkcji należy utrzymanie optymalnego nawodnienia skóry. Jest również elementem tworzącym zewnętrzną warstwę lipidową skóry odpowiadającym m.in. za jej elastyczność. Ponadto skwalen wykazuje właściwości ochronne odżywcze, regeneracyjne i antybakteryjne.
Sprawdź także: Konserwanty w kosmetykach – balast czy konieczność?
Lipidy w kosmetyce − zastosowanie
Lipidy znajdują szerokie zastosowanie w kosmetyce, dzięki swojemu korzystnemu oddziaływaniu na skórę. Lipidy stosowane w kosmetykach wykazują właściwości odżywcze i ochronne, głównie przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Ponadto łagodzą podrażnienia skóry, uczestniczą w jej regeneracji oraz sprzyjają poprawie ogólnej kondycji i wyglądu skóry. Preparaty kosmetyczne zawierające lipidy są szczególnie zalecane do pielęgnacji skóry z zaburzoną warstwą lipidową. Niedobór lipidów w skórze objawia się: nadmiernym przesuszeniem, zaczerwieniem, szorstkością, nadwrażliwością, skłonnością do podrażnień i reakcji uczuleniowych. Przyczynami zaburzeń warstwy lipidowej skóry mogą być:
- czynniki zewnętrzne − suche i ciepłe powietrze w pomieszczeniach, mróz, promieniowanie słoneczne, stosowanie kuracji złuszczających kwasami, wiatr, częste mycie lub dezynfekcja skóry,
- choroby skórne − np. atopowe zapalenie skóry, alergie, dermatozy,
- starzenie się skóry, któremu towarzyszy zmniejszona produkcja ceramidów, skwalenu i steroli.
Lipidy są bardzo ważnym składnikiem preparatów przeznaczonych do pielęgnacji skóry dzieci. U najmłodszych warstwa lipidowa naskórka jest bardzo cienka, dlatego nietrudno o jej osłabienie i uszkodzenia, np. w wyniku działania ciepłego i suchego powietrza. W przemyśle kosmetycznym zastosowanie mają tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Do pierwszej grupy zalicza się m.in. fosfolipidy, ceramidy, lecytynę i cholesterol. Związki te działają zmiękczająco, nawilżająco, poprawiają elastyczność skóry, wzmacniają ją oraz chronią przed odparowywaniem wilgoci z powierzchni naskórka.
Tłuszcze roślinne w kosmetykach są olejami pozyskiwanymi np. z dojrzałych nasion owoców. Są źródłem cennych substancji aktywnych, takich jak antyoksydacyjna witamina E i kwasy tłuszczowe. Oleje roślinne stosowane w kosmetyce natłuszczają naskórek, ułatwiają przenikanie związków odżywczych w głąb skóry, zapobiegają jej przesuszeniu, wykazują właściwości odmładzające oraz zapewniają optymalne napięcie i sprężystość skóry. Ponadto oleje roślinne w preparatach kosmetycznych łagodzą podrażnienia, szorstkość, stany zapalne, świąd i łuszczenie się skóry. W składzie kosmetyków można znaleźć m.in. olej: arganowy, kokosowy, z kiełków pszenicy, konopny, z awokado, lniany, z orzechów oraz z pestek malin.
>> Barwniki w kosmetykach – rodzaje i działanie
>> Witamina C w kosmetykach – formy witaminy C, sposób działania, wskazania
